Θα είναι η Ανγκελα Μέρκελ υποψήφια για τέταρτη θητεία στην καγκελαρία στις ομοσπονδιακές βουλευτικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν το φθινόπωρο του 2017; «Θα σας το πω όταν έρθει η στιγμή» δήλωσε η ίδια την περασμένη Κυριακή. Αν και, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της εφημερίδας «Bild», μόνο το 42% των Γερμανών επιθυμεί να την ξαναδεί στην καγκελαρία μετά τις εκλογές, πολλοί δυσκολεύονται να εκτιμήσουν πώς θα είναι η μετά Μέρκελ εποχή ή ποιος θα μπορούσε να τη διαδεχθεί.
Το ζήτημα της ανακοίνωσης της υποψηφιότητάς της αναζωπυρώθηκε λόγω της ετήσιας επετείου της απόφασής της να ανοίξει τα σύνορα της Γερμανίας σε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες καθησυχάζοντας τους Γερμανούς με το περίφημο «Θα τα καταφέρουμε!». Οι χειρισμοί της στο Προσφυγικό είναι η κυριότερη κατηγορία που της προσάπτουν οι επικριτές της.
Αρχικά η Μέρκελ επρόκειτο να ανακοινώσει την περασμένη άνοιξη αν θα ήταν υποψήφια στις εκλογές του 2017. Τότε, λόγω της προσφυγικής κρίσης και της διαμάχης που αυτή είχε προκαλέσει ανάμεσα στη Μέρκελ και στο αδελφό κόμμα Χριστιανοκοινωνική Ενωση της Βαυαρίας (CSU), η καγκελάριος αποφάσισε να καθυστερήσει την ανακοίνωση ως το φθινόπωρο. Τώρα όμως που έφθασε το φθινόπωρο το «Spiegel» αποκάλυψε ότι η Μέρκελ θα ανακοινώσει αν θα είναι υποψήφια στις αρχές του 2017.
Η επιλογή του χρόνου δεν είναι τυχαία. Στις αρχές του 2017 ο επικεφαλής του CSU Χορστ Ζεχόφερ θα αποφασίσει αν θα συνεχίσει να υποστηρίζει τη Μέρκελ ή αν θα κατεβάσει τον δικό του υποψήφιο. Το CSU παραδοσιακά στηρίζει τη Χριστιανοδημοκρατική Ενωση (CDU) στις ομοσπονδιακές εκλογές και η Μέρκελ διστάζει να βγει μπροστά χωρίς τη στήριξή του από τον φόβο μήπως αυτό την πλήξει ακόμη περισσότερο πολιτικά. Το πρόβλημα είναι ότι τον Δεκέμβριο θα πραγματοποιηθεί το συνέδριο του CDU και δεν έχει νόημα η Μέρκελ να διεκδικήσει άλλη μια διετή προεδρία του κόμματος αν δεν πρόκειται να είναι υποψήφια στις εκλογές του 2017.
Την προβληματική σχέση ανάμεσα στη Μέρκελ και στο CSU περιπλέκουν ακόμη περισσότερο οι εκλογές που πραγματοποιούνται σήμερα στο κρατίδιο Μέκλεμπουργκ-Φορπόμερν. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι πρώτη φορά σε εκλογές κρατιδίου –και μάλιστα του κρατιδίου καταγωγής της Μέρκελ –η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) ενδέχεται να ξεπεράσει το CDU και να έρθει δεύτερο, πίσω από τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD), που είναι επικεφαλής του συνασπισμού που κυβερνούσε ως σήμερα το Μέκλεμπουργκ-Φορπόμερν. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το SPD θα λάβει 28%, το AfD 23% και το CDU 20%.
Σε δύο εβδομάδες, στις εκλογές που θα πραγματοποιηθούν στο Βερολίνο, το CDU αναμένεται να φέρει ιστορικά χαμηλό ποσοστό.
Σε ομοσπονδιακό επίπεδο όμως το CDU παραμένει πρώτο κόμμα συγκεντρώνοντας την προτίμηση του 33% (αν και βαίνει μειούμενη τους τελευταίους μήνες), έχει διψήφια διαφορά από το SPD και το AfD λαμβάνει 12% (με ανοδική τάση).
Το CSU κατηγορεί ευθέως τη Μέρκελ και την προσφυγική πολιτική της για την άνοδο του AfD. Το βαυαρικό κόμμα πιστεύει ότι η στάση της Μέρκελ προσέλκυσε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες στη Γερμανία, ενώ η καγκελάριος επιμένει ότι οι πρόσφυγες θα έρχονταν ούτως ή άλλως στην Ευρώπη και ότι η στάση της απέτρεψε μια ανθρωπιστική κρίση στα σύνορα της Ουγγαρίας. Τα μόνα λάθη που παραδέχεται η Μέρκελ είναι ότι καθυστέρησε να αντιμετωπίσει το Προσφυγικό και ότι υπερτίμησε την προθυμία των εταίρων της στην ΕΕ να φιλοξενήσουν τους πρόσφυγες που τους αναλογούν.
Σύμφωνα με πληροφορίες που διαρρέουν στον Τύπο σύμβουλοι της Μέρκελ, η καγκελάριος είναι πεπεισμένη ότι αν ακολουθήσει τις πιο συντηρητικές πολιτικές που ζητεί το CSU θα χάσει περισσότερους ψηφοφόρους από το Κέντρο απ’ όσους θα κερδίσει από τα δεξιά.
Το μήνυμα που συνεχίζει να εκπέμπει το επιτελείο της καγκελαρίου είναι ότι η Μέρκελ παραμένει ένας πόλος σταθερότητας μέσα σε μια Γερμανία και μια Ευρώπη που αλλάζουν. Οι επικριτές της τής καταλογίζουν ότι κωφεύει στις ανησυχίες των μέσων Γερμανών και ότι από «Mutti» (μαμά) όλων των Γερμανών έχει εξελιχθεί σε διχαστικό πρόσωπο. Οι περισσότεροι όμως αναμένουν ότι θα είναι υποψήφια για τέταρτη θητεία στην καγκελαρία και μάλιστα ότι θα το πετύχει (ο Χέλμουτ Κολ είναι ο μοναδικός μέχρι στιγμής μεταπολεμικός καγκελάριος που έχει υπηρετήσει τέσσερις θητείες).

Γενς Σπαν
Ο «μπουρκαφοβικός» δελφίνος
«Νεαρό, μαχητικό και «μπουρκαφοβικό»» τον χαρακτηρίζει ο «Observer», «κινούμενη αντίφαση που μπορεί να αποτελέσει την απάντηση στο μεγαλύτερο πρόβλημα του CDU: ποιος θα διαδεχθεί τη Μέρκελ όταν αυτή αποχωρήσει από το προσκήνιο» τον αποκαλεί το «Politico». Ο 36χρονος υφυπουργός Οικονομίας Γενς Σπαν θεωρείται από τους δελφίνους που θα ξεπεταχτούν όταν η καγκελάριος θα οδεύει προς την έξοδο –όποτε συμβεί αυτό, δεδομένου ότι λόγω ηλικίας ο Σπαν έχει μέλλον μπροστά του στην πολιτική.
«Η Γερμανία μάλλον δεν είναι η σωστή χώρα για όσους θέλουν να φορά η γυναίκα τους μπούρκα ή νικάμπ. Πρέπει να στείλουμε ένα πολύ ισχυρό μήνυμα για το τι είναι αποδεκτό και τι όχι» δηλώνει.
Ο Σπαν είναι ανοιχτά ομοφυλόφιλος και η εκλογική του νίκη πρώτα στην Μπούντεσταγκ ως ο νεότερος βουλευτής στη σύγχρονη γερμανική ιστορία (το 2002 σε ηλικία 22 ετών) και στη συνέχεια στην (επταμελή) Εκτελεστική Επιτροπή του CDU εκτοπίζοντας βαριά ονόματα δεν ήταν καθόλου αυτονόητες για το συντηρητικό κόμμα της Γερμανίας.
Ο Σπαν γεννήθηκε το 1980 στο Αχάους, μια κωμόπολη της τότε Δυτικής Γερμανίας, είναι καθολικός το θρήσκευμα, έχει νεοφιλελεύθερες απόψεις για την οικονομία (χαμηλότερη φόροι, λιγότερη γραφειοκρατία) και είναι υποστηρικτής του γάμου μεταξύ ομοφυλοφίλων. Συζεί με τον σύντροφό του, τον δημοσιογράφο Ντάνιελ Φούνκε, ο οποίος τον συνοδεύει στις επίσημες εκδηλώσεις, και αποκάλυψε την ομοφυλοφιλία του σε συνέντευξή του σε γερμανική εφημερίδα το 2012. Ηταν υπέρμαχος της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης στη Γερμανία και από τους επικριτές της πολιτικής της Μέρκελ στο Προσφυγικό.
Περίφημη έχει μείνει η ομιλία του Σπαν στο συνέδριο του CDU τον Δεκέμβριο του 2014, λίγο προτού εκλεγεί στην Εκτελεστική Επιτροπή του κόμματος. Ξεκίνησε όπως οποιοδήποτε άλλο κομματικό στέλεχος επαναλαμβάνοντας διάφορα συντηρητικά κλισέ. Το κοινό βαριόταν να ακούει μια από τα ίδια.
Συνέχισε τονίζοντας ότι οι κορυφαίες αξίες της Γερμανίας είναι αδιαπραγμάτευτες. Και εκεί που όλοι περίμεναν να αρχίσει να υπερασπίζεται τον γερμανικό πολιτισμό απέναντι στην «εισβολή» των μουσουλμάνων μεταναστών, ο Σπαν έκανε την έκπληξη: «Θα σας πω γιατί το θέμα αυτό είναι τόσο σημαντικό για μένα» είπε. «Δεν θέλω να ξαναβιώσω ποτέ μία ακόμη επίθεση ή προσβολές όταν περπατώ στο Βερολίνο χέρι-χέρι με τον σύντροφό μου».
Στο τέλος της ομιλίας του καταχειροκροτήθηκε και εξελέγη στην Εκτελεστική Επιτροπή του CDU.
Πολλοί τον ρωτούν αν ο προοδευτικός τρόπος ζωής του έρχεται σε αντίθεση με το συντηρητικό CDU. «Οχι» απαντά. «Θα ήταν σαν ένας συχνός ταξιδιώτης αεροπλάνου (frequent flyer) να μην μπορούσε να είναι στέλεχος του κόμματος των Πρασίνων».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ