Άκρως πολιτική και… αντιμητσοτακική ήταν η τοποθέτηση της κυρίας Όλγας Γεροβασίλη κατά την πρώτη της δημόσια παρέμβαση ως υπουργού Διοικητικής Ανασυγκρότησης. Καθόλου τυχαία έσπευσε να χρησιμοποιήσει διατυπώσεις, εμποτισμένες από αναφορές κατά του νεοφιλελευθερισμού και κραδαίνοντας, έστω και εμμέσως, τον κίνδυνο της άρσης της μονιμότητας αν αλλάξουν χέρια στο τιμόνι της διακυβέρνησης.
Είναι πρόδηλο ότι έχει κατά νου πως η δημόσια διοίκηση είναι προνομιακό πεδίο στην προσπάθεια όχι απλώς να συντηρηθεί αλλά και να οξυνθεί η αντιπαράθεση μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης. Μάλιστα, η ιδεολογική επένδυση περί «δεξιού» και «αριστερού» προσήμου στις πολιτικές ευνοεί τον νέο διπολισμό που αναδύεται ταχύτατα.
Το αποτύπωμα, με τις αρνητικές συνέπειες, που άφησαν στη δημόσια διοίκηση οι άλλες μνημονιακές κυβερνήσεις δίνει περιθώρια ελιγμών και επικοινωνιακής ανάδειξης των επιλογών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ για την αναδιοργάνωση του δημοσίου τομέα.
Έτσι, χθες (Δευτέρα), στον πέμπτο όροφο του κτιρίου της λεωφόρου Βασ. Σοφίας, κατά την τελετή παράδοσης – παραλαβής, η τέως κυβερνητική εκπρόσωπος επέλεξε να απευθυνθεί στους δημόσιους λειτουργούς θυμίζοντάς τους -με εύσχημο τρόπο και προφανώς με στόχευση στο θυμικό των δημοσίων υπαλλήλων- το ζήτημα της μονιμότητας. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «έχετε παραβρεθεί, όλες και όλοι σας και φαντάζομαι αρκετές φορές, σε τελετές σαν τη σημερινή. Γιατί το πολιτικό προσωπικό τελεί υπό την αίρεση της ψήφου, ενώ οι δημόσιοι λειτουργοί εδώ και 105 χρόνια, από το Σύνταγμα του 1911, τελούν -καλώς- υπό τη συνταγματική εγγύηση της μονιμότητας».
Με αυτό το… εύρημα έδωσε το λάκτισμα για να κατακεραυνώσει λεκτικά τις διαχρονικά δυσμενείς για τη δημόσια διοίκηση πολιτικές των προηγούμενων κυβερνήσεων, σημειώνοντας ότι «άλλοτε εξυπηρετούσαν βραχύβια πολιτικά αφηγήματα -σας θυμίζω τον «εκσυγχρονισμό» και την «επανίδρυση»- και άλλοτε δημιουργούσαν «πλαστά» πολιτικά προφίλ». Και θύμισε τις απολύσεις στις οποίες προχώρησε το 2014 η τότε πολιτική ηγεσία του υπουργείου, δείχνοντας ευθέως, χωρίς να τον κατονομάζει, τον τότε υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης και νυν αρχηγό της ΝΔ κ. Κυριάκο Μητσοτάκη.
Με άλλα λόγια, ήταν σαν να έλεγε ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ομνύει στη διατήρησή της μονιμότητας και σαν να προειδοποιεί εμμέσως ότι το πέρασμα της εξουσίας σε άλλες πολιτικές δυνάμεις μπορεί να οδηγήσει σε άρση της και παράλληλα σε δυσκολότερες εργασιακές συνθήκες στο Δημόσιο.
Η κυρία Γεροβασίλη επέμεινε ότι στην περίοδο των μνημονίων η δομική κρίση της δημόσιας διοίκησης, αντί να αντιμετωπιστεί, χρησιμοποιήθηκε για να εξυπηρετήσει «νεοφιλελεύθερες, αντιλαϊκές στοχεύσεις, μέσω της χρήσης της στην ενίσχυση του κοινωνικού αυτοματισμού».
Έτσι, εμφανίζεται να θέτει σε προτεραιότητα την ενίσχυση του δημοκρατικού και κοινωνικού χαρακτήρα των δημοσίων υπηρεσιών. Μάλιστα, προτάσσει μια δημόσια διοίκηση αποτελεσματική, χωρίς γραφειοκρατικά στεγανά, γρήγορη, φιλική κι ανοιχτή σε όλους, «χωρίς προνομιακά συναλλασσόμενους μ’ αυτήν». Όπως και οι προκάτοχοί της στο υπουργείο επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Με τη διαφορά ότι εκείνη τώρα έχει να εφαρμόσει σε πιο στενά χρονικά περιθώρια τις μνημονιακές δεσμεύσεις για τη λεγόμενη «απολιτικοποίηση» της δημόσιας διοίκησης αλλά και την εφαρμογή των απαιτήσεων των θεσμών για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων.
Οι συμφωνίες και ο «κόφτης»
Η νέα υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης ξέρει ότι οι συμφωνίες της κυβέρνησης με τους δανειστές επιβάλλουν εξοικονόμηση πόρων για να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα εφαρμογής του λεγόμενου «κόφτη».
Ο στόχος της μείωσης των δαπανών -πέρα από την κυβερνητική φιλολογία για αποτελεσματικό δημόσιο τομέα, παραγωγική ανασυγκρότηση και για προσπάθεια αύξησης του λεγόμενου κοινωνικού προϋπολογισμού- διαπερνά κάθε πρωτοβουλία στη δημόσια διοίκηση.
Στα χρόνια του μνημονίου το σφικτό δημοσιονομικό πλαίσιο περιλαμβάνει όχι μόνο συρρικνωμένη τη δομή της δημόσιας διοίκησης αλλά και προσαρμοσμένη έτσι που να δίνει ευελιξία στην παροχή υπηρεσιών και στη μετακίνηση προσωπικού όπου και όταν χρειάζεται με βάση τις ανάγκες και τους στόχους που θέλει να πετύχει η διοίκηση. Σε αυτό το οικονομικοπολιτικό πλαίσιο εντάσσεται το νέο σύστημα κινητικότητας των δημοσίων υπαλλήλων, η επικαιροποίηση των οργανογραμμάτων στα υπουργεία και στους εποπτευόμενους φορείς τους αλλά και το νέο σύστημα αξιολόγησης του προσωπικού και επιλογής προϊσταμένων.
Πάντως, ο οδικός χάρτης, κατά την κυρία Γεροβασίλη, είναι η διαμόρφωση ενός αποτελεσματικού δημόσιου τομέα, μέσα από τον δημοκρατικό προγραμματισμό και τον αναπτυξιακό σχεδιασμό, με σταθερές αρχές τη διαφάνεια και την αξιοκρατία.
