Εθνικισμός, ρατσισμός και ξενοφοβία εξαπλώνονται επικίνδυνα σε ολόκληρο τον κόσμο, με διαφορετικές μορφές, αναδεικνύοντας ένα αίσθημα φόβου και ανασφάλειας των πολιτών οι οποίοι αναζητούν τη σωτηρία στα κηρύγματα του λαϊκισμού και στον απομονωτισμό. Από τον Ντόναλντ Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο Brexit της Βρετανίας. Από τη Μαρίν Λεπέν και τον Σαρκοζί της Γαλλίας, στον Ερντογάν της Τουρκίας και στον Πούτιν της Ρωσίας. Και από τον Εντι Ράμα της Αλβανίας, στους ανεγκέφαλους πατριδοκάπηλους της Αθήνας που θέτουν εμπόδια στην ανέγερση του τζαμιού, συνεπικουρούμενοι δυστυχώς από τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, ο κατάλογος του μίσους, της μισαλλοδοξίας και του αυταρχισμού δείχνει να μην έχει τελειωμό. Υπονομεύοντας έτσι ευθέως τις δημοκρατικές αντιλήψεις και την έννοια του ανθρωπισμού και της αλληλεγγύης που έπειτα από δύο Παγκόσμιους Πολέμους, κατά τη διάρκεια μιας γενιάς τον 20ό αιώνα, είχαν αρχίσει επιτέλους να επικρατούν.
Χαρακτηριστικό είναι ότι το πρώτο θύμα της αρνητικής αυτής εξέλιξης υπήρξε το φιλόδοξο σχέδιο της ευρωπαϊκής ενοποίησης, το οποίο στηρίχθηκε στις πικρές εμπειρίες αυτών των δύο Παγκοσμίων Πολέμων, με στόχο να αποτραπεί στο μέλλον η επανάληψη του φαινομένου. Και μπορεί οι πόλεμοι (στην ευρωπαϊκή ήπειρο τουλάχιστον) να αποτράπηκαν, τρεις δεκαετίες όμως μετά τη λήξη της ψυχροπολεμικής εποχής, όχι μόνο επανερχόμαστε στις ψυχροπολεμικές λογικές του παρελθόντος, αλλά και επιστρέφουμε στα αίτια που προκάλεσαν αυτούς τους πολέμους. Δηλαδή στον εθνικισμό και στη μισαλλοδοξία. Σκεφτείτε μόνον τι θα σημάνει αν μεθαύριο βρεθεί επικεφαλής της ισχυρότερης χώρας του κόσμου, με τους κώδικες για τη χρήση των πυρηνικών όπλων στα χέρια του, ένας αδίστακτος δημαγωγός, με το αυταρχικό όραμα ενός επικίνδυνου λαϊκιστή, ο οποίος βαυκαλίζεται ότι έχει την εύκολη λύση για όλα τα προβλήματα.
Δεν θυμίζει όλο αυτό την άνοδο στην εξουσία ενός άλλου επικίνδυνου παράφρονα στη Γερμανία της δεκαετίας του ’30, που βύθισε την ανθρωπότητα στο αίμα και στη δυστυχία; Ισως θεωρηθεί υπερβολική η σύγκριση αυτή, αλλά κάθε εποχή έχει και τις ιστορικές αντιστοιχίες της. Και είναι ακριβώς οι αντιστοιχίες αυτές που σήμερα επικρατούν. Διότι η εκλογή Τραμπ μπορεί να μην οδηγήσει σε έναν νέο παγκόσμιο πόλεμο, θα δώσει όμως αέρα στα πανιά των ομοφρόνων του σε ολόκληρο τον πλανήτη. Και αυτοί δεν είναι λίγοι. Ενώ οι δικλίδες ασφαλείας, για να σταματήσει η ολέθρια αυτή πορεία διεθνώς, έχουν αρχίσει να μειώνονται. Είναι, πρώτον, η έλλειψη συνεννόησης μεταξύ των υπερδυνάμεων, όπως αποδεικνύεται από τη χωρίς τέλος διαμάχη όχι μόνο στη Μέση Ανατολή, αλλά και σε άλλα μέτωπα, με κυρίαρχο αυτό της τρομοκρατίας. Και είναι, δεύτερον, η αποτυχία της Ευρωπαϊκής Ενωσης να οδηγηθεί στην ολοκλήρωσή της, η οποία ασφαλώς θα είχε αποτρέψει τα σημερινά φαινόμενα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ