Γιατί ορισμένες πολεμικές συγκρούσεις όπως αυτή που μαίνεται από το 2011 στη Συρία συγκεντρώνουν την προσοχή των μέσων μαζικής ενωμέρωσης (ΜΜΕ) και της διεθνούς κοινής γνώμης, καθιστώντας ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη επίλυσής τους, ενώ άλλες, όπως ο πόλεμος στην Υεμένη, σχεδόν «εξαφανίζονται» από τις ειδήσεις; Οπως αναφέρει δημοσίευμα της αμερικανικής εφημερίδας «New York Times», πρόκειται για ένα φαινόμενο γνωστό στους πολεμικούς ανταποκριτές, στα μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων και στους δυτικούς διπλωμάτες. Κάποιοι από τους λόγους που συμβαίνει αυτό είναι προφανείς. Για παράδειγμα, η κλίμακα του πολέμου στη Συρία είναι καταστροφική και τα αποτελέσματά του πολύ χειρότερα από εκείνα του πολέμου στην Υεμένη. Ομως το πρόβλημα με τους πολέμους που μένουν στη σκιά των ΜΜΕ δεν είναι μόνο οι αριθμοί.
Η σφοδρότατη σύγκρουση στο Ανατολικό Κονγκό έχει προκαλέσει τον θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων και τον εκτοπισμό άλλων τόσων, αλλά έλαβε ελάχιστη κάλυψη σε παγκόσμιο επίπεδο. «Κάθε χώρα έχει τη δική της δυναμική αλλά αυτό που συμβαίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η μοναδική υπερδύναμη και οι Αμερικανοί ενδιαφέρονται με τοπικιστική εμμονή για τα εσωτερικά τους ζητήματα. Οι ξένοι συχνά εκφράζουν την έκπληξή τους όταν στα αμερικανικά τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων, για παράδειγμα, ο χρόνος κάλυψης της διεθνούς ειδησεογραφίας είναι μικρότερος από εκείνον που ο υπόλοιπος πλανήτης αφιερώνει για την κάλυψη των γεγονότων στις ΗΠΑ» αναφέρει το δημοσίευμα στους «New York Times».
Οταν ο κόσμος ρωτάει γιατί η Αμερική δείχνει να έχει ξεχάσει την Υεμένη και άλλες εμπόλεμες χώρες, στην πραγματικότητα η απάντηση είναι ότι αυτή η στάση είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Η Αμερική δίνει σημασία μόνο σε συνταρακτικές για την κοινή γνώμη και για τους πολιτικούς ειδήσεις, συχνά παραγνωρίζοντας το ανθρώπινο κόστος ορισμένων συγκρούσεων: πρέπει να αφορούν άμεσα αμερικανικά συμφέροντα, να έχουν θέση στα αμερικανικά πολιτικά ντιμπέιτ ή στις συζητήσεις για θέματα πολιτισμού και ψυχαγωγίας και –τελευταίο αλλά όχι έσχατο –να διαχωρίζονται ξεκάθαρα οι «καλοί» από τους «κακούς». Οι περισσότεροι σύγχρονοι πόλεμοι, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στο Νότιο Σουδάν, στη Σρι Λάνκα και στην Υεμένη, δεν πληρούν αυτά τα κριτήρια.
Η Συρία είναι μια σπάνια εξαίρεση, αφού ο πόλεμος εκεί βάζει σε κίνδυνο τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών αλλά και την ασφάλεια των πολιτών τους, με το Ισλαμικό Κράτος να εξαπολύει επιθέσεις στη Δύση. Η άρνηση της κυβέρνησης του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα να βομβαρδίσει τη Συρία το 2013 και στη συνέχεια να επέμβει περαιτέρω έδωσε αφορμή σε πολιτικούς και των δύο στρατοπέδων να υποστηρίξουν τις θέσεις τους. Αυτό έστρεψε την προσοχή στην εξωτερική πολιτική και στη Συρία τονίζοντας τη σημασία αυτού του πολέμου.
Τα θύματα του πολέμου στην Υεμένη είναι λιγότερα και, παρότι η Αλ Κάιντα δραστηριοποιείται εκεί, η εν λόγω σύγκρουση δεν είναι το ίδιο σημαντική για τα συμφέροντα των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Κανείς αμερικανός πολιτικός δεν έχει συμφέρον να στρέψει τους προβολείς της δημοσιότητας στις συγκρούσεις στην Υεμένη, καθώς κάτι τέτοιο θα απαιτούσε μια επικριτική στάση απέναντι στις ΗΠΑ ή σε κάποιον προνομιακό σύμμαχό τους, εν προκειμένω την απαραίτητη στην Αμερική, ελέω πετρελαίου, Σαουδική Αραβία.
Οι προβολείς ανάβουν για λίγο και μετά σβήνουν
Ωστόσο κάποιοι μακρινοί πόλεμοι μπορεί να τραβήξουν την προσοχή της αμερικανικής κοινής γνώμης. Ενας από αυτούς ήταν η κρίση στο Νταρφούρ, στις αρχές του 2000. Τότε, με σύνθημα «Εξω από το Ιράκ, μέσα στο Νταρφούρ», η σύγκρουση λειτούργησε ως εναλλακτική επιλογή επέμβασης, όταν ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους ο νεότερος εξαπέλυε τον «προληπτικό» του πόλεμο στο Ιράκ. Αλλά το Νταρφούρ, όπως η Συρία, ήταν η εξαίρεση και όχι ο κανόνας.
Υπήρξαν πολεμικές συρράξεις που έγιναν αντικείμενο συζήτησης στις ΗΠΑ αλλά για μικρό χρονικό διάστημα. Οταν η Μπόκο Χαράμ απήγαγε εκατοντάδες μαθήτριες στη Βόρεια Νιγηρία το 2014, οι Αμερικανοί εξοργίστηκαν, αλλά λίγους μήνες αργότερα η υπόθεση ξεχάστηκε. Σήμερα ελάχιστο ενδιαφέρον υπάρχει για τη συνεχιζόμενη καταστροφική κατάρρευση του Νότιου Σουδάν ή τον εμφύλιο πόλεμο της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας. Ο εμφύλιος πόλεμος στη Σομαλία συνεχίζεται για τρίτη δεκαετία χωρίς να δίνει κάποιος σημασία. Για τη δημόσια σφαίρα στη Δύση οι περισσότεροι πόλεμοι είναι σαν της Υεμένης και όχι σαν της Συρίας.
HeliosPlus
