Ο κύβος ερρίφθη. Το «καλούπι» της συμφωνίας για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα είναι έτοιμο και πλέον η αγωνία κορυφώνεται για τα μέτρα που θα ζητηθούν από την ελληνική πλευρά ώστε να γεμίσει.
Οι τελευταίες διασταυρωμένες πληροφορίες θέλουν την κυρία Ντέλια Βελκουλέσκου να βάζει στο τραπέζι τρία μέτρα-φωτιά:
- Την κατάργηση της «προσωπικής διαφοράς» στις υφιστάμενες κύριες συντάξεις οι οποίες μετά τον επανυπολογισμό που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου παραμένουν υψηλότερες από τις νέες. Αυτό θα οδηγήσει σε ισόποση μείωση συντάξεων πάνω από ένα όριο, αρχής γενομένης (το πιθανότερο) το 2019.
- Τη μείωση του αφορολογήτου κάτω από το σημερινό όριο των 8.600 ευρώ και την κατάργηση όλων των φοροαπαλλαγών.
- Την αύξηση του ορίου των ομαδικών απολύσεων στο 10% του συνόλου των εργαζομένων για τις μεγάλες επιχειρήσεις και κατάργηση της δυνατότητας «βέτο» από το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας.
Την περασμένη Δευτέρα, στο Eurogroup των Βρυξελλών «ακόμη και τα ντουβάρια κατάλαβαν ότι υπήρξε συμφωνία ανάμεσα στον Πόουλ Τόμσεν του ΔΝΤ και στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε» λέει χαρακτηριστικά πηγή της Κομισιόν.
Παρά τις φαινομενικά σκληρές δηλώσεις από τον γερμανό υπουργό Οικονομικών, το σχέδιο για τον συμβιβασμό είναι έτοιμο και ο δρόμος ανοιχτός για να συμβούν τα εξής:
1. Συμφωνία επί της αρχής στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου για τη δεύτερη αξιολόγηση με ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων τον Ιανουάριο και εκταμίευση των δόσεων.
2. Είσοδος του ΔΝΤ στο τρίτο Μνημόνιο με χρηματοδότηση 6 δισ. ευρώ.
3. Εκθεση βιωσιμότητας χρέους (DSA) από το Ταμείο η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις νέες υποσχέσεις των Ευρωπαίων, δηλαδή τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος που ετοιμάζει ο ESM και μια πιο σαφή διατύπωση για τις ενέργειες που θα γίνουν μετά το 2018. Αλλωστε ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ Τζέρι Ράις ξεκαθάρισε την Πέμπτη ότι δεν ζητείται προκαταβολική εφαρμογή των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους. Αρκούν οι δεσμεύσεις.
4. Το πακέτο για το χρέος και η ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα επιτρέψουν στον πρόεδρο της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι να ανοίξει την κάνουλα της ποσοτικής χαλάρωσης (QE) για φθηνή ρευστότητα προς τις τράπεζες.
«Το ΔΝΤ και η κυβέρνηση θέλουν έναν καθαρό διάδρομο για το πώς θα πορευθεί η Ελλάδα και το πώς θα βγει από το πρόγραμμα το 2018» δηλώνει ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος. Ο ίδιος εξηγεί ότι «συστατικό αυτού του διαδρόμου είναι τι ελάφρυνση χρέους πρόκειται να κάνουν οι Ευρωπαίοι τώρα και στο μέλλον».
«Κλειδί» το πλεόνασμα
Το «κλειδί» και η κρίσιμη λεπτομέρεια του συνολικού πακέτου είναι η δυνατότητα μείωσης των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα μετά το 2018, κάτω από το 3,5% του ΑΕΠ προβλέπει σήμερα η συμφωνία. Ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ υπενόησε σαφώς τη Δευτέρα ότι το θέμα εξετάζεται. Πηγές των θεσμών εξηγούν στο «Βήμα της Κυριακής» ότι το πλεόνασμα θα μπορούσε να υποχωρήσει στο 2% ή στο 2,5% του ΑΕΠ μετά το 2018, ώστε ΕΕ και ΔΝΤ να μοιράσουν τη μεταξύ τους απόσταση ανάμεσα στον στόχο 3,5% που έθεσε η Κομισιόν και στο 1,5% που ζητεί το Ταμείο.
Σε αυτή την περίπτωση θα ζητηθεί από την Ελλάδα να… συμβάλει με νέα μέτρα, ενδεχομένως και με ένα συμβόλαιο μεταρρυθμίσεων σε βάθος χρόνου.
Μνημόνιο 3 plus
Στο ερώτημα αν πρόκειται για 4ο Μνημόνιο η απάντηση είναι ότι οι διαπραγματεύσεις αφορούν τη συμμετοχή του Ταμείου στο υπάρχον πρόγραμμα. Στα δύο προηγούμενα Μνημόνια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ είχαν καταλήξει σε ένα κοινό σχέδιο μέτρων και μεταρρυθμίσεων αλλά ο κάθε οργανισμός είχε συντάξει το δικό του κείμενο συμφωνίας: το Mνημόνιο Κατανόησης (Memorandum of Understanding – MoU) η ΕΕ και το Μνημόνιο Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής (Memorandum of Economic and Financial Policies – MEFP) το ΔΝΤ.
Το ίδιο θα συμβεί και τώρα. Το ΔΝΤ θα συντάξει το δικό του, λεπτομερές Μνημόνιο (MEFP) το οποίο θα πρέπει να ταιριάξει απολύτως με το κείμενο/Μνημόνιο της Κομισιόν (MoU). Βεβαίως, όπως έχει παρατηρηθεί, η πλήρης σύνταξη Μνημονίου από την πλευρά του ΔΝΤ (MEFP) συμπαρασύρει σε πιο αυστηρές και λεπτομερείς δεσμεύσεις και το αντίστοιχο Μνημόνιο των Ευρωπαίων (MoU).
Βολεύονται όλοι
Περιέργως η συμφωνία βολεύει και τις δύο πλευρές. Ο Σόιμπλε δίνει τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους και μια σαφέστερη υπόσχεση το 2018 χωρίς να περάσει τίποτα από τη γερμανική Βουλή. Ετσι, εξασφαλίζει χωρίς κούρεμα χρέους τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα –λίγους μήνες πριν από τις εκλογές του φθινοπώρου του 2017 –και γλιτώνει την γκρίνια των βουλευτών που πιέζουν για την είσοδο του Ταμείου αλλά δεν ακούνε κουβέντα για διαγραφή χρέους προς την Ελλάδα.
Το ΔΝΤ από την πλευρά του μπαίνει στο ελληνικό πρόγραμμα με ένα χαμηλό ποσό, 6 δισ. ευρώ, και ουσιαστικά «ρολάρει τα λεφτά του», διευκολύνει τη χώρα μας να του επιστρέψει δόσεις από τα προηγούμενα προγράμματα. Παράλληλα, ευρισκόμενο εντός προγράμματος θα μπορεί να διατηρεί την πίεση για μελλοντική παρέμβαση στο χρέος.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
