Οι «γκρίζες» προοπτικές της Ελλάδας

Για την αγορά, τους οικονομολόγους και τους αναλυτές, οι προοπτικές της Ελλάδας παραμένουν «γκρίζες». Σε επίπεδο οικονομίας, η αναμενόμενη ανάκαμψη του 2017 δεν αναμένεται να ικανοποιήσει, καθώς σύμφωνα και με το ΙΟΒΕ μετά το 2016, που θα είναι η όγδοη χρονιά ύφεσης (-0,5%) τα τελευταία εννέα έτη, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ το 2017 θα κυμανθεί στο 1,5%-2,0%.

Η Bank of America / Merrill Lynch πάλι προβλέπει για το επόμενο έτος ανάπτυξη 1,2%, έναντι 1% της Deutsche Bank, 1,7% της Credit Suisse, 0,5% της Citigroup, 1,5% της UBS, 0,7% της Barclays, 1,8% της Moody’s, με το consensus, δηλαδή τον μέσο όρο των εκτιμήσεων, να διαμορφώνεται στο 0,9%, την ώρα πάντως που το ΔΝΤ (+2,8%) ξεπερνά τις εκτιμήσεις της Κομισιόν και του προϋπολογισμού για ανάπτυξη στο 2,7% τον επόμενο χρόνο, αλλά για διαφορετικούς λόγους και με ένα διαφορετικό μείγμα πολιτικής.

Γενικά οι οικονομολόγοι αναμένουν ισχνή ανάπτυξη, θεωρώντας ότι, καθώς ο νέος προϋπολογισμός προσπαθεί να συνδυάσει ισχυρή ανάκαμψη με έναν νέο γύρο λιτότητας σε ένα περιβάλλον πιστωτικής στενότητας, ο κυβερνητικός στόχος είναι δύσκολα επιτεύξιμος. Με τη σωρευτική υφεσιακή επίπτωση των νέων δημοσιονομικών μέτρων ως το 2018 να εκτιμάται σε 5,5 δισ. ευρώ, ρυθμός ανάπτυξης κοντά στο 3% απαιτεί εισροές επενδυτικών κεφαλαίων 5-6 δισ. ευρώ ετησίως.

Σε επίπεδο διαπραγματεύσεων με τους δανειστές πάλι η εικόνα δεν είναι και η καλύτερη. Παραδείγματος χάριν σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της HSBC η δεύτερη αξιολόγηση θα καθυστερήσει, καθώς περιλαμβάνει τη δύσκολη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, ενώ προς αυτή την κατεύθυνση συμβάλλει και το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει σημαντικές αποπληρωμές δανείων ως τον ερχόμενο Ιούλιο. Παράλληλα και η ΕΚΤ δεν πρόκειται να βιαστεί να εντάξει τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE), καθώς χωρίς διευθέτηση του χρέους δεν μπορεί να κάνει αποδεκτούς τους ελληνικούς τίτλους. Οι καθυστερήσεις, όπως εκτιμάται, θα μπορούσαν να επηρεάσουν ούτως ή άλλως και τις συνομιλίες για την ελάφρυνση του χρέους, καθώς και την πιθανή συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, το οποίο δεν έχει αποφασίσει ακόμη για τον ρόλο που θα έχει μεσοπρόθεσμα.

Για τη γερμανική εφημερίδα «Die Welt» μάλιστα, πιθανή αποχώρηση του ΔΝΤ από το πρόγραμμα θα μπορούσε να αποτελέσει την αρχή για μια ειλικρινή συζήτηση σχετικά με ένα γενναιόδωρο κούρεμα χρέους για την Ελλάδα με παράλληλη αποχώρησή της από τη νομισματική ένωση.

Ο δρόμος για τη δεύτερη αξιολόγηση θα είναι μακρύς, εκτιμά και η Citigroup, καθώς αναμένει πως θα τραβήξει για αρκετούς μήνες. Σχολιάζοντας δε την αναβολή της έγκρισης του συνόλου της δόσης των 2,8 δισ. ευρώ στην Ελλάδα, στη συνεδρίαση του Εurogroup στο Λουξεμβούργο, επεσήμανε ότι το μεγαλύτερο μέρος της δόσης των 7,5 δισ. ευρώ που εκταμιεύθηκε από την Ελλάδα τον Ιούνιο έπρεπε να κατευθυνθεί προς τη διευθέτηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών της κυβέρνησης, οι οποίες κυμαίνονταν στο τέλος Μαΐου στα 6 δισ. ευρώ.

Καθώς ως τον Αύγουστο έχουν μειωθεί μόνο κατά περίπου 1 δισ. ευρώ, ίσως εξηγεί, όπως αναφέρει, το σπάσιμο της υποδόσης. Η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης είναι προϋπόθεση για να ξεκινήσει η δεύτερη αξιολόγηση, που με τη σειρά της θα ανοίξει τον δρόμο για την έναρξη των συζητήσεων για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Πάντως τα δύο μέρη είχαν ισχυρά κίνητρα για να προχωρήσουν στη δεύτερη αξιολόγηση και αναμένει ότι θα είναι πιο αμφιλεγόμενη, καθώς περιλαμβάνει περαιτέρω μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, ένα τοξικό, όπως αναφέρει, θέμα για την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Παράλληλα, η μεγάλη πρόκληση των 115 δισ. ευρώ «κόκκινων» δανείων τόσο για τις τράπεζες όσο και για την οικονομία παραμένει στο προσκήνιο. Για την Bank of America / Merrill Lynch, οι διαγραφές ύψους 16 δισ. ευρώ είναι πιο εύκολες, καθώς οι τράπεζες έχουν έκθεση (NPE) σε μη εξυπηρετούμενα καταναλωτικά δάνεια ύψους 16-17 δισ. ευρώ, που είναι καλυμμένα μέσω προβλέψεων. Παράλληλα, μεσοπρόθεσμα, δεν αποκλείει να ανακτηθούν «κόκκινα» δάνεια ύψους 10-15 δισ. ευρώ, καθώς έχουν προχωρήσει αναδιαρθρώσεις δανείων ύψους 25 δισ. ευρώ, ενώ πιο δύσκολες είναι οι πωλήσεις μέσω πλειστηριασμών για δάνεια 13 δισ. ευρώ.