Οι θεωρίες για την αποτελεσματικότητα και τη γνησιότητα της λαϊκής έκφρασης μέσω της λεγόμενης άμεσης δημοκρατίας έχουν αρχίσει να καταρρέουν μετά τα τραγελαφικά γεγονότα που ακολούθησαν ένα δημοψήφισμα που ήδη έγινε και ένα που πρόκειται να γίνει. Στη Βρετανία η κυβέρνηση εμφανίζεται εντελώς ανέτοιμη να διαχειριστεί την προετοιμασία των διαπραγματεύσεων για την έξοδο της χώρας από την Ενωμένη Ευρώπη, παρά τις γενικόλογες διαβεβαιώσεις ότι «Brexit σημαίνει Brexit», ενώ στην Ιταλία, μετά το πάθημα του Ντέιβιντ Κάμερον, ένας πανικόβλητος Ματέο Ρέντσι δηλώνει τώρα ότι έκανε λάθος να ταυτίσει την τύχη της κυβέρνησής του με το επικείμενο δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση. Το αποτέλεσμα είναι ότι η ήδη δεινοπαθούσα με τα άλλα τεράστια προβλήματα Ενωμένη Ευρώπη είναι εντελώς αδύνατον να ορθοποδήσει. Η παρατεινόμενη εκκρεμότητα γύρω από την ημερομηνία εξόδου της Βρετανίας καταντά να είναι χειρότερη και από την ίδια της την έξοδο.
Δεν θέλει άλλωστε και πολλή σκέψη για να γίνει αντιληπτό ότι τη στιγμή που πρέπει να ληφθούν οι κρίσιμες αποφάσεις για την αντιμετώπιση όχι μόνο της γνωστής οικονομικής κρίσης αλλά και των αυξανόμενων τρομοκρατικών χτυπημάτων και της εμπλοκής στο Προσφυγικό λόγω των νέων τουρκικών εκβιασμών το ερώτημα που κυριαρχεί είναι αν αυτοί που συνομιλούν σήμερα θα βρίσκονται στην εξουσία και αύριο. Διότι, πέρα από την παρατεινόμενη βρετανική εκκρεμότητα, η οποία φαίνεται ότι δεν θα διευθετηθεί πριν από το 2019(!), υπάρχουν και οι εκλογές στη Γαλλία και στη Γερμανία και τώρα το ερώτημα για την Ιταλία. Και οι μεν εκλογές ταυτίζονται με τις δημοκρατικές διαδικασίες των δυτικών κοινωνιών, τα δημοψηφίσματα, όμως, έτσι όπως έχουν καταντήσει, ελάχιστα προωθούν την καλώς νοούμενη έννοια της δημοκρατίας καθώς εκτρέφουν παράλληλα έναν επικίνδυνο λαϊκισμό που βρίσκει έτσι μια ανέλπιστη ευκαιρία για να εκφραστεί.
Τα πρόσφατα τουλάχιστον δημοψηφίσματα απέδειξαν ότι απλώς αποτελούν μια λύση για όσους πρωθυπουργούς έχουν περιέλθει σε αδιέξοδο. Διότι κανείς δεν υποχρέωσε τον Ντέιβιντ Κάμερον να κηρύξει δημοψήφισμα. Το έκανε για να αντιμετωπίσει τους εσωκομματικούς του αντιπάλους πιστεύοντας ότι έτσι θα τους κατατροπώσει. Και βέβαια την πάτησε. Οπως φοβάται τώρα ότι θα την πατήσει και ο Ματέο Ρέντσι, ανοίγοντας μάλιστα τον δρόμο στον γνωστό φαιδρό λαϊκιστή Μπέπε Γκρίλο. Αυτό συμβαίνει διότι απλούστατα οι ψηφοφόροι δεν απαντούν στο ερώτημα που τίθεται στο δημοψήφισμα αλλά βρίσκουν την ευκαιρία να εκφράσουν την αποδοκιμασία τους για τη γενικότερη κυβερνητική πολιτική. Υποβαθμίζεται έτσι η σημασία και η έννοια των βουλευτικών εκλογών που ακριβώς τον σκοπό αυτόν έχουν δίνοντας τη δυνατότητα για την ανάδειξη νέων κυβερνήσεων. Για να μη μιλήσουμε για την υποβάθμιση και των ίδιων των δημοψηφισμάτων, όταν το «Οχι» γίνεται «Ναι», όπως συνέβη στην πανευτυχή χώρα μας.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
