Είναι πολυσχιδής η γαστρονομία που οικοδομήθηκε στη Σύρο στη διάρκεια των τελευταίων αιώνων ως αποτέλεσμα της πλούσιας ιστορίας της. Ετσι γεύσεις από τη Δύση συναντιούνται με ανατολίτικες επιρροές και το λιτό φαγητό της φτώχιας βγαλμένο από τα αγροτόσπιτα μαζί με τις μερακλίδικες «ρεμπετολιχουδιές» της Ανω Σύρας κοιτάνε ευθέως στα μάτια την πλούσια και περίπλοκη γαστρονομία των αρχοντικών που λάμβανε χώρα σε φίνες κουζίνες στις επαύλεις των εύπορων αστών. Γιατί η γοητεία του τοπίου της συγκέντρωσε ετερόκλητους ανθρώπους, διαφορετικές κουλτούρες και λαούς, που αγάπησαν το νησί και το ένιωσαν σπίτι τους. Ο καθένας έφερε μαζί τις συνήθειες, τους τρόπους, τα τεχνάσματά του.
Ανοιχτό βιβλίο λοιπόν οι κατσαρόλες των Συριανών, μπορεί κανείς να «διαβάσει» όλη την ιστορία του τόπου και να γευτεί ανάκατες τις επιρροές. Λέγεται πως το 1828, εκδόθηκε από το τυπογραφείο της Ερμούπολης, το πρώτο βιβλίο γαστρονομίας, μια μετάφραση από τα ιταλικά στα ελληνικά, του γιατρού Π. Ζωντανού. Στο ίδιο τραπέζι με το τιριτιτίμ – μια κλασικη αιγαιοπελαγίτικη φρουτάλια -, συνυπάρχουν σαλιάγκοι γιαχνί, πηχτές των χοιροσφαγίων και η σπεσιαλιτέ του τόπου, το μικρό φτερωτό κυνήγι, όπως μπεκάτσες, πιτσούνια και ορτύκια, αλλά και γκαλαντίνες, εσκαλόπ, σαλμί, τερίνες. Ο Εμμανουήλ Ροΐδης στη «Ψυχολογία Συριανού συζύγου» αναφέρεται σε γαριδόσουπες, ραβιόλια, capon magro, συναγρίδες με αρωματικά βότανα μέσα σε ζουμί από άγουρα πορτοκάλια, και από την άλλη στη «Μεγάλη Χίμαιρα» του Καραγάτση, στο Επισκοπειό, στο τραπέζι του καλοσωρίσματος του γιού από την Αθήνα, παρελαύνουν τα αγαπημένα του φαγητά: «πιλάφι με συκωτάκια πουλιών, κοτόπουλο με άσπρη σάλτσα καβουρδιστή, μαρουλοσαλάτα αρωματισμένη μόλις με σκόρδο και πασπαλισμένη με ροκφόρ, και γλυκό με σοκολάτα και σαντιγί».
Παράλληλα με τα πλουσιοπάροχα και τα δυτικότροπα, ως κορωνίδα της ντόπιας κουζίνας, η δωρική αιγαιοπελαγίτικη γαστρονομία ζωγραφίζει: λιαστές ντομάτες τηγανιτές με κουρκούτι, αετόπιτες και γιαχνιστοί αμπελοκορφάδες, λαδολεμονάτα βλαστάρια και πασπαλάδες με μάραθο κι αμπελοφάσουλα, τιριτιτίμ κολοκυθένιο και λαχανιά με χοιρινό, αλλά και κοκκινιστά φαγάκια κουκισμένα γενναιόδωρα με ζάχαρη.
Σε αυτές λοιπόν τις γεύσεις μας ξεναγεί το φεστιβάλ γαστρονομικού πολιτισμού «Syros GrEATings», μια συνδιοργάνωση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, του Δήμου Σύρου-Ερμούπολης, του Επιμελητηρίου Κυκλάδων και του Συλλόγου Επαγγελματιών Επισιτισμού Σύρου «Τερψιχόρη», με την υποστήριξη του δικτύου Aegean Cuisine.
Ετσι τα 17 εστιατόρια του δικτύου Aegean Cuisine στην Ερμούπολη και τα χωριά του νησιού θα προσφέρουν παράλληλα με τα μενού τους καθ’ όλη τη διάρκεια του τριημέρου ειδικά μενού με πιάτα που εμπνέονται από τη γαστρονομική παράδοση της Σύρου. Την ίδια στιγμή τα μέλη της Λέσχης Φωτογραφίας-Κινηματογράφου Σύρου αποτυπώνουν τη γαστρονομική κουλτούρα της Σύρου σε μια έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Φάτε μάτια Σύρο» που θα φιλοξενείται στην κεντρική είσοδο του Δημαρχιακού Μεγάρου (ωράριο λειτουργίας του Δήμου Σύρου-Ερμούπολης), ενώ στο πλαίσιο του φεστιβάλ εντάσσεται και η έκθεση για την ιστορία του συριανού λουκουμιού στο Βιομηχανικό Μουσείο (καθημερινές 10:00-15:30, Σάββατο 10:00-15:30 & 18:00-20:00, Κυριακή 10:00-15:00).
Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου
Το απόγευμα του Σαββάτου από τις 17:00 έως τις 21:30, ο θερινός κινηματογράφος «Παλλάς», ο χώρος που άλλοτε στέγαζε την «Αγορά της Ερμούπολης», μεταμορφώνεται για να υποδεχθεί live μαγειρέματα και έκθεση τοπικών προϊόντων. Οι σεφ των εστιατορίων του δικτύου Aegean Cuisine στη Σύρο αλλά και guest chefs μαγειρεύουν συριανή κουζίνα για το κοινό και οι τοπικοί παραγωγοί παρουσιάζουν τα προϊόντα τους. Ορισμένες από τις παραγωγικές μονάδες θα δέχονται επισκέψεις κατόπιν συνεννόησης.
Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου
Την τελευταία ημέρα του φεστιβάλ, θα πραγματοποιηθεί η παρουσίαση του ελληνικού πρωινού της Σύρου στο κυλικείο του Δημαρχιακού Μεγάρου, σε μια εκδήλωση η οποία θα μαγνητοσκοπηθεί ώστε να είναι διαθέσιμη προς παρακολούθηση από το ευρύ κοινό και όλους τους ενδιαφερόμενους.
