Ολομέτωπη αντεπίθεση με στόχο τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων τους κατά 8-9 δισ. ευρώ ως και το τέλος της επόμενης χρονιάς ετοιμάζουν οι τράπεζες. Ο σχεδιασμός τους προβλέπει από τη μία πλευρά προώθηση μακροπρόθεσμων ρυθμίσεων σε όλες τις κατηγορίες πίστης (αυτό θα είναι το… καρότο) και από την άλλη έναρξη νομικών και εξωδικαστικών πρωτοβουλιών (αυτό θα είναι το… μαστίγιο) για να βγουν στη… σέντρα οι στρατηγικοί κακοπληρωτές.
Με πλειστηριασμούς εμπορικών αλλά και οικιστικών ακινήτων-σπιτιών κυρίως μεγάλης αντικειμενικής αξίας και τις πρώτες ταχείες αναδιαρθρώσεις προβληματικών επιχειρήσεων με αρνητικά ίδια κεφάλαια και μη συνεργάσιμους ιδιοκτήτες-μετόχους οι τράπεζες θέλουν να στείλουν μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση ότι «τα ψέματα τελείωσαν».
Σύμφωνα με το πλάνο που έχει εκπονηθεί, ως και το τέλος του 2016 είναι προγραμματισμένες περί τις 600 εκποιήσεις ακίνητης περιουσίας, ενώ το 2017 ο αριθμός τους αναμένεται να ξεπεράσει τις 3.000. «Δεν προσδοκούμε να ανακτήσουμε κάποιο σημαντικό ποσό από αυτές τις κινήσεις. Είναι περισσότερο συμβολικού χαρακτήρα, που θα υλοποιηθούν κυρίως προς παραδειγματισμό της μεγάλης μάζας των οφειλετών» επισημαίνει σχετικά γενικός διευθυντής συστημικού ομίλου που έχει στο χαρτοφυλάκιό του όλον τον τομέα αναδιάρθρωσης χρεών.
Τα πιστωτικά ιδρύματα βρίσκονται εν αναμονή εντός του Οκτωβρίου της τροποποίησης του πτωχευτικού κώδικα που θα τους επιτρέψει να εξυγιάνουν υπερδανεισμένες αλλά υπό προϋποθέσεις βιώσιμες επιχειρήσεις, χωρίς καθυστερήσεις, οι οποίες εν πολλοίς οφείλονται ως σήμερα στους υφιστάμενους μετόχους τους. Οι τελευταίοι, εκμεταλλεύομενοι την ισχύουσα νομοθεσία, αρνούνται να παραδώσουν τα «κλειδιά», παρά το γεγονός ότι «δεν βάζουν το χέρι στην τσέπη».
Τελευταία ευκαιρία

Σύμφωνα με τραπεζικούς κύκλους, «αυτές οι δράσεις είναι η τελευταία μας ευκαιρία για να αλλάξει το κλίμα και να μπορέσουμε να έχουμε πιθανότητες επίτευξης του στόχου μείωσης των κόκκινων ανοιγμάτων μας κατά 40% ή 41 δισ. ευρώ ως και το τέλος του 2019». Οπως υποστηρίζουν, «με τις ενέργειές μας ως και το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2017 επιδιώκουμε να επιταχυνθεί η διαδικασία εξυγίανσης των χαρτοφυλακίων μας αλλάζοντας κατ’ αρχάς τον τρόπο με τον οποίο μας αντιμετωπίζουν οι πελάτες μας».
Οι ίδιες πηγές εξηγούν ότι στις χορηγήσεις ιδιωτών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων ο κανόνας ως και το 2015 ήταν η εφαρμογή βραχυπρόθεσμων ρυθμίσεων, τις οποίες ωστόσο οι δανειολήπτες αθετούσαν μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Δεν πλήρωναν, δηλαδή, τις δόσεις που συμφωνούνταν, με αποτέλεσμα ένα δάνειο να ρυθμίζεται τρεις και τέσσερις φορές, χωρίς να καθίσταται εξυπηρετήσιμο.

«Αυτό πλέον θα σταματήσει» υποστηρίζουν τραπεζικά στελέχη, «καθώς από εδώ και στο εξής όταν δεν βρίσκεται μια λύση μακροπρόθεσμου χαρακτήρα, θα κινούμαστε δικαστικά». Ηδη από πέρυσι, μετά την ψήφιση του νόμου που επιτρέπει την πώληση δανείων σε funds, υπάρχει μια αλλαγή τάσης προς την κατεύθυνση κινητοποίησης των ίδιων των οφειλετών. Ωστόσο, ακόμη δεν έχουμε φτάσει στο σημείο να μιλούμε για ανατροπή της κουλτούρας του «δεν πληρώνω» που κυριάρχησε μετά το ξέσπασμα της κρίσης.
Αλλαγές στο πτωχευτικό

Στον αντίποδα, στις μεγάλες επιχειρηματικές χορηγήσεις, η τροποποίηση του πλαισίου των πτωχεύσεων εκτιμάται ότι θα επιταχύνει τη διευθέτηση εκκρεμών επί χρόνια υποθέσεων. Σήμερα για να ολοκληρωθεί μια αναδιάρθρωση απαιτούνται κατά μέσον όρο 12-18 μήνες. Σε πρώτη φάση ο χρόνος αυτός εκτιμάται ότι θα περιοριστεί στους 8-10 μήνες με στόχο να κατέβει στο εξάμηνο μέσα στην ερχόμενη χρονιά.

«Ακόμη από πλευράς υποδομών δεν είμαστε έτοιμοι, ωστόσο το ζητούμενο στην παρούσα φάση είναι να αλλάξει η νοοτροπία των επιχειρηματιών. Να καταλάβουν ότι δεν μπορούν να κρατούν το τιμόνι της επιχείρησής τους χωρίς να εισφέρουν στο εγχείρημα της αναδιάρθρωσης. Αν δεν μπορούν ή δεν θέλουν, θα βγαίνουν από το παιχνίδι» υπογραμμίζει κορυφαία τραπεζική πηγή.
Σημειώνεται ότι ατύπως οι συζητήσεις μεταξύ των αρμόδιων διευθύνσεων των τραπεζών για την ενιαία αντιμετώπιση κοινών ανοιγμάτων έχουν πληθύνει τους τελευταίους μήνες ώστε, όταν είναι όλα έτοιμα από πλευράς νομοθεσίας, να προχωρήσουν οι πρώτες αναδιαρθρώσεις, ακόμη και εντός του 2016.
Φορο-κόπωση

Ανησυχία επικρατεί πάντως για το κύμα φόρων που πρέπει να πληρωθούν ως και τις αρχές του 2017, το οποίο δυσχεραίνει την προσπάθεια των τραπεζών για αύξηση των εισπράξεων από τα «κόκκινα» δάνεια.
Τον Σεπτέμβριο, κατά τη διάρκεια του οποίου πληρώθηκαν η πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ και η δεύτερη του φόρου εισοδήματος, οι τράπεζες έκαναν υπερπροσπάθεια για να διατηρήσουν τα έσοδα σταθερά.

«Αναγκαστήκαμε να κάνουμε διπλή και τριπλή δουλειά για να πετύχουμε το ίδιο αποτέλεσμα» σημειώνει επικεφαλής εσωτερικής μονάδας επισφαλών απαιτήσεων. Χρειάστηκε μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις οι τράπεζες να στρέψουν τους φορολογουμένους στις πιστωτικές κάρτες για την πληρωμή των φορολογικών υποχρεώσεων προκειμένου να περισσέψουν χρήματα και για τις δόσεις των δανείων.
Οπως επισημαίνει τραπεζική πηγή, η δημιουργία νέων καθυστερήσεων στο τρίτο τρίμηνο ήταν περίπου η ίδια με αυτήν του δεύτερου τριμήνου. Θεωρεί ότι πρόκειται για καλή επίδοση, δεδομένου πως ο πρώτος μήνας του φθινοπώρου είναι πάντα δύσκολος λόγω εποχικών και φορολογικών υποχρεώσεων.

ΕΠΑΦΕΣ ΜΕ SSM ΓΙΑ ΤΟ ΠΛΑΝΟ ΔΡΑΣΗΣ
Οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι υπέβαλαν πριν από 10 ημέρες στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) το σχέδιό τους για τις επισφάλειες ως και το 2019. Αυτό προβλέπει μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (Non Performing Exposures – NPE) κατά 35%-40% και των μη εξυπηρετούμενων δανείων (Non Performing Loans – NPLs – καθυστέρηση μεγαλύτερη των τριών μηνών) σχεδόν κατά 50% μέσα στα επόμενα τριάμισι χρόνια.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δράσεις θα είναι οπισθοβαρείς. Δηλαδή, ως και το τέλος του 2017 θα πρέπει να γίνει το 25% της προσαρμογής, μέσα στο 2018 το 1/3 αυτής και η υπόλοιπη το 2019.

Σε αυτή τη φάση οι διοικήσεις των τραπεζών αναμένουν τις πρώτες παρατηρήσεις των στελεχών του SSM επί των σχεδίων τους, οι οποίες εκτιμάται ότι θα διατυπωθούν τη μεθεπόμενη εβδομάδα. Στη βάση αυτών των επισημάνσεων θα γίνουν νέες επαφές ώστε να εξειδικευθεί ακόμη περισσότερο το πλάνο περιορισμού των ανοιγμάτων.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ