Υπό έλεγχο πρόγραμμα υποτροφιών σε φροντιστήρια

Ανώνυμη καταγγελία που έγινε πρόσφατα σε βάρος της Ομοσπονδίας Φροντιστών Ελλάδος (ΟΕΦΕ) ελέγχεται από το υπουργείο Παιδείας για παραπλάνηση της κοινής γνώμης μέσω μεγάλου προγράμματος υποτροφιών. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το υπουργείο θα καταθέσει μηνυτήρια αναφορά στην Εισαγγελία τη Δευτέρα. Η υπόθεση αφορά τις 5.000 υποτροφίες που, σύμφωνα με ανακοίνωση της ΟΕΦΕ, δόθηκαν πρόσφατα για άλλη μία χρονιά σε μαθητές που θα φοιτήσουν στην Α’ και στη Β’ Λυκείου έπειτα από διαγωνιστική διαδικασία που έλαβε χώρα στις 7 και 12 Σεπτεμβρίου και αφού ελήφθησαν υπόψη και κοινωνικά κριτήρια.

Οπως αναφέρεται σε καταγγελία γονέα, το παιδί του οποίου συμμετείχε στη διαδικασία, οι υποτροφίες που δόθηκαν στην πραγματικότητα ήταν πολύ λιγότερες. Τη διερεύνηση του θέματος ανέλαβε το υπουργείο Παιδείας, από το οποίο και ανώτατα στελέχη του δήλωσαν στο «Βήμα» ότι ανάλογα με τη βασιμότητα της καταγγελίας και εφόσον στοιχειοθετείται η διάπραξη αδικήματος θα προχωρήσει η νομική διερεύνησή του.

Στην ανώνυμη καταγγελία, η οποία είχε φτάσει τον προηγούμενο μήνα στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Παιδείας ενώ αργότερα αναρτήθηκε και σε ιστότοπο εναλλακτικής πληροφόρησης, αναφέρεται ότι έχει μπει «κόφτης» στην ανάδειξη νικητών –με τη λογική ότι απευθύνεται σε κοινωνικά ευπαθείς ομάδες. Στην παράγραφο 5 της προκήρυξης των υποτροφιών μοριοδοτείται ο υποψήφιος αναλογικά με το συνολικό οικογενειακό εισόδημα μέχρι το ύψος των 18.000 ευρώ (με 18 μόρια το χαμηλότερο, ως 1.000 ευρώ, και με 1 μόριο το συνολικό οικογενειακό εισόδημα 17.001 ως 18.000 ευρώ). Για να συνεχίσει: «Δεν δικαιούνται υποτροφία οι υποψήφιοι που το κατά κεφαλήν οικογενειακό τους εισόδημα υπερβαίνει τις €4.500, διατηρούν όμως το δικαίωμα της συμμετοχής τους στα διαγνωστικά τεστ».

Ενας δεύτερος «κόφτης», όπως αναφέρεται στην καταγγελία, είναι το ότι για να δοθεί (από μία μόνο) υποτροφία σε Α’ και Β’ Λυκείου, «η παρέχουσα υποτροφίες φροντιστηριακή μονάδα δύναται να συγκροτήσει τμήματα αντίστοιχων τάξεων (Α’ ή Β’ Λυκείου)». Παράλληλα, ενεργοποιούνται και άλλοι όροι που, σύμφωνα με την καταγγελία, κάνουν την υποτροφία απρόσιτη: πρέπει να υπάρχουν «τουλάχιστον πέντε υποψήφιοι για κάθε τάξη της συγκεκριμένης φροντιστηριακής μονάδας, εκ των οποίων επιλέγεται για υποτροφία ο ένας (1) εξ αυτών», αλλά και «η φροντιστηριακή μονάδα δεν θα χορηγεί την υποτροφία της τάξης αν οι υποψήφιοι δε συγκεντρώνουν τουλάχιστον 60 μόρια από το διαγνωστικό τεστ».

Βάσει των στοιχείων που παρέθεσε ο γονέας στην καταγγελία του, οι υποτροφίες που δόθηκαν ήταν λίγες εκατοντάδες. Ο αριθμός των φροντιστηρίων που συμμετείχαν στο πρόγραμμα των υποτροφιών ήταν πολύ μικρός (476 από τα περίπου 2.500 φροντιστήρια που υπάρχουν στην Ελλάδα), όπως καταγγέλλεται. Σε πολλές περιοχές μάλιστα συμμετείχαν ελάχιστα ή και κανένα φροντιστήριο. Επομένως ακόμη και αν τελικά έδινε από δύο υποτροφίες το κάθε φροντιστήριο που συμμετείχε (όπως προβλέπει η προκήρυξη των υποτροφιών) και χωρίς τους κάθε είδους «κόφτες», το σύνολο των υποτροφιών δεν θα ξεπερνούσε τις 952.

Κατόπιν αυτών, το κάθε φροντιστήριο, σύμφωνα με την ίδια προκήρυξη, δεν ήταν υποχρεωμένο να δώσει τις δύο αυτές υποτροφίες εάν δεν συνέτρεχε ταυτόχρονα σειρά προϋποθέσεων, κάτι που σύμφωνα με το ρεπορτάζ που έκανε «Το Βήμα» συνέβη σε πολλές περιπτώσεις. Ηταν επομένως εύκολο για κάποιον που ήθελε μεν να έχει την προβολή της καμπάνιας για να προσελκύσει μαθητές –όπως καταγγέλλει ανώνυμα ο γονέας –αλλά να μην αναλάβει το κόστος της παροχής υποτροφιών, να αποφύγει να δώσει τη μία ή και τις δύο υποτροφίες που του αναλογούσαν, επικαλούμενος κάποιον από τους όρους της προκήρυξης.

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ο αριθμός των μαθητών που συμμετείχαν στον διαγωνισμό ήταν πολύ μικρότερος των 16.200 που ανακοινώθηκε, παρότι η πρωτοβουλία αυτή υποστηρίχθηκε επικοινωνιακά και προβλήθηκε για αρκετές εβδομάδες από το «Ολοι Μαζί Μπορούμε» του σταθμού ΣΚΑΪ. Οι υπεύθυνοι και του ίδιου του ραδιοφωνικού σταθμού όμως φαίνεται ότι έμειναν άναυδοι με τη δημοσιοποίηση της καταγγελίας ενώ, όπως φανερώνουν τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του «Το Βήμα», ζήτησαν με τη σειρά τους την παρουσίαση των σχετικών ονομάτων και στοιχείων από την ΟΕΦΕ.

Στην προκήρυξη που έχει κατατεθεί σε συμβολαιογράφο, εκτός από τους όρους παροχής των υποτροφιών, υπάρχει και ρητή δέσμευση της ΟΕΦΕ για παροχή 5.000 ετήσιων υποτροφιών σε μαθητές της Α’ και της Β’ Λυκείου μέσω των φροντιστηριακών μονάδων που συμμετέχουν στην καμπάνια. Σημειώνεται επίσης ότι η αξία μιας υποτροφίας για την Α’ Λυκείου είναι 1.000-1.500 ευρώ και για τη Β’ Λυκείου 2.000-2.500, ανάλογα με το φροντιστήριο όπου φοιτά ο μαθητής και τον αριθμό των ωρών που παρακολουθεί.

Σε μια περίοδο που οι πρωτοβουλίες για ανακούφιση ευπαθών κοινωνικών ομάδων όχι μόνο πληθαίνουν αλλά και αποκτούν ζωτική σημασία για πολλές οικογένειες που αδυνατούν να σηκώσουν δυσβάσταχτα οικονομικά βάρη προς όφελος των μαθητών παιδιών τους, μια τέτοια καμπάνια από την ΟΕΦΕ προκάλεσε το ενδιαφέρον. Η εν λόγω είχε ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο του 2012 με παροχή 500 υποτροφιών φροντιστηριακής υποστήριξης. Αφορούσε μαθητές της Α’ Λυκείου οι οποίοι είχαν απολυτήριο Γυμνασίου με βαθμό 18 και άνω και παράλληλα είχαν τεθεί τρία κοινωνικοοικονομικά κριτήρια: οι δύο γονείς να ήταν άνεργοι τους τελευταίους έξι μήνες· τα παιδιά να ανήκαν σε πολύτεκνες οικογένειες το ετήσιο εισόδημα των οποίων δεν υπερέβαινε τις 12.000 ευρώ και να είχαν τουλάχιστον τέσσερα ανήλικα παιδιά· να ανήκαν σε μονογονεϊκές οικογένειες με ετήσιο εισόδημα χαμηλότερο των 6.000 ευρώ.

Αυτό το διάστημα ανάστατοι είναι οι φροντιστές, είτε συμμετείχαν είτε όχι στην καμπάνια των υποτροφιών, καθώς αντιλαμβάνονται το αρνητικό φορτίο σε επίπεδο εντυπώσεων που θα σήμαινε για τον κλάδο τους η τυχόν απόδειξη του βασίμου των καταγγελιών. Το θέμα κυριαρχεί στα fora των φροντιστών στα social media, αλλά και στο ΔΣ της ομοσπονδίας το περασμένο Σαββατοκύριακο.

«Το Βήμα» επικοινώνησε με τον πρόεδρο της ΟΕΦΕ κ. Γιάννη Βαφειαδάκη, ο οποίος αρνήθηκε τις καταγγελίες και δήλωσε ότι δόθηκαν κανονικά και οι 5.000 υποτροφίες εφέτος, αλλά και άλλες τόσες κατά την περυσινή χρονιά. Ωστόσο στο αίτημα να παρουσιάσει τα ονόματα των 5.000 στους οποίους δόθηκαν οι υποτροφίες αυτές (χωρίς τη δημόσια ανακοίνωσή τους βέβαια) υποσχέθηκε ότι θα υποβάλει το αίτημα σε ΔΣ της Ομοσπονδίας του και στη συνέχεια δεν απάντησε πλέον σε κανένα αίτημα ή σχετικό τηλεφώνημα.

Χαρακτηριστικό της σύγχυσης της δημοσιοποίησης των ονομάτων, καθώς τίθεται από ορισμένους –και ορθώς –ζήτημα ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων για ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, είναι ότι για την καμπάνια του 2015 στην ιστοσελίδα του ΣΚΑΪ αναφέρεται ότι «τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν το 2ο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου μέσα από το site του ΟΕΦΕ», ενώ στην προκήρυξη της ομοσπονδίας για την ίδια χρονιά επισημαίνεται ότι «θα εκδοθούν από Ειδική Ηλεκτρονική Εφαρμογή στην οποία εισάγονται τα αποτελέσματα των διαγνωστικών τεστ και τα στοιχεία των κοινωνικών κριτηρίων. Επικοινωνήστε με το φροντιστήριο στο οποίο εξεταστήκατε από τη ∆ευτέρα 14.9.2015». Τελικά στην ιστοσελίδα της ΟΕΦΕ δεν εμφανίζονται αναρτημένα αποτελέσματα, ούτε τουλάχιστον ως προς τον αριθμό των υποτρόφων σε κάθε φροντιστήριο και όχι ονομαστικά.