Ανησυχία για το 2018 που φέρνει μέτρα ή… κάλπες

Φύλλο και φτερό κάνουν τα μεγέθη του τακτικού προϋπολογισμού και πολύ περισσότερο τα στοιχεία της γενικής κυβέρνησης –δηλαδή τα οικονομικά των ασφαλιστικών ταμείων, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των ΔΕΚΟ –οι δανειστές (έστω και εξ αποστάσεως) προκειμένου να εγκρίνουν τον προϋπολογισμό του 2017 που θα πρέπει να κατατεθεί στη Βουλή ως το τέλος Νοεμβρίου.

Στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους έχει σημάνει συναγερμός για να συγκεντρωθούν αξιόπιστα δεδομένα για έσοδα και δαπάνες, να συνταχθεί ο προϋπολογισμός του 2017 εντός των πλαισίων του προγράμματος και να κλείσει και η επόμενη χρονιά επιτυχώς με πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 1,7% του ΑΕΠ, αλλά μπροστά στα «απλωμένα» στοιχεία και τις προβολές αυτό που προκύπτει είναι η μεγάλη ανησυχία για το 2018.

Οπως εκτιμούν έγκυρες πηγές, ο στόχος για επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ που προβλέπεται στο τρέχον Μνημόνιο δεν βγαίνει χωρίς να επιτευχθεί ανάπτυξη της οικονομίας ρεκόρ, δηλαδή πάνω από 3%-4%, ή χωρίς να ληφθούν πρόσθετα μέτρα που θα οδηγούν σε δραστική μείωση των κρατικών δαπανών.

Το πολιτικό κόστος

Με άλλα λόγια, την επόμενη χρονιά η κυβέρνηση θα βρεθεί μπροστά στο δίλημμα να λάβει πρόσθετα μέτρα που θα στηρίξουν τον προϋπολογισμό ή να στήσει κάλπες, καθώς το πολιτικό κόστος από ένα πακέτο μέτρων λιτότητας θα είναι καταστροφικό.

Επί του παρόντος πολύπειρα στελέχη του Γενικού Λογιστηρίου εξετάζουν εξονυχιστικά τα δημοσιονομικά δεδομένα από τρεις πηγές:

–Των Ταμείων και τα κονδύλια (επιχορηγήσεις και δαπάνες) της κοινωνικής ασφάλισης, καθώς πλέον αυτά αποτελούν το μεγαλύτερο κονδύλι του προϋπολογισμού.

–Των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς, πέραν της περικοπής δαπανών 400 εκατ. ευρώ που δεν προκύπτει, υπάρχει απόκλιση από τον στόχο για συγκέντρωση εσόδων ύψους 80 εκατ. ευρώ από την αξιοποίηση της περιουσίας

–Την πορεία του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων με αναλυτική απεικόνιση των προκαταβολών και των δαπανών για έργα και προγράμματα που εξελίσσονται ή ολοκληρώθηκαν.

Τα μεγάλα έργα

Η μεγάλη ανησυχία για το 2017, πέραν της πορείας των ελλειμμάτων των Ταμείων, είναι η ολοκλήρωση των μεγάλων έργων των οδικών αξόνων που χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά κονδύλια μέσω του ΠΔΕ.

Οπως επισημαίνουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου, «αν δεν τελειώσουν τα έργα, τότε τα πρόστιμα θα είναι βαριά, η Ελλάδα θα πρέπει να επιστρέψει κονδύλια στην ΕΕ και τότε θα ανατραπεί κι ο προϋπολογισμός». Η λύση είναι μία και η κατεύθυνση στις κατασκευαστικές εταιρείες και τους αναδόχους των έργων «δουλέψτε νυχθημερόν»

Παράλληλα ο Ευκλείδης Τσακαλώτος συντάσσει την επισκόπηση δαπανών (Spending Review) για στοχευμένες περικοπές δαπανών που θα γίνουν το επόμενο έτος και κυρίως το 2018 σε όλα τα υπουργεία προκειμένου να περιορίσει τις δαπάνες δραστικά και να δημιουργήσει προϋποθέσεις επίτευξης των φιλόδοξων στόχων τη χρονιά που λήγει το πρόγραμμα.

Στον αντίποδα των επιχειρημάτων για την επίτευξη των στόχων του τρέχοντος προγράμματος η κυβέρνηση προβάλλει την υπεραπόδοση των εσόδων κατά 2 δισ. ευρώ εντός του 2016 (ως και τον Οκτώβριο), την υπεραπόδοση του ΕΝΦΙΑ, αλλά σημειώνει και τις αυξημένες δαπάνες που είχε η χώρα για την αντιμετώπιση του προσφυγικού και μεταναστευτικού ζητήματος.

Το πλαίσιο αυτό και τα δημοσιονομικά δεδομένα αποκαλύπτουν και τον πολιτικό χρόνο, τον κύκλο που μπορεί να κάνει η παρούσα κυβέρνηση.

Δυσκολίες στην κατάρτιση του νέου προϋπολογισμού δημιούργησε η αναθεώρηση του πρωτογενούς πλεονάσματος από το 0,7% του ΑΕΠ στο 0,2% του ΑΕΠ για το 2015.

Το στοιχείο αυτό ήδη προσμετρήθηκε στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2016, το οποίο κλείνει με πρωτογενές πλεόνασμα 0,8%.

Για το 2017 ο πήχης τοποθετείται στο 1,7% του ΑΕΠ, αλλά για το 2018 όλες οι προβολές δείχνουν τη δυσχέρεια επίτευξης των στόχων.