Φτάσαμε λοιπόν εκεί από όπου είχαμε αρχίσει: στον εμφύλιο;
Περίπου, αλλά αυτή τη φορά –κυριολεκτικά –φτάσαμε «ως φάρσα». Διότι ποιο είναι το κωμικοτραγικό κλίμα που ζει σήμερα στην Ελλάδα ένας σκεπτόμενος άνθρωπος, ο οποίος βέβαια δεν κοιμάται στα πεζοδρόμια της Σταδίου, δεν μαζεύει τα απούλητα όταν κλείνει η λαϊκή, αλλά διακανονίζει τους λογαριασμούς του με την Εφορία και με την τσέπη του. Διστάζει φέρ’ ειπείν να αγοράσει ένα επιπλέον βιβλίο και διαβάζει κλεφτά τα οπισθόφυλλα στους πάγκους της «Πολιτείας».
Αυτό το γελοίο κλίμα είναι πράγματι εμφυλιακό, ανεξαρτήτως του αν οι μάντρες στα οικόπεδα της Πατησίων με την κορόνα πάνω από το Χ, έδωσαν τη θέση τους σε βρώμικες βιτρίνες με «Ενοικιάζεται». Και ασχέτως αν το «χωνί», όταν δεν είναι ο καθημερινός γύφτος, είναι η τηλεόραση.
Ανθρωποι δεν σκοτώνονται στη Μιχαήλ Βόδα, αλλά οι ψυχές των ανθρώπων έχουν «μαραγκιάσει», όπως θα έλεγε ο Σεφέρης. Μόνο που αυτοί οι «ονοκρόταλοι πελεκάνοι» με «ύφος τσαλαπατημένου πρωθυπουργού», στον ζωολογική κήπο με τις φραγκόκοτες απέναντι από του Μαξίμου, δεν είναι μόνο οι πολιτικοί αλλά και όσοι πολιτεύονται στα δελτία των εννέα (των οκτώ έχουν καταργηθεί). Διότι όλοι πολιτεύονται, ανάμεσά τους –γιατί να το κρύψω –κι εγώ.
–«Βοηθήστε μας!» καταλήγει ο γραμματέας της ελληνικής πρεσβείας στη Νότιο Αφρική, Γεώργιος Σεφεριάδης, στέλνοντάς μας το ποίημά του τον Γενάρη του ’42 από το Τρανσβάαλ.
Το κακό έχει συντελεστεί με το δικό του πολυμορφικό τρόπο. Είμαστε πλέον καχύποπτοι, εριστικοί, προκατειλημμένοι.
«Βοήθεια!», αλλά εμείς δεν βοηθάμε τον εαυτό μας: η πνευματική ζωή γύρω από το μηδέν, η επιστημονική γύρω από τον Καλύβα, η καλλιτεχνική γύρω από τον Λαζόπουλο. Αλλά η Ιστορία –και από τις δύο μεριές -, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του Λιάκου, δεν εξηγεί, αν και η ίδια εξηγείται. Κι όσοι νομίζουν πως την εξηγούν στις αρθρογραφίες τους, όσοι πιστεύουν μέσω των τρικ της Δημοκρατίας ότι μας κάνουν κοινωνούς αυτού του γελοίου αδειοδοτημένου τεχνουργήματος, όσοι κτυπάνε το θυμικό μας δεξιά και (κεντρο)αριστερά, σκάβουν (στο «Νάμος») τον λάκκο των παιδιών τους. Οχι όσων έδιωξε η κρίση αλλά εκείνων που μαράζωσε ο πολιτικός τους πολιτισμός.
Να παραστήσω τον Αυλωνίτη αναφωνώντας «Πνεύμα και ηθική!» προς τη Γεωργία Βασιλειάδου (και τη Γεννηματά); Δεν χρειάζεται. Εχω στη Βουλή τον Λεβέντη. Αλλωστε ποιο «πνεύμα» και ποια «ηθική» για κάποιον που κατάλαβε πως «το μελάνι είναι κάτι το φοβερό» (Νίτσε) και προτιμά να διαλέγει τους εχθρούς του, επειδή γνωρίζει «πως γρήγορα θα τους μοιάσει» (πάλι Νίτσε); Τουλάχιστον γνωρίζω πως το έργο μου το έκτισα στην άβυσσο. Και ως προς όλους αυτούς που έχουν την ψευδαίσθηση πως κτίζουν, η Ιστορία θα τους δει ξερούς να μασάνε τα σοβαρά τους δόντια. Διότι, μεταξύ άλλων, η Ιστορία είναι και οδοντογιατρός.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
