Το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ εμφανίζουν μείωση μεταξύ των εφήβων 15 και 16 ετών στην Ευρώπη, αλλά αυξάνεται ο αριθμός όσων κάνουν χρήση κάνναβης, σύμφωνα με τη νέα ευρωπαϊκή έρευνα ESPAD (European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs) σε 96.043 μαθητές σε 35 χώρες μέσω ερωτηματολογίων.
Οι πρώτοι σε χρήση κάνναβης στην Ευρώπη είναι οι νέοι της Τσεχίας (37%). Η έκθεση καταγράφει μια συνεχή αύξηση στην χρήση κάνναβης μετά το 1995, κάτι που ισχύει και στην Ελλάδα, παρά τα σχετικά χαμηλά ακόμη ποσοστά. Το 3% των Ευρωπαίων -ιδίως των αγοριών- έχει κάνει χρήση κάναβης για πρώτη φορά πριν τα 13 του.
Κατά μέσο όρο το 21% των αγοριών και το 15% των κοριτσιών στην Ευρώπη έχουν δοκιμάσει κάνναβη ή άλλη παράνομη ναρκωτική ουσία τουλάχιστον μια φορά. Μετά την κάνναβη, τα συχνότερα χρησιμοποιούμενα ναρκωτικά είναι το έκστασι, η αμφεταμίνη, η κοκαΐνη και το LSD.
Το υψηλότερο ποσοστό καπνιστών εφήβων βρίσκεται στην Ιταλία (37%), με μέσο ευρωπαϊκό όρο το 21%. Το 23% των 16χρονων Ευρωπαίων είχαν καπνίσει τσιγάρο στην ηλικία των 13 ετών ή σε μικρότερη. Από την άλλη, το ποσοστό όσων άρχισαν να καπνίζουν καθημερινά σε ηλικία πριν τα 13, έχει μειωθεί από 10% σε 4% κατά την τελευταία εικοσαετία. Οι περισσότεροι έφηβοι (το 54%) στην Ευρώπη δεν έχουν ποτέ καπνίσει.
Μολονότι υψηλότερο ποσοστό εφήβων στην Ελλάδα αναφέρουν «εύκολη» πρόσβαση σε τσιγάρα, συγκριτικά με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, στη χώρα μας παρατηρούνται χαμηλότερα ποσοστά 15- 16χρονων μαθητών που έχουν καπνίσει, έστω και μία φορά σε όλη τους τη ζωή. Τα ποσοστά του πρόσφατου και του καθημερινού καπνίσματος κυμαίνονται στη χώρα μας στα επίπεδα του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Η Ελλάδα παρουσιάζει επίσης χαμηλότερα ποσοστά πρώιμης (σε ηλικία κάτω των 13) δοκιμής του πρώτου τσιγάρου και έναρξης του συστηματικού καπνίσματος.
Η κατανάλωση αλκοόλ παραμένει υψηλή μεταξύ των εφήβων σε όλη την Ευρώπη, αλλά εμφανίζει σταδιακή πτώση. Σχεδόν οι μισοί νέοι (47%) -περισσότερα αγόρια από ό,τι κορίτσια- είχαν πιεί αλκοόλ σε ηλικία 13 ετών ή μικρότερη, ενώ ένα στα 12 παιδιά είχε μεθύσει στα 13 του. Οκτώ στους δέκα έφηβοι (80%) στην Ευρώπη έχουν δοκιμάσει αλκοόλ, ενώ στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό αγγίζει το 95%. Τις μεγαλύτερες ποσότητες αλκοόλ πίνουν οι βορειοευρωπαίοι νέοι (Δανοί, Εσθονοί, Σουηδοί, Φινλανδοί).
Τα στοιχεία για την Ελλάδα δείχνουν ότι η χρήση κάνναβης από τους Έλληνες εφήβους είναι ακόμη αρκετά χαμηλότερη (το 9% έχουν κάνει κάποια στιγμή στη ζωή τους) σε σχέση με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο (16%). Όμως, σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις χώρες που μεταξύ 1995-2015 καταγράφεται αύξηση στη χρήση κάνναβης από τους νέους.
Αντίθετα, η κατανάλωση αλκοόλ μεταξύ των νέων στην Ελλάδα είναι ήδη πολύ μεγαλύτερη, καθώς σχεδόν τα τρία τέταρτα (75%) ανέφεραν ότι ήπιαν αλκοόλ τον τελευταίο μήνα, έναντι μέσου όρου 48% στην Ευρώπη. Όσον αφορά την χρήση άλλων παράνομων ουσιών πλην κάνναβης, ηρεμιστικών και υπνωτικών χωρίς συνταγή, οι Έλληνες έφηβοι βρίσκονται περίπου στο μέσο ευρωπαϊκό όρο, ενώ το ίδιο συμβαίνει και αναφορικά με το κάπνισμα.
Από την άλλη, το 14% των ευρωπαίων εφήβων έχουν παίξει τυχερά παιγνίδια με χρήματα στο διαδίκτυο, τουλάχιστον μια φορά κατά το προηγούμενο έτος. Το μεγαλύτερο ποσοστό νέων που έχουν παίξει έστω μια φορά (30%) και το μεγαλύτερο ποσοστό συχνών online «τζογαδόρων» (16%) κατά το τελευταίο έτος βρίσκεται στην Ελλάδα.
