O κ. Τσίπρας μετέωρος στα αδιέξοδά του

Ο «βασιλιάς» Αλέξης Τσίπρας είναι γυμνός: η απόφαση του ΣτΕ, με την οποία ο νόμος Παππά για τη ρύθμιση του τηλεοπτικού τοπίου κρίθηκε αντισυνταγματικός, οδηγεί σε κατάρρευση το κεντρικό στρατηγικό κατασκεύασμα της κυβέρνησης και φέρνει τον Πρωθυπουργό αντιμέτωπο με όλα τα αδιέξοδα τα οποία επιχείρησε να αποκρύψει μέσω της συζήτησης περί διαπλοκής, των απροκάλυπτων παρεμβάσεων στη Δικαιοσύνη και των χονδροειδών μεθοδεύσεων για χειραγώγηση του Τύπου.

Οι σπασμωδικές αντιδράσεις που προκάλεσε από την πρώτη στιγμή στο Μέγαρο Μαξίμου η απόφαση του ΣτΕ αντιμετωπίζονται από κυβερνητικά στελέχη και σύσσωμη την αντιπολίτευση ως καταλυτικές ενδείξεις για το συνολικό πολιτικό έλλειμμα του ιδίου του Αλ. Τσίπρα και του στενού του πολιτικού κύκλου. Ο Πρωθυπουργός, πολιτικά μετέωρος, αναζητεί νέους τρόπους διαχείρισης της κρίσης στην οποία έχει περιπέσει.

Ακόμη και υπουργοί της κυβέρνησης παρακολούθησαν εμβρόντητοι, αργά τη νύχτα της Τετάρτης, την κυβερνητική εκπρόσωπο Ολγα Γεροβασίλη (και δι’ αυτής την ηγεσία της κυβέρνησης) να σπεύδει να επιτεθεί στη Δικαιοσύνη, να δηλώνει απερίφραστα ότι οι αποφάσεις κρίνονται από την κυβέρνηση, να απειλεί και να προαναγγέλλει νέες «νομοθετικές πρωτοβουλίες», αγνοώντας την ουσία: το σκεπτικό της απόφασης, την οποία η κυβέρνηση θα όφειλε να αναμένει και να μελετήσει προτού εξαπολύσει επιθέσεις και απειλές. Μια απόφαση που αναμένεται πως θα ξεκαθαρίζει ότι σύμφωνα με το Σύνταγμα οι αρμοδιότητες για τη ρύθμιση του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου ανήκουν στο ΕΣΡ και απουσία της ανεξάρτητης αρχής τα χέρια της εκτελεστικής εξουσίας είναι δεμένα.

Ως εκ τούτου –και σύμφωνα με έγκριτους νομικούς –και ο νέος νόμος που ετοιμάζεται να φέρει στη Βουλή ο Ν. Παππάς την ερχόμενη εβδομάδα, με τον οποίο θα ζητεί «ενοίκιο» από τα υφιστάμενα κανάλια για την προσωρινή λειτουργία τους, θα είναι για τον ίδιο λόγο αντισυνταγματικός όπως και ο προηγούμενος.

Εχοντας δεχθεί ένα καίριο πολιτικό πλήγμα, ο κ. Τσίπρας βρίσκεται πλέον μόνος με την πραγματικότητα και τείνει να μετατραπεί ο ίδιος σε αδύναμο κρίκο της κυβέρνησης. Η κατάρρευση του στρατηγήματος που σχεδίασε και εφάρμοσε από κοινού με τον κ. Παππά τον αφήνουν εκτεθειμένο και όπως αρχίζουν να ψιθυρίζουν στελέχη της κυβέρνησης, «οι κινήσεις του είναι περιορισμένες και μοιάζει να είναι εγκλωβισμένος μεταξύ σπασμωδικών ενεργειών και καταστροφικής αδράνειας».

Τα νέα δεδομένα που δημιουργεί η εξέλιξη στο τηλεοπτικό τοπίο έχουν στρέψει πλέον το βλέμμα των υπουργών και των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ στο Μέγαρο Μαξίμου και στον Αλ. Τσίπρα. Από αυτόν περιμένουν μια κίνηση απεγκλωβισμού, γνωρίζοντας ότι τα περιθώρια είναι πλέον στενά.

Δεδομένου δε ότι η διαπραγμάτευση με τους θεσμούς για μία ακόμη φορά καρκινοβατεί και οδηγεί σε νέες κοινωνικά και πολιτικά επιζήμιες υποχωρήσεις, οι δυνατότητες αντίδρασης του Πρωθυπουργού φαίνονται εξαιρετικά περιορισμένες και εντοπίζονται στην εξής μία: τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης και την καλλιέργεια ενός νέου κύκλου πόλωσης.

Η πρόωρη προαναγγελία των αλλαγών στο κυβερνητικό σχήμα έχει επιτείνει την ούτως ή άλλως προϋπάρχουσα ακυβερνησία, καθώς εδώ και εβδομάδες όλοι οι ένοικοι των υπουργικών γραφείων αναμένουν μια ένδειξη για το πολιτικό τους μέλλον και έχουν κατεβάσει τα μολύβια.

Μετά τον κόλαφο της απόφασης του ΣτΕ, όλοι επιμένουν: ο ανασχηματισμός πρέπει να γίνει εντός των επόμενων ημερών, αλλιώς ο κ. Τσίπρας θα βρεθεί μια ώρα αρχύτερα στο κέντρο μιας πολιτικής δίνης που θα παρασύρει τον ίδιο, την κυβέρνηση και το κόμμα του.

Περιορισμένος ανασχηματισμός

Παρά ταύτα, οι δυνατότητες ελιγμών εκ μέρους του Πρωθυπουργού δεν προμηνύουν κάποια «φυγή προς τα εμπρός». Η αίσθηση που κυριαρχεί είναι πως οι δυνατότητες εντυπωσιακών κινήσεων είναι ελάχιστες, όπως και ο κατάλογος των προσώπων τα οποία θα μπορούσαν να ανατρέψουν την εικόνα μιας κυβέρνησης υπό κατάρρευση.

Δεδομένου ότι αλλαγές στο οικονομικό επιτελείο δεν αναμένονται και ότι οι περισσότεροι από τους θεωρούμενους κορυφαίους υπουργούς μοιάζουν αμετακίνητοι, μία από τις φημολογούμενες κινήσεις του κ. Τσίπρα είναι η αναβάθμιση της λεγόμενης «ομάδας των 40άρηδων» Δ. Τζανακόπουλου (διευθυντή του γραφείου του Πρωθυπουργού), Δ. Λιάκου (οικονομικού συμβούλου στο Μέγαρο Μαξίμου) και Αλ. Χαρίτση (υπεύθυνου για το ΕΣΠΑ).

Η αλλαγή στη θέση του κυβερνητικού εκπροσώπου θεωρείται επίσης βέβαια, με μετακίνηση της Ολγας Γεροβασίλη σε κάποιο υπουργείο, ενώ υπό μετακίνηση θεωρούνται οι Π. Κουρουμπλής από το υπουργείο Εσωτερικών, ο Π. Σκουρλέτης από το Περιβάλλοντος, ο Ν. Παρασκευόπουλος από το Δικαιοσύνης και ο Ν. Τόσκας από το Προστασίας του Πολίτη.

Παρ’ όλα αυτά, το νέο εσωκομματικό σκηνικό και η συμμαχία της ομάδας Μπανιά με τους 53+, η οποία επιβεβαιώθηκε και με τη στήριξη των τελευταίων προς τον Π. Σκουρλέτη, έχει περιορίσει την ελευθερία κινήσεων του κ. Τσίπρα. Στο πλαίσιο αυτό, πληροφορίες αναφέρουν ότι από την πλευρά του κ. Τσακαλώτου έχει τεθεί βέτο σε οποιαδήποτε αξιοποίηση προσώπων όπως ο Ν. Χριστοδουλάκης στο πεδίο αρμοδιοτήτων του.

Ο επικείμενος ανασχηματισμός της κυβέρνησης αντιμετωπίζεται από τους περισσότερους ως μία προεξοφλημένη εξέλιξη περιορισμένης εμβέλειας και με το βλέμμα στραμμένο περισσότερο σε εκλογές, παρά στην προώθηση μεταρρυθμίσεων. Είναι άλλωστε σαφές από τις θέσεις της κυρίαρχης ομάδας στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ (53+), καθώς και προσώπων όπως ο πρόεδρος της Βουλής Ν. Βούτσης, ότι η λογική της διατήρησης ενός εκλογικού ποσοστού έστω και με απώλεια της διακυβέρνησης, είναι μία από τις βασικές επιλογές προκειμένου να αποτραπεί η κατάρρευση των ποσοστών του κόμματος σε επίπεδα που θα θυμίζουν την περίοδο προ της κρίσης.