Το πρώτο έργο παραχώρησης που παραδίδεται

Ως τα Χριστούγεννα θα δοθεί στην κυκλοφορία σε πλήρη ανάπτυξη ο πρώτος αυτοκινητόδρομος από τους πέντε που αναμένεται να παραδοθούν έως τον ερχόμενο Μάρτιο, διαμορφώνοντας τον σύγχρονο οδικό χάρτη της χώρας. Με την παράδοση στους οδηγούς 9 χλμ. της Περιμετρικής Καλαμάτας το περασμένο Σάββατο, 19 Νοεμβρίου 2016, μένουν πια μόλις 2,5 χλμ. για την ολοκλήρωση της κατασκευαστικής περιόδου, την οποία θα επικυρώσει κάνοντας τα εγκαίνια ο ίδιος ο πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας.

Πρόκειται για το πρώτο βήμα στο στοίχημα που έχει βάλει η κυβέρνηση με τον χρόνο ώστε να παραδοθούν, λειτουργικά τουλάχιστον, οι μεγάλοι αυτοκινητόδρομοι ως τον Μάρτιο του 2017 –αν και θεωρητικά το λιγότερο «επίφοβο», καθώς το φυσικό αντικείμενο της σύμβασης ήταν ολοκληρωμένο κατά 95% ήδη πριν από την αναθεώρηση της σύμβασης που έγινε προς το τέλος του 2015. Ο κεντρικός άξονας που ενώνει την Κόρινθο με την Καλαμάτα είναι εξάλλου λειτουργικός από το 2012, ενώ απέμεναν η παράδοση του τμήματος Λεύκτρο – Σπάρτη και της Περιμετρικής Καλαμάτας.

Παρ’ όλα αυτά, τα χρηματοδοτικά προβλήματα που χτύπησαν όλα τα έργα παραχώρησης δεν έλειψαν και από τον αυτοκινητόδρομο Μορέα, ξεκινώντας από το φθινόπωρο του 2012, όταν οι δανείστριες τράπεζες ανέστειλαν τη δανειοδότηση καθώς αμφισβητούσαν τις προβολές κίνησης και φόρτου του αυτοκινητοδρόμου. Επίσης, αναπροσαρμογή του χρηματοοικονομικού μοντέλου προς τα κάτω ζήτησε και η ΕΤΕπ θέτοντας ζήτημα πρόσθετων εγγυήσεων του Δημοσίου.

Οι εργασίες αρχικά συνεχίστηκαν με ίδια κεφάλαια του παραχωρησιούχου, σταμάτησαν όμως το 2014. Η τροποποίηση της σύμβασης παραχώρησης, αν και πήρε έγκριση κρατικών ενισχύσεων από την Κομισιόν τον Δεκέμβριο του 2014, καθυστέρησε να κυρωθεί από τη Βουλή λόγω του κατοπινού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και των πολιτικών αναταράξεων του 2015. Τελικά, η συμφωνία έγινε στα τέλη του 2015, προβλέποντας καταβολή 79,5 εκατ. ευρώ αποζημιώσεων. Αύξησε επίσης την επιδότηση λειτουργίας δυνητικά σε 330 εκατ. ευρώ από 199 εκατ. ευρώ εάν η κυκλοφορία παραμείνει χαμηλή.

Ο σημερινός υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Χρήστος Σπίρτζης κατηγορεί συχνά τις προηγούμενες κυβερνήσεις ότι κατάφεραν λόγω της μελετητικής ανωριμότητας των έργων, «με τις συμβάσεις του κ. Σουφλιά και τις αναθεωρημένες συμβάσεις της κυβέρνησης του κ. Σαμαρά να δέσουν το Δημόσιο χειροπόδαρα και να το βάλουν στον τοίχο αντιμέτωπο με μεγάλες διεκδικήσεις αποζημιώσεων». Αιτία, οι μεγάλες καθυστερήσεις των απαλλοτριώσεων, οι αρχαιολογικές εργασίες, οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις και άλλες υποχρεώσεις του Δημοσίου.

Στη διάρκεια της πρόσφατης επιθεώρησης του έργου, συνοδεία του υπουργού Επικρατείας κ. Χριστόφορου Βερναρδάκη και του αναπληρωτή υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης κ. Αλέξη Χαρίτση, ο κ. Σπίρτζης επισήμανε ότι «δεν ολοκληρώνονται οι υποχρεώσεις του Μορέα επειδή μετά τη διαπραγμάτευση που έγινε πρέπει να παραδώσει και συνοδά έργα στη συνέχεια και τις απαραίτητες μελέτες για την ολοκλήρωση του κεντρικού οδικού δικτύου της Μεσσηνίας, και συγκεκριμένα τις μελέτες από την πόλη της Καλαμάτας για Ριζόμυλο, Μεθώνη και Πύλο».

Οσο για το τμήμα Καλαμάτα – Ριζόμυλος, χαρακτήρισε την παραλιακή χάραξη «φαραωνικό» έργο. Πρόκειται για ένα έργο προϋπολογισμού 180 εκατ. ευρώ, η χάραξη του οποίου, όπως υποστηρίζουν παράγοντες του υπουργείου στο «Βήμα», απαιτείται να αναθεωρηθεί συνδυάζοντας την αναβάθμιση της υπάρχουσας οδού με νέο δρόμο, ώστε να γίνει πιο αποτελεσματική αλλά κυρίως οικονομική.

Στα υπόλοιπα έργα που θα ολοκληρώσουν το οδικό δίκτυο της Μεσσηνίας αναφέρθηκε και ο εκ Καλαμάτας ορμώμενος κ. Χαρίτσης, τονίζοντας ότι εξετάζονται οι δυνατότητες χρηματοδότησής του ως συνολικό έργο από την ΕΤΕπ. Επισήμανε ωστόσο αναφερόμενος συνολικά στην πολιτική της κυβέρνησης ότι «δεν πρόκειται να προχωρήσουμε με έργα που δεν είναι ώριμα μελετητικά ως προς τον χρόνο υλοποίησης και τη χρηματοδότησή τους. Αυτό είναι μάθημα για το πώς θα πάμε παρακάτω. Για την υλοποίηση τέτοιων έργων δεν μπορούμε να πάμε με λογικές υποσχέσεων, που δεν βάζουν μπροστά την ανάγκη ενός συνολικού σχεδιασμού. Σε αυτή τη λογική θα κινηθούμε από εδώ και πέρα για την προγραμματική περίοδο 2014-20».

«Το γεγονός ότι βρισκόμαστε σήμερα στην τελική φάση του έργου δεν έγινε με το πάτημα ενός κουμπιού» υπογράμμισε σχετικά με την επικείμενη ολοκλήρωση του πρώτου μεγάλου έργου παραχώρησης. Σε άλλη περίπτωση, η χώρα θα αναγκαζόταν να επιστρέψει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το σύνολο της επιδότησης που έχει λάβει για αυτά ήδη από το Γ’ ΚΠΣ και το ΕΣΠΑ 2007-13.

Για το μόνο έργο που έχει γίνει αποκλειστικά από ελληνικές εταιρείες και παραδίδεται πρώτο από τα μεγάλα έργα παραχώρησης έκανε λόγο στη διάρκεια της επιθεώρησης ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΛΛΑΚΤΩΡ κ. Λεωνίδας Μπόμπολας, εκ του κοινοπρακτικού σχήματος στο οποίο συμμετέχουν ακόμη η J&P Αβαξ και η Ιντρακόμ ΑΕ. «Εχουμε επενδύσει πάνω από 110 εκατ. ευρώ και έχουμε σε περίπτωση που χρειαστούν ακόμα 10 εκατ. ευρώ, παρότι δεν έχουν υψηλή απόδοση σε σχέση και με τις άλλες παραχωρήσεις, γιατί επιμείναμε να στηρίξουμε το έργο» είπε μιλώντας με δημοσιογράφους.