Το βιβλίο με τίτλο «An Economic Analysis of Conflicts» (Οικονομική Ανάλυση των Συγκρούσεων), γραμμένο στα αγγλικά, εκδόθηκε πριν από λίγες ημέρες από τον φημισμένο οίκο Springer. Στις 160 σελίδες του ο κ. Χριστοδουλάκης παρουσιάζει μια σειρά από οικονομικές αναλύσεις και μαθηματικά υποδείγματα, τόσο για τις αιτίες που οδηγούν σε εμφύλιες συγκρούσεις όσο και για την εκτίμηση του κόστους που επιφέρουν σε μια χώρα.
Κοινωνίες όπου μεγάλες ομάδες του πληθυσμού είναι αποκλεισμένες από τις ευκαιρίες έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμπλακούν σε εμφύλια σύρραξη, σε σύγκριση με όσες παρέχουν δυνατότητες ένταξης στη διαδικασία οικονομικής προόδου μέσω της εκπαίδευσης και της ελεύθερης συμμετοχής. Οι εμφύλιοι τον 20ό αιώνα στην Ευρώπη έγιναν όλοι σε χώρες με χαμηλή παιδεία αλλά με ισχυρούς μηχανισμούς αποκλεισμού και αυταρχικότητας.
Το επιστημονικό έργο τεκμηριώνει ότι η Ελλάδα έχασε πάνω από ένα ετήσιο ΑΕΠ λόγω του Εμφυλίου (1946-1949) εξαιτίας των θανάτων και των καταστροφών, αλλά επίσης μπήκε και σε μια πορεία απομόνωσης. Οταν οι υπόλοιπες χώρες της Δυτικής Ευρώπης έθεταν τα θεμέλια της μεταπολεμικής ευημερίας, η χώρα μας βρέθηκε εκτός ευρωπαϊκού γίγνεσθαι, εφάρμοσε έναν βαρύ εσωτερικό αυταρχισμό και λίγο αργότερα βυθίστηκε σε μια νέα δικτατορία.
Η σύγχρονη οικονομική επιστήμη έχει καταλήξει σε μια λίστα καταστροφικών επιπτώσεων ενός Εμφυλίου που επιβαρύνουν την οικονομική πραγματικότητα και την προοπτική μιας χώρας. Πέρα από τις απώλειες και τους σοβαρούς τραυματισμούς, ο κατάλογος περιλαμβάνει την καταστροφή των παραγωγικών υποδομών, την αποκοπή από τις διεθνείς αγορές, την απομάκρυνση των ξένων επενδύσεων και την εν γένει υποχώρηση κάθε παραγωγικής δραστηριότητας.
Συνοψίζοντας, με βάση τον κανόνα των Collier και Hoeffler, o εμφύλιος σπαραγμός «εξαφανίζει» το 90% ως 105% του ετήσιου ΑΕΠ μιας χώρας!
Την ώρα δηλαδή που οι άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες επένδυαν μεταπολεμικά στην εκπαίδευση και στο ανθρώπινο κεφάλαιο, η Ελλάδα του Εμφυλίου είχε άλλες προτεραιότητες. Η κατάσταση άρχισε να αλλάξει από το τέλος της δεκαετίας του 1950, όταν το ποσοστό των στρατιωτικών δαπανών άρχισε να υποχωρεί και αυτό της παιδείας να αυξάνεται.
Ευρύτερα, ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι το κόστος των εμφυλίων είναι σημαντικό και παρατεταμένο. Εκτός από το ανθρώπινο δυναμικό που σκοτώνεται, φυλακίζεται ή εκπατρίζεται, η οικονομία μπαίνει σε μια μακρά περίοδο απομόνωσης και φόβου που ακυρώνει τις σοβαρές επενδύσεις, περιορίζει το εμπόριο και απομονώνει τη χώρα από τις διεθνείς εξελίξεις.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
