Το Κρεμλίνο διαθέτει ολόκληρο στρατό από τρολ, κρατικούς υπαλλήλους με κάμποσους λογαριασμούς στο Twitter και αποστολή να δημιουργούν εντυπώσεις. Αποκαλύφθηκε ότι ο Πούτιν απασχολεί εκατοντάδες άτομα, με μισθό περί τα 600 ευρώ και καθήκον να αναρτούν περισσότερα από 135 σχόλια στη βάρδια. Δημοσιοποιήθηκαν αυτά σε εφημερίδες προ εξαμήνου και μάλιστα με λεπτομέρειες.
Οι ρώσοι προπαγανδιστές λειτουργούν σε ομάδες, συνήθως των τριών ατόμων. Ο πρώτος αναλαμβάνει να γράψει ένα σχόλιο που κατηγορεί την κυβέρνηση. Οι συνεργάτες τον επαναφέρουν στην τάξη με επιχειρήματα και λογική. Μόλις ολοκληρώσουν τον διάλογο, πάνε αλλού να σχολιάσουν. Δεν αφήνουν κανένα μέσο ενημέρωσης στην τύχη, γράφουν κάτω από δημοσιεύματα, σε μικρά, μεγάλα έντυπα, εθνικής και τοπικής κυκλοφορίας. Πηγαίνουν παντού, διασχίζουν ψηφιακά όλη τη χώρα, οργανωμένα, με τάξη, γράφουν ατάκες, επηρεάζουν την κοινή γνώμη.
Δεν μπορούμε να υποβαθμίσουμε την κοινωνική δικτύωση και να τη δούμε μόνο ως εργαλείο προπαγάνδας. Είναι χρήσιμο, ίσως και ευχάριστο, να έχουμε άμεση επαφή με τα πολιτικά πρόσωπα, να διαβάζουμε τη θέση τους αμέσως μετά τα γεγονότα, για να μην πούμε στη διάρκεια των γεγονότων. Στις αναρτήσεις τους βλέπουμε την προσωπικότητά τους. Aλλο να φωτογραφίζεται κάποιος με το σκυλί του, άλλο να ποζάρει γραβατωμένος, άλλο να ανεβάζει ατάκες από ομιλίες, άλλο να δείχνει πώς τσουγκρίζει το ποτήρι του κρασιού. Εκατοντάδες, χιλιάδες ή εκατομμύρια πολίτες βλέπουν τις αναρτήσεις δημοσίων προσώπων. Γράφει ο Πάπας Φραγκίσκος κάτι για τη μητέρα του Θεού και το διαβάζουν περί τα 10 εκατομμύρια ακόλουθοι σε όλον τον πλανήτη.
Ο Αλέξης Τσίπρας και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει κάθε λόγο να ενδιαφέρεται για την εικόνα που δίνει στα πλήθη του ψηφιακού σύμπαντος. Το ερώτημα είναι με ποιον τρόπο προσεγγίζει τα μέσα. Είναι διαφορετικό να προσλάβει ο Πρωθυπουργός κάποιον που του δίνει συμβουλές και διαφορετικό να στελεχώνει γραφείο προπαγάνδας που δημιουργεί καταστάσεις και αποπροσανατολίζει. Η εκπρόσωπος της κυβέρνησης, κυρία Ολγα Γεροβασίλη, μίλησε δημόσια για μια συνεργασία, για την πρόσληψη ατόμου που έκανε λαμπρή θητεία γράφοντας αναρχικά ευφυολογήματα στο Twitter. Το Γραφείο του Πρωθυπουργού προσέλαβε το άτομο που εξύβριζε όσους είχαν αντίθετη άποψη, που ανέπτυσσε εμμονές με τους εχθρούς του, που έκανε άγριο μπούλινγκ σε όποιον τολμούσε να είναι ιδεολογικά απέναντι.
Το Μαξίμου οφείλει να κάνει διευκρινίσεις. Πώς αξιοποιούνται οι συνεργάτες που επιλέγονται από την ελεύθερη ψηφιακή αγορά; Eναν απλό λογαριασμό τον συντηρεί οποιοσδήποτε. Δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία για να ανεβάζει κάποιος στο Facebook τις επίσημες ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού. Ποιος, λοιπόν, ο ρόλος στο επιτελείο ενός ατόμου που καθιέρωσε την ευχή «ψόφο» για όσους δεν εκτιμούσε; Θα πρέπει να δηλωθεί εάν υπάρχουν κι άλλοι συνεργάτες με ανάλογο βιογραφικό και ποια επακριβώς είναι τα καθήκοντά τους. Ποια προφίλ συντηρούν; Του Πρωθυπουργού; Μήπως άλλα με ψευδώνυμα τα οποία βάζουν στόχο σκιτσογράφους, δημοσιογράφους, πολιτικούς αντιπάλους; Τούτα αποτελούν διαδόσεις, υποψίες και καταγγελίες που αναμένουν διευκρινίσεις.
Το τελευταίο που μας ενδιαφέρει σε αυτή την ιστορία είναι εάν οι συνεργάτες από τα social media πληρώνονται από τους φορολογουμένους. Πάντα σε κάτι τέτοιες παραμέτρους εκτρέπεται η συζήτηση. Η ουσία είναι στον ρόλο που επιτελούν αυτοί οι συνεργάτες του Πρωθυπουργού. Αν δεν μαθευτεί τώρα, θα μαθευτεί μελλοντικά. Αυτό είναι το καλό με τον ψηφιακό κόσμο, δεν κρατάει μυστικά. Τα ίχνη μένουν και τίποτα δεν παραμένει κρυφό επί μακρόν. Το υπουργείο Αλήθειας λειτουργεί σε βάθος χρόνου.
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2016
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
