Πώς υπογράφει ένα ρομπότ;

Μπορεί αυτό το κείμενο να το γράψει ένα ρομπότ; Να βάλεις στον αλγόριθμο λίγο προβληματισμό, μια κυριακάτικη μελαγχολία, ορισμένα στοιχεία από το Google, να υπάρχει κωδικοποιημένος κάποιος τρόπος γραφής, να του περιγράψεις τι θέλεις να πεις και σε λίγα λεπτά να το έχεις έτοιμο; Προς το παρόν, όχι. Σε λίγα χρόνια, ποιος ξέρει;

Το επόμενο αυτοκίνητό σου θα οδηγείται μόνο του. Καλά, ίσως όχι το δικό σου, δεδομένου πως ζεις σε μια ξεχασμένη γωνία των Βαλκανίων, αλλά ο Μπαράκ Ομπάμα υποσχέθηκε πρόσφατα στο περιοδικό «Wired» πως σε δυο-τρία χρόνια, στις μεγάλες αμερικανικές πόλεις, τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό θα κυριαρχούν.

Η Foxconn, η εταιρεία που κατασκευάζει το μεγαλύτερο μέρος του κινητού σου τηλεφώνου, τον Μάιο αντικατέστησε 60.000 εργαζομένους στα εργοστάσιά της στην Κίνα με ρομπότ. Η Adidas και η Nike ήδη ετοιμάζουν να μεταφέρουν τα εργοστάσια που είχαν μετακινήσει προς τη φθηνότερη Ανατολή στην Αμερική και στην Αγγλία, μόνο που εκεί δεν θα δουλεύουν εργάτες αλλά ρομπότ –και περίπου 200 άνθρωποι που θα τα επιβλέπουν.

Πριν από μία εβδομάδα, ο τραγουδιστής Moby, για να ντύσει το νέο τραγούδι του, χρησιμοποίησε ένα βίντεο του Steve Cutts, που έκανε επίθεση στην τεχνολογία, στη μοναξιά, στην αποξένωση και στη βαρβαρότητα των social media. Είχε κινούμενα ανθρωπάκια να κοιτούν διαρκώς το κινητό τους, ανθρώπους να αυτοκτονούν από τον αυτοματισμό του διαδικτυακού bullying και γενικά μια εικόνα μητροπολιτικής αποξένωσης. Καθόλου τυχαία, είχε φτιαχτεί να έχει την ιδανική διάρκεια, πακέτο και appeal για να μοιραστεί χιλιάδες φορές στα social media, ένας δούρειος ίππος αυτοαναφορικότητας, promotion και όμορφης κενολογίας.

Οι αμερικανικές εκλογές δεν σκιάζονται μόνο από την πορτοκαλί αηδία του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και από τις επίσημες πια καταγγελίες της Homeland Security των ΗΠΑ πως «πιστεύουμε ότι υψηλόβαθμοι ρώσοι αξιωματούχοι έχουν εκπονήσει και εγκρίνει επίθεση στους server του Δημοκρατικού Κόμματος, κλέβοντας πολύτιμα στοιχεία». Ο Πούτιν απάντησε πως «όλα αυτά είναι βλακείες», αλλά δεν έπεισε ούτε τον ίδιο τον Τραμπ.

Την ίδια εβδομάδα, βγήκε στον αέρα η πολυαναμενόμενη τηλεοπτική σειρά «Black Mirror». Το σενάριο κάθε ξεχωριστού επεισοδίου, που φαίνεται να διαδραματίζεται κάπου στο κοντινό μέλλον, είναι διαφορετικό, αλλά η κοινή σύνδεση όλων είναι το τεχνολογικό άγχος. Το πώς η τεχνολογία μπορεί να εκβιάσει, να εγκλωβίσει, να διαλύσει ή να φτιάξει τις ζωές των ανθρώπων. Το πώς οι τρομοκράτες μπορούν να αναγκάσουν τον πρωθυπουργό της Αγγλίας να κάνει έρωτα με ένα γουρούνι. Το πώς μπορεί το κυνήγι της δημοφιλίας να στραμπουλήξει μια κοινωνία. Το πώς οι αναμνήσεις χωνεύονται από τα social media.

Γενικώς, ο κόσμος αποδεικνύεται πως δεν ήταν έτοιμος για την τεχνολογική επανάσταση των τελευταίων χρόνων. Ο τρόπος με τον οποίο κινούνται τα πράγματα, ο τρόπος με τον οποίο η τεχνολογία απορροφά τα πάντα, είναι αναπόφευκτος, όχι απαραίτητα αρνητικός, αλλά σίγουρα ιστορικός. Το πρόβλημα πάντα είναι οικονομικό. Τι θα γίνει όταν σε λίγα χρόνια οι οδηγοί ταξί και νταλίκας δεν θα χρειάζονται, καθώς τα αυτοκίνητα δεν θα χρειάζονται οδηγούς;

Τι θα γίνει όταν οι εργαζόμενοι σε εργοστάσια θα χάσουν τις ήδη κακοπληρωμένες δουλειές τους; Σύμφωνα με τον CEO της Google Λάρι Πέιτζ, «θα έχουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο». Μιλώντας πρόσφατα στους «Financial Times», ο Πέιτζ είπε επίσης: «Δεν μπορείς να εύχεσαι να μη συμβούν ορισμένα πράγματα. Απλά θα συμβούν. Οι υπολογιστές θα κάνουν τις περισσότερες χειρωνακτικές δουλειές –και όχι μόνο –μέσα στα επόμενα χρόνια. Δεν μπορούμε να το αποφύγουμε. Και τότε θα αλλάξει η οπτική μας για τη δουλειά, δεν μπορείς να δουλεύεις τόσο πολύ. Δεν μπορεί η απάντηση να είναι η δουλειά». Δεν έχει άδικο σε φιλοσοφικό επίπεδο, δεν μπορείς να μη σημειώσεις όμως πως μπορείς να φιλοσοφήσεις εύκολα για τη μη αναγκαιότητα της δουλειάς όταν είσαι ιδιοκτήτης της Google.

Σίγουρα, πάντως, έχει δίκιο στο εξής: Δεν μπορείς να το αποφύγεις, μόνο να το περιμένεις. Ποιος ξέρει, ίσως αν το κείμενο γραφόταν από ένα ρομπότ, η άποψη να ήταν διαφορετική, αλλά επειδή γράφτηκε από άνθρωπο, το άγχος για το υπέροχο αλλά και τρομακτικό μέλλον δεν μπορεί να κρυφτεί.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino το Σάββατο 29 Οκτωβρίου 2016