Το ΔΝΤ απαιτεί πρόσθετα μέτρα για τις συντάξεις

Χωρίς συμφωνία ολοκληρώθηκε την Πέμπτη το βράδυ ο πρώτος γύρος των επαφών της κυβέρνησης με την τρόικα για τη δεύτερη αξιολόγηση. Η απόσταση που χωρίζει τις δύο πλευρές στα δημοσιονομικά και στα εργασιακά είναι σημαντική, ενώ οι διαβουλεύσεις κινούνται αργά, γεγονός που δεν συμφέρει την ελληνική πλευρά.

Την ίδια ημέρα ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ Τζέρι Ράις στην τακτική ενημέρωση στην Ουάσιγκτον ζήτησε πρόσθετα μέτρα που θα καταστήσουν βιώσιμο το ασφαλιστικό σύστημα σε βάθος χρόνου ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.

Οπως είπε, «μόνο υπό προϋποθέσεις μπορεί η απόφαση συμμετοχής του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα να ληφθεί εντός του Δεκεμβρίου, όταν και θα υποβληθεί η έκθεση βιωσιμότητας του χρέους».

Κι αυτές είναι είτε η μείωση του στόχου ετήσιου πρωτογενούς πλεονάσματος στο 1,5% του ΑΕΠ είτε η υιοθέτηση ενός ακόμη πιο φιλόδοξου προγράμματος μεταρρυθμίσεων και ασφαλώς η σημαντική ελάφρυνση του δημοσίου χρέους. Ενδεικτικά για το φάσμα των μεταρρυθμίσεων που επιθυμεί το ΔΝΤ ο κ. Ράις ανέφερε ότι το συνταξιοδοτικό σύστημα της Ελλάδας δεν είναι βιώσιμο καθώς το έλλειμμά του ετησίως αγγίζει το 11% του ΑΕΠ, έναντι 2,5% που είναι ο μέσος όρος στην ΕΕ κι αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί. Οι εκπρόσωποι των θεσμών αναμένονται πίσω στην Αθήνα στις 14 Νοεμβρίου. Φαίνεται όμως ότι θα παραμείνουν και πάλι για λίγες ημέρες, οι οποίες δεν επαρκούν για την κάλυψη όλων των εκκρεμοτήτων. Ολα δείχνουν ότι οι διαπραγματεύσεις θα παραταθούν και μετά το κρίσιμο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου. Μάλιστα, σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, μια νέα επίσκεψη της τρόικας τον Δεκέμβριο (μετά τον Νοέμβριο) είναι το καλό σενάριο, καθώς ορισμένοι δεν αποκλείουν να επιστρέψει τον Ιανουάριο.

Το χρέος

Η εκπρόσωπος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Ντέλια Βελκουλέσκου ειδοποίησε ότι λίγες ημέρες μετά την προγραμματισμένη άφιξη της τρόικας τον Νοέμβριο θα αποχωρήσει, για να επιστρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες με αφορμή τον εορτασμό της Ημέρας των Ευχαριστιών (Thanksgiving Day), η οποία εφέτος πέφτει στις 24 Νοεμβρίου.

Η κυβέρνηση σύμφωνα με δηλώσεις τόσο του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα όσο και του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου επιδιώκει λύση που θα περιλαμβάνει τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα και μια νέα διατύπωση του Eurogroup για την αναδιάρθρωση του χρέους εντός του 2016.

Διευκρινίσεις

Μέσα στον Νοέμβριο θα πρέπει πάντως να επιλυθεί η διαφωνία που υπάρχει για τα μεγέθη του Προϋπολογισμού του 2017. Η τρόικα ζήτησε διευκρινίσεις για το πώς θα καλυφθούν τα 760 εκατ. ευρώ που απαιτούνται για την επέκταση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) σε όλη την επικράτεια.

Από την καθολική εφαρμογή του ΚΕΑ (το πρώην ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα) προβλέπεται ότι θα αναπληρωθεί –μεταξύ άλλων –και ένα μέρος τις απώλειας για τους συνταξιούχους που έχασαν το ΕΚΑΣ το 2016. Το υπουργείο Οικονομικών αναζητεί τουλάχιστον 400 εκατ. ευρώ για αυτόν τον κωδικό του Προϋπολογισμού και απορρίπτει οποιαδήποτε σκέψη για υποχώρηση του αφορολογήτου κάτω από τις 8.600 ευρώ για να βρεθεί αυτό το ποσό, όπως προτείνει η Παγκόσμια Τράπεζα.

Σημείο τριβής ανάμεσα στις δύο πλευρές (και πηγή ανησυχίας για το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους) είναι το γεγονός ότι από την προβλεφθείσα εξοικονόμηση ύψους 400 εκατ. ευρώ στις δαπάνες του υπουργείου Αμυνας το 2016 ως τώρα «δεν έχει προκύψει τίποτε». Η αναφορά αυτή ανήκει σε στέλεχος του οικονομικού επιτελείου, ειπώθηκε στο περιθώριο των διαβουλεύσεων αυτής της εβδομάδας και αποτελεί σαφή αιχμή για τον υπουργό Αμυνας Πάνο Καμμένο.

Το πλεόνασμα

Επιπλέον, τρόικα και υπουργείο Οικονομικών διαφωνούν για την επίπτωση την οποία θα έχει στη δημοσιονομική βάση του 2016 η επί τα χείρω αναθεώρηση του πλεονάσματος του 2015 από την ΕΛΣΤΑΤ σε συνεργασία με τη Eurostat. To πρωτογενές πλεόνασμα της περασμένης χρονιάς υποχώρησε από το 0,7% του ΑΕΠ στο 0,2 % του ΑΕΠ, δηλαδή κατά 0,5% του ΑΕΠ, ήτοι 900 εκατ. ευρώ, λόγω των ελλειμμάτων των ΔΕΚΟ. Το δυνατό χαρτί της κυβέρνησης είναι η υπεραπόδοση των εσόδων κατά 1,5 δισ. ευρώ έναντι του στόχου τον Σεπτέμβριο του 2016. Οι θεσμοί δεν έχουν συμφωνήσει ακόμη με το οικονομικό επιτελείο για το ποσοστό της αύξησης των εσόδων της περιόδου Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2016 που δεν είναι συγκυριακό, άρα έχει μόνιμο χαρακτήρα και μπορεί να μεταφερθεί ως βάση για το 2017.

Επί μέρους θέματα ανακύπτουν και για τα 300 εκατ. ευρώ που πρέπει να εξοικονομηθούν τη διετία 2017-2018 από τον εξορθολογισμό των ειδικών μισθολογίων. Παρά τις δυσκολίες, στελέχη τα οποία συμμετέχουν στις επαφές για λογαριασμό της κυβέρνησης εκτιμούν ότι οι θεσμοί πείστηκαν πως το 2016 θα κλείσει με την επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ και επομένως θα αποτραπεί η ενεργοποίηση του δημοσιονομικού «κόφτη».

Δεν συμβαίνει το ίδιο για το 2017. Τα βέλη της αμφισβήτησης για την επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου του 2017 προήλθαν κατά τις πληροφορίες από την κυρία Βελκουλέσκου. Το ΔΝΤ, με βάση την επίσημη έκθεσή του με τίτλο Fiscal Monitor που παρουσιάστηκε στις αρχές του μήνα, εκτιμά ότι η Ελλάδα θα πετύχει πλεόνασμα μόλις 0,7% αντί για 1,75% του στόχου που προβλέπουν η Κομισιόν και το υπουργείο Οικονομικών.