Οι εκλογές στην Ευρώπη τρομάζουν τις αγορές

Αν και η επίσκεψη Ομπάμα στην Αθήνα θα μπορούσε να δώσει ώθηση στη θέση της Ελλάδας στις διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη αξιολόγηση και στις συνομιλίες ελάφρυνσης του χρέους, αναλυτές της Citigroup εκτιμούν ωστόσο πως δεν θα πρέπει να προσβλέπουμε σε τελικές λύσεις στο «ελληνικό πρόβλημα».

Ορισμένα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους μπορεί να συμφωνηθούν στο τέλος του έτους, υποστηρίζουν, αλλά παραμένουν επιφυλακτικοί στο κατά πόσο μπορεί να λάβει χώρα μία ουσιαστική αναδιάρθρωση των επίσημων δανείων της χώρας σε βαθμό που να διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους πριν από τα μέσα του 2018.

Από την άλλη πλευρά, τα εκλογικά αποτέλεσμα που συνετέλεσαν στην αλλαγή του status quo σε Βρετανία και ΗΠΑ και έφεραν αναστάτωση στις αγορές δύο φορές μέσα στον χρόνο, καθιστούν επιφυλακτικούς τους επενδυτές, καθώς το 2017 αναμένονται εκλογές στην Ολλανδία, στη Γαλλία και στη Γερμανία –και πιθανότατα στην Ιταλία και στη Βρετανία -, οι οποίες θα μπορούσαν να επηρεαστούν από τον θρίαμβο του Τραμπ και των υποστηρικτών του Brexit, καθώς και από τις πολιτικές που ακολουθήθηκαν στις συγκεκριμένες καμπάνιες.

Η λυδία λίθος για την Ευρώπη, αναφέρουν οι αναλυτές, είναι οι αναμενόμενες ιταλικές εκλογές αναφορικά με το δημοψήφισμα για αλλαγή του Συντάγματος στις 4 Δεκεμβρίου. Την ίδια ημέρα, η Αυστρία πραγματοποιεί επαναληπτικές εκλογές στις οποίες ένας εκ των δύο υποψηφίων ανήκει στην Ακροδεξιά.

Στο πλαίσιο αυτό τα ευρωπαϊκά ομόλογα και ιδίως της περιφέρειας εμφανίζονται ευάλωτα, καθόσον μάλιστα εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα για τις πολιτικές του Τραμπ και το πώς αυτές θα επηρεάσουν την Ευρώπη. Η προοπτική των επεκτατικών πολιτικών και του υψηλότερου πληθωρισμού έχει ωθήσει τις αποδόσεις των ομολόγων σε όλον τον ανεπτυγμένο κόσμο, ενώ ενδεχόμενη αύξηση του προστατευτισμού στις ΗΠΑ θα μπορούσε να χτυπήσει τις αναδυόμενες αγορές και να πλήξει τις προοπτικές για την παγκόσμια ανάπτυξη.

Το πολιτικό καλαντάρι δείχνει εξάλλου ότι ο πολιτικός κίνδυνος θα μπορούσε να βρει γόνιμο έδαφος το επόμενο διάστημα, εκτιμούσε η Credit Suisse, η οποία μπορεί να αναμένει άνοδο του λαϊκισμού στη Γηραιά Ηπειρο, εν τούτοις θεωρεί πως οι επερχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις δεν αναμένεται να οδηγήσουν σε ακραίες οικονομικές και πολιτικές κρίσεις, ικανές να λειτουργήσουν διαλυτικά για την ΕΕ και το ευρώ.

Ωστόσο, η συνεχιζόμενη συρρίκνωση του φιλοευρωπαϊκού πολιτικού κέντρου καθιστά πιο δύσκολη τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Ορισμένοι μάλιστα αναλυτές ανέφεραν πως μεσοπρόθεσμα θα ήταν ίσως υγιές για την ΕΕ εάν οι λαϊκιστές αποκτούσαν μεγαλύτερη πολιτική εκπροσώπηση και προβολή. Αυτό θα συντρίψει την ύβρη και την υπεροψία των ευρωπαίων κεντρώων πολύ προτού αποπεμφθούν από την εξουσία με συνοπτικές διαδικασίες, όπως συνέβη με τους Δημοκρατικούς στις ΗΠΑ.

Για την Berenberg Bank, μετά το δημοψήφισμα για το Brexit και τον θρίαμβο του Τραμπ στις ΗΠΑ, η ηχώ των αρχών της δεκαετίας του 1930 φτάνει στα αφτιά μας με μεγαλύτερη ένταση από ό,τι στο παρελθόν. Παράγοντες που έφεραν τον Τραμπ στην εξουσία στις ΗΠΑ δρουν και στην Ευρώπη. Ωστόσο, αναμένει πως τελικά θα επικρατήσουν η αδράνεια και η κοινή λογική, προβλέποντας μικρή αύξηση των αμυντικών δαπανών σε ΗΠΑ και σε Ευρώπη και μια συμφωνία Πούτιν – Τραμπ εις βάρος της Ουκρανίας. Θεωρεί δε, ότι η νέα προσέγγιση των ΗΠΑ δεν θα οδηγήσει σε εμπορικό πόλεμο με το Μεξικό και την Κίνα. Ο κόσμος, όμως, έχει γίνει πιο αβέβαιος, πιο πολύ έξω από τις ΗΠΑ απ’ όσο στο εσωτερικό τους.

Πάντως η πιθανότητα να αναλάβουν και σε άλλες χώρες την εξουσία λαϊκιστικά κόμματα που αντιτίθενται στην παγκοσμιοποίηση /μετανάστευση θα οδηγήσει σύμφωνα με τους αναλυτές σε υψηλότερα ασφάλιστρα κινδύνου.

Αυτό ισχύει, ανέφερε η ΝΝ Investment Partners, κυρίως στην Ευρώπη εν όψει του δημοψηφίσματος στην Ιταλία και των εκλογών στην Ολλανδία, με τη Γαλλία και τη Γερμανία να είναι οι επόμενες. Η ψήφος Brexit απορροφήθηκε εντυπωσιακά καλά, αλλά αν τα ίδια συναισθήματα (αντι-μετανάστευσης και αντι-παγκοσμιοποίησης) επικρατήσουν ξανά και αυτή τη φορά στην πιο σημαντική οικονομία στον κόσμο, τότε οι αγορές μπορεί να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η εξέγερση του ψηφοφόρου ενάντια στην παγκοσμιοποίηση είναι ισχυρότερη από ό,τι είχε αρχικά θεωρηθεί.