«Λίγο Πλάκα, λίγο Ακρόπολη και φύγαμε για κανένα νησί». Αυτή η φράση περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο το status quo της τουριστικής Αθήνας και δικαιολογεί σε μεγάλο βαθμό την υστέρηση που παρουσιάζει σε σχέση με άλλες περιοχές στην Ελλάδα, όπου οι ρυθμοί ανάπτυξης του τουριστικού προϊόντος είναι ως και πολλαπλάσιοι σε σχέση με την πρωτεύουσα.
Σε ετήσια βάση εκτιμάται ότι την Ακρόπολη επισκέπτονται περίπου 300.000 τουρίστες από το εξωτερικό, όταν οι αφίξεις εξωτερικού στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» φθάνουν τα 12.000.000. Η μέση διαμονή ξένων επισκεπτών στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αρχίζει από τις πέντε ημέρες, ενώ στην Αθήνα περιορίζεται στις δύο.
Από την άλλη πλευρά, η πραγματικότητα αυτή καταδεικνύει τις δυνατότητες ανάπτυξης που παρουσιάζει η Αθήνα και η Αττική.
Αυτές τις δυνατότητες φαίνεται ότι τις έχει αντιληφθεί το «έξυπνο» χρήμα και ήδη επενδύει επιδιώκοντας να δημιουργήσει τις υποδομές εκείνες που θα καταστήσουν την Αθήνα και την Αττική αγαπημένο και επαναλαμβανόμενο τουριστικό προορισμό για κάθε εποχή του έτους.
Θετικό ισοζύγιο


Σήμερα στο ιστορικό κέντρο των Αθηνών καταγράφεται σύμφωνα με στοιχεία του Επιμελητηρίου το μοναδικό θετικό ισοζύγιο μεταξύ επιχειρήσεων που άνοιξαν και επιχειρήσεων που έκλεισαν. Κυρίως καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος όπως café και σουβλατζίδικα έχουν «φυτρώσει» το τελευταίο διάστημα.
Επενδυτικές πρωτοβουλίες αναπτύσσονται και στον χώρο των καταλυμάτων. Το ιστορικό κτίριο του υπουργείου Παιδείας στην οδό Μητροπόλεως έγινε πεντάστερο ξενοδοχείο.
Υπάρχει όμως και η μεγάλη εικόνα. Αυτή που θα θέσει τις βάσεις σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς ώστε σε λίγα χρόνια από σήμερα το τουριστικό προϊόν της Αττικής να απογειωθεί. Μεγάλοι επενδυτικοί οίκοι του εξωτερικού, κρατικά κεφάλαια των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και έλληνες επιχειρηματίες επενδύουν σε υποδομές για να υποδεχθούν «το κύμα των τουριστών που θα έλθει στην Ελλάδα».
Η επένδυση 7 δισ. ευρώ στο Ελληνικό, η εξαγορά του «Αστέρα» Βουλιαγμένης, η λειτουργία του Κέντρου Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος, ακόμη και η επικείμενη αλλαγή ιδιοκτησίας στο «Hilton» μαρτυρούν τις κοσμογονικές αλλαγές που συντελούνται στο Λεκανοπέδιο.
Oπως αναφέρει στο «Βήμα της Κυριακής» ο κ. Δημήτρης Σπανός, CEO της εταιρείας HVS, που παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες στον χώρο των ξενοδοχείων: «Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για επενδύσεις από funds στον χώρο του τουρισμού για την περιοχή της Νότιας Ευρώπης (Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα). Οι χώρες αυτές είναι οι μοναδικές κοντινές επιλογές για τους ευρωπαίους τουρίστες, αφού η Βόρεια Αφρική και η Τουρκία δεν είναι πλέον ασφαλείς προορισμοί».
Μόνο στην Ευρώπη σε λίγο καιρό το 20% του πληθυσμού (περίπου 100.000.000 άνθρωποι) θα είναι ανω των 60 ετών, συνταξιούχοι με ελεύθερο χρόνο και ικανό διαθέσιμο εισόδημα προς κατανάλωση.
Τα στελέχη που τρέχουν το project του Ελληνικού διευκρινίζουν ότι η απόσβεση των 7 δισ. που θα επενδυθούν θα έρθει από τους ξένους επισκέπτες.
Η επένδυση έχει ως στόχο να «χτυπήσει» την εποχικότητα μέσω του θεματικού τουρισμού (συνεδριακού, ιατρικού κ.τ.λ.). Οπως, π.χ., επισημαίνουν, δεν υπάρχει σήμερα χώρος στην Αττική για να φιλοξενηθεί ένα συνέδριο 5.000 γιατρών.
Προσθέτουν ότι η ανάπλαση του παραλιακού μετώπου και η δημιουργία πολυτελών ξενοδοχειακών μονάδων θα επιτρέψουν σε τουρίστες υψηλού εισοδήματος να παρατείνουν τη διαμονή τους στην Αττική. Ηλιος, χρώμα, γεύσεις και μια ανάσα από τα υπέροχα νησιά του Αργοσαρωνικού.
Οι μισοί που επισκέπτονται την Ελλάδα από μετρήσεις που έχουν γίνει δεν γνωρίζουν ότι η Αθήνα έχει παραλίες. Αεροδρόμιο υπάρχει και η πολιτιστική κληρονομιά της Αθήνας είναι αναμφισβήτητη. Λείπουν οι οργανωμένες υποδομές για να υποδεχθούν όχι μόνο νέα και ηλικιωμένα ζευγάρια, που είναι σήμερα η πλειονότητα των επισκεπτών, αλλά οικογένειες με παιδιά που δεν θα έρθουν μόνο μία φορά.
Πρωτοβουλίες


Σύμφωνα με το business plan της ανάπλασης του Ελληνικού, ο χώρος θα προσελκύσει περίπου 1 εκατ. τουρίστες ετησίως. Αυτοί θα διαχυθούν σε όλη την Αττική και θα κινητοποιήσουν και άλλες επενδυτικές πρωτοβουλίες. Ηδη οι δήμαρχοι Αλίμου και Γλυφάδας ζήτησαν την εκμετάλλευση των παραλιών. Παράλληλα μια άλλη αγορά αναπτύσσεται και στην Αθήνα είναι η ενοικίαση σπιτιών μέσα από ηλεκτρονικές πλατφόρμες (Airbnb κ.τ.λ.). Πολλά σπίτια ανακαινίζονται με τους ιδιοκτήτες τους να αναζητούν τη δική τους ευκαιρία στην τουριστική «άνοιξη» της Αθήνας.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Η σκληρή πραγματικότητα
Εκτός από την ιδιωτική πρωτοβουλία στη νέα αναβαθμισμένη εικόνα της Αθήνας θα πρέπει και το κράτος να είναι αρωγός. Ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών κ. Νικόλαος Γιακουμτζής είναι αποκαλυπτικός: «Η πόλη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ασφαλής. Το μικροέγκλημα καλπάζει. Επίσης, δεν έχει λυθεί το θέμα με τη στάθμευση των τουριστικών λεωφορείων. Δεν υπάρχουν οργανωμένες πιάτσες ταξί, ενώ το αίτημά μας στον οργανισμό συγκοινωνιών για να βάλει mini bus από την Ακρόπολη ώστε να επισκέπτονται πιο εύκολα οι τουρίστες το κέντρο δεν έχει ικανοποιηθεί».

Συνωστίζονται ξένα funds, εγχώριοι κροίσοι και τράπεζες
Στο project του Ελληνικού για την εκμετάλλευση 6.500 στρεμμάτων που ψηφίστηκε με ευρεία πλειοψηφία από τη Βουλή έχουν δεσμευτεί να επενδύσουν πάνω από 7 δισ. ευρώ η Eagle Hills από το Αμπου Ντάμπι, η κινέζικη Fosun και η Lamda Development του ομίλου Λάτση. Ο βασικός σχεδιασμός περιλαμβάνει: αναβάθμιση της παραλίας του Αγίου Κοσμά, οικιστικές αναπτύξεις, ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις και χώρους αναψυχής κοινού, αξιοποίηση των ολυμπιακών εγκαταστάσεων και κατασκευή νέων χώρων άθλησης, νέο γήπεδο γκολφ, χώρους ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς, εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις, συνεδριακά και ερευνητικά κέντρα, καζίνο, την πλήρη ανάπλαση του παραλιακού μετώπου, καθώς και τη δημιουργία 1 χιλιομέτρου παραλίας ελεύθερης προς χρήση στο κοινό.
Παράλληλα το επενδυτικό σχήμα αναλαμβάνει τη δημιουργία του μεγαλύτερου στην Ελλάδα και ενός εκ των μεγαλυτέρων στον κόσμο Μητροπολιτικού Πάρκου Πρασίνου και Αναψυχής, που συνδυαστικά με τους κοινόχρηστους χώρους πρασίνου του ακινήτου θα καλύπτουν έκταση 2.600.000 τ.μ., ήτοι 42% της συνολικής επιφάνειας της υπό παραχώρηση έκτασης. Θα είναι, δηλαδή, το μεγαλύτερο παράκτιο πάρκο στον κόσμο.
Αλλη μεγάλη επένδυση είναι η εξαγορά του «Αστέρα» Βουλιαγμένης από το επενδυτικό fund Jermyn Street στο οποίο συμμετέχουν κεφάλαια από το Αμπου Ντάμπι, το Κουβέιτ και την Τουρκία έναντι 400 εκατ. ευρώ. Το fund θα προχωρήσει σε επενδύσεις για τη λειτουργία νέων ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων, ως 15 αυτοτελών πολυτελών κατοικιών, εστιατορίων, αναψυκτηρίων, εμπορικών καταστημάτων και εστίασης, καθώς και πολιτιστικών και αθλητικών εγκαταστάσεων.
Πολυτελείς μονάδες

H Grivalia (πρώην Eurobank Properties), που έχει περάσει στον έλεγχο του καναδικού fund Fairfax, διαβλέποντας τις προοπτικές του κλάδου στην Ελλάδα, ίδρυσε στο Λουξεμβούργο την Grivalia Hospitality, που έχει ως σκοπό την απόκτηση, ανάπτυξη και διαχείριση ξενοδοχειακών και τουριστικών ακινήτων. Σύμφωνα με τη διοίκηση, από την Grivalia Hospitality θα επενδυθούν 200 εκατ. ευρώ την τριετία για να τοποθετηθούν σε πολυτελείς ξενοδοχειακές μονάδες.
Στο παιχνίδι του τουρισμού εισέρχονται δυναμικά και οι τράπεζες. Εκτός του ότι χρηματοδοτούν νέες προσπάθειες στον χώρο, αντιμετωπίζουν διαφορετικά τα κόκκινα δάνεια τουριστικών μονάδων και δεν τραβάνε την πρίζα όπως σε άλλες περιπτώσεις. Διαβλέποντας σοβαρές προοπτικές ανάκτησης των δανείων που έχουν χορηγήσει σε συνεργασία με στρατηγικούς επενδυτές στηρίζουν επιχειρήσεις που βρίσκονται σε τουριστικά μέρη με υψηλή επισκεψιμότητα. Ιδιαίτερη δραστήρια στον τομέα αυτόν εμφανίζεται η Eurobank.
Ιδιαίτερη αναφορά από τους ανθρώπους του τουρισμού όμως γίνεται και σε ένα έργο που δεν έχει ως στόχο το κέρδος. Πρόκειται για το Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος στο Δέλτα του Φαλήρου που χρηματοδοτεί το Ιδρυμα Σταύρου Νιάρχου με 617 εκατ. ευρώ. Σχεδιασμένο από το αρχιτεκτονικό γραφείο Renzo Piano, θα φιλοξενήσει την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και την Εθνική Λυρική Σκηνή για τη μετάβαση στα νέα τους κτίρια, καθώς και το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ