Ανεβαίνει η ένταση στις σχέσεις μεταξύ της Εκκλησίας και του υπουργείου Παιδείας. Στην ανοιχτή αντιδικία για τις αλλαγές στο μάθημα των θρησκευτικών, ήρθαν να προστεθούν αναφορές του υπουργού Νίκου Φίλη στον ιστορικό ρόλο της Εκκλησίας, οι οποίες προκάλεσαν την έντονη αντίδραση του αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου.
Μιλώντας στο Kontra Channel, ο υπουργός Παιδείας φάνηκε να αμφισβητεί το κατά πόσο η Εκκλησία αποτελεί «πυλώνα», αναρωτήθηκε εάν έχει συμβάλλει «στην ηθική έκπτωση της κοινωνίας» και διαρωτήθηκε πού ήταν σε κρίσιμες στιγμές της ελληνικής ιστορίας.
«Να αρχίσουμε τη συζήτηση τώρα αν η Εκκλησία έχει συμβάλει στην ηθική έκπτωση της κοινωνίας μας; Έχει συμβάλει διαχρονικά; Είναι γνωστό ότι πέρασε η ελληνική ιστορία από κρίσιμες στιγμές στον 20ό αιώνα. Με το μέρος ποιων ήταν η Εκκλησία; Πού ήταν στη χούντα η Εκκλησία; Πού ήταν στην Κατοχή η Εκκλησία;» δήλωσε ο Ν.Φίλης.
Στα σχόλια αυτά απάντησε εμμέσως πλην σαφώς, και με εντονότατο τρόπο, ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος. Ο κ. Ιερώνυμος απέστειλε στον πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση βιβλίο για τη δράση της Εκκλησίας στην Κατοχή, με τίτλο «Μνήμες και μαρτυρίες από το ’40 και την Κατοχή».
Στη συνοδευτική επιστολή προς τον πρόεδρο της Βουλής, ο Αρχιεπίσκοπος σημείωνε ότι «ο τόμος περιέχει συγκλονιστικά στοιχεία για την Αντίσταση της Εκκλησίας μας την περίοδο της Κατοχής της πατρίδας μας και την προσφορά Αυτής προς το Έθνος και τον Λαό μας». Και συμπλήρωνε:
Αναλυτικά η επιστολή του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου προς τον πρόεδρο της Βουλής έχει ως εξής:
Ο τόμος περιέχει συγκλονιστικά ιστορικά στοιχεία για την Αντίσταση της Εκκλησίας μας την περίοδο της Κατοχής της πατρίδας μας και την προσφορά Αυτής προς το Εθνος και τον Λαό μας. Αφιερώνεται δε στην μνήμη των εθνομαρτύρων Κληρικών που έδωσαν το αίμα τους για την Ιερή Πίστη και τα ιδανικά των Ελλήνων και την Ελλάδα μας.
Μέσα στα χρόνια ο Λόγος της Αλήθειας υπερισχύει πάντα στη συλλογική μνήμη αλλά και στη χάραξη της πορείας του Εθνους μας έναντι των ανιστόρητων, συμπλεγματικών και προσβλητικών εν τέλει για την ίδια την κοινωνία μας απόψεων που μάλλον χωρίς συναίσθηση ατυχώς εκφέρονται.
Παρακαλώ ιδιαιτέρως Κύριε Πρόεδρε όπως ενημερώσετε το Σώμα, για την έκδοση αυτή η οποία αποτυπώνει με ακρίβεια όλα όσα τα Αξιότιμα Μέλη του Κοινοβουλίου μας είναι ωφέλιμο να γνωρίζουν».
Το κλίμα βάρυνε απότομα όταν το υπουργείο Παιδείας, όπως θεωρούν στην Εκκλησία, παραβίασε την «κόκκινη γραμμή» των αλλαγών στο μάθημα των θρησκευτικών. Ο Αρχιεπίσκοπος χαρακτήρισε «απαράδεκτα και επικίνδυνα» τα νέα προγράμματα σπουδών, και προειδοποίησε ευθέως ότι αυτά «είναι πράγματα που δεν θα αποδώσουν καρπούς αλλά θα προκαλέσουν ζημιά στην Παιδεία και στην κοινωνία μας, καθώς και ρήξη στις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας».
Η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων ζήτησε την Πέμπτη την παραίτηση του υπουργού Παιδείας με αφορμή τις αλλαγές στο μάθημα των θρησκευτικών. Ζητεί δε από τον Πρωθυπουργό να αποσύρει τη διάταξη και καταγγέλλει τον σύμβουλο του υπουργού κ. Σταύρο Γιαγκάζογλου ως «εμπνευστή και συντονιστή των νέων αυτών Προγραμμάτων, ως υπεύθυνο ηθικό αυτουργό για όλες αυτές τις εξελίξεις».
Η επιστολή Ιερώνυμου στον Φίλη
«Ο επίσημος ρόλος της Εκκλησίας στην περίοδο της Δικτατορίας ήταν συνεπής και αδιάβλητος για την αποστολή της, γι’ αυτό αποκλείει πλήρως τις οποιεσδήποτε ιδεοληπτικές ερμηνείες των οποιωνδήποτε επικριτών ή πολεμίων της» τονίζει μεταξύ άλλων σε επιστολή που απέστειλε προς τον υπουργό Παιδείας, Νίκο Φίλη, ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος με αφορμή δηλώσεις του κ. Φίλη για το ρόλο της Εκκλησίας στην περίοδο της Δικτατορίας.
Σε άλλο σημείο της εν λόγω επιστολής, ο προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ελλάδος επισημαίνει ότι «η υπόθεση της Εκκλησίας είναι υπόθεση του λαού και όχι ενός υπουργού», ενώ σημειώνει πως αν ισχύουν οι πλασματικές επικρίσεις που θεωρούν ότι η Εκκλησία συνεργάστηκε με τη Δικτατορία, τότε:
» Γιατί εκθρονίστηκε αυθαιρέτως, παρανόμως και αντικανονικώς ο σθεναρώς αρνηθείς να παραιτηθεί γηραιός Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος;
» Γιατί απαγορεύθηκε η συνέλευση της Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος και γιατί συγκροτήθηκε μία ολιγομελής «αριστίνδην» Σύνοδος εκλεκτών της Αρχιερέων τόσο για την εκλογή νέου Αρχιεπισκόπου όσο και για τη διοίκηση της Εκκλησίας, αντί της Ιεραρχίας;
» Γιατί εκδιδόταν ανά εξάμηνο μία νέα νομοθετική παράταση για την απαγόρευση της συνελεύσεως της Συνόδου της Ιεραρχίας μέχρι το 1970;
» Γιατί σε ολόκληρη την επταετία απαγορεύθηκε οποιοσδήποτε διορισμός έστω και ενός θεολόγου στη Μέση Εκπαίδευση;
» Γιατί δεν συνδέθηκε το πλασματικό σύνθημα ‘Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών’ με τις θεσμικές εκφράσεις μιας πρόθυμης σε συνεργασία, όπως υποστηρίζουν σκοπίμως οι επικριτές της, εκκλησιαστικής ηγεσίας;».
Η επιστολή-απάντηση του υπουργού Παιδείας στον Αρχιεπίσκοπο
Ο υπουργός Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων, Νίκος Φίλης, πληροφορήθηκε από δημοσιεύματα του ηλεκτρονικού τύπου την επιστολή που του απηύθυνε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κ.κ. Ιερώνυμος και απέστειλε επιστολή-απάντηση, η οποία αναφέρει:
«Μακαριώτατε,
Πληροφορήθηκα δια του ηλεκτρονικού τύπου το περιεχόμενο της επιστολής που μού απευθύνετε σχετικά με τις σχέσεις της Διοίκησης της Εκκλησίας της Ελλάδος με το δικτατορικό καθεστώς της επταετίας.
Τα θέματα αυτά αποτελούν αντικείμενο επιστημονικού διαλόγου καθώς και ευρύτερου δημόσιου διαλόγου που πρέπει να γίνεται νηφάλια και ψύχραιμα και με στόχο να διδασκόμαστε όλοι από τα λάθη μας.
Ως προς τα θεσμικά ζητήματα όπως με το μάθημα των Θρησκευτικών, είναι ωφέλιμο να συζητούνται όχι με ανταλλαγή επιστολών αλλά στο πλαίσιο της θεσμικής συνεργασίας μεταξύ της Πολιτείας και της Εκκλησίας, όπως αυτή υλοποιήθηκε και υλοποιείται και με τη σειρά τακτικών συναντήσεων μεταξύ του Αρχιεπισκόπου και του υπουργού Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων.
Γνωρίζετε ότι είμαι πάντοτε ανοιχτός στο διάλογο και βεβαίως για συνάντηση μαζί σας».
Νωρίτερα ο υπουργός Παιδείας είχε δηλώσει: «Αναφέρθηκα σε δύο σκοτεινές περιόδους της ελληνικής ιστορίας, την Κατοχή και τη χούντα, και στον αρνητικό ρόλο που διαδραμάτισαν κορυφαίοι παράγοντες της επίσημης Εκκλησίας.
Τα γεγονότα έχουν καταγραφεί, στην ιστορία και τη λαϊκή συνείδηση. Δεν χρειάζεται να αναλωθούμε σε μια ιδεολογική αντιπαράθεση για το παρελθόν. Το ζητούμενο είναι να βρούμε σημεία συνεννόησης για να βγει η χώρα από την κρίση, να βελτιωθεί στο σύνολό της η εκπαίδευση και να αναμορφωθεί το μάθημα των Θρησκευτικών, ανταποκρινόμενο στις σύγχρονες κοινωνικές και παιδαγωγικές προκλήσεις. Χωρίς κινήσεις αντιπερισπασμού, που ενισχύουν τον αναχρονισμό.
»Το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων βλέπει μπροστά, προσηλωμένο στις αξίες της σύγχρονης, ανεξίθρησκης ανοικτής και δημοκρατικής παιδείας».
Στο πλευρό της Εκκλησίας ο Καμμένος στο θέμα των Θρησκευτικών
Με τον Αρχιεπίσκοπο επικοινώνησε ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ και υπουργός Άμυνας, Πάνος Καμμένος, προκειμένου να συζητήσουν το θέμα που έχει προκύψει με το μάθημα των Θρησκευτικών.
«Οι ΑΝΕΛ με δημόσια τοποθέτησή τους έχουν ταχθεί υπέρ των απόψεων της Εκκλησίας για το μάθημα των θρησκευτικών» αναφέρει το κόμμα.
