Φτωχότερες από τους γονείς τους θα μεγαλώνουν οι νέες γενιές

Σε έναν κόσμο όπου το φτωχότερο ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού μοιράζεται κάτι λιγότερο από το 1% του παγκόσμιου πλούτου, την ώρα που το πλουσιότερο 10% έχει στα χέρια του το 88% του συνόλου του πλούτου, με το κορυφαίο 1% μάλιστα να ελέγχει τα μισά περιουσιακά στοιχεία, αναμφίβολα οι ανισότητες στην κατανομή του πλούτου αποτελούν το κύριο χαρακτηριστικό του πλανήτη.

Μια νέα πτυχή των ανισοτήτων στον κόσμο μάλιστα αναδεικνύει έρευνα της McKinsey Global Institute που «βλέπει» τους νέους στις ανεπτυγμένες οικονομίες να μεγαλώνουν με την προοπτική να ζήσουν φτωχότερα από τους γονείς τους.

Τα εισοδήματα

Οπως αναφέρεται σχετικά, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι άνθρωποι που μεγάλωναν στις ανεπτυγμένες οικονομίες ήταν σχεδόν πεπεισμένοι πως θα ζήσουν καλύτερα από τους γονείς τους πετυχαίνοντας σαφώς περισσότερα πράγματα τόσο από πλευράς πλούτου όσο και από πλευράς συνθηκών ζωής. Για μια μεγάλη περίοδο η υπόθεση αυτή αποδείχθηκε σωστή. Εκτός από μια σύντομη διακοπή στη δεκαετία του 1970, τα νοικοκυριά στις ανεπτυγμένες οικονομίες είδαν τα πραγματικά τους εισοδήματα να αυξάνονται, με την εικόνα μάλιστα στις 25 μεγαλύτερες οικονομίες την περίοδο 1993-2005 να ξεπερνά τις προσδοκίες.

Η περίοδος αυτή ωστόσο έχει πια λήξει, εκτιμά η McKinsey, καθώς σύμφωνα με τη μελέτη τη δεκαετία μετά το 2005 τα πραγματικά εισοδήματα για το 65%-70% των νοικοκυριών στις ανεπτυγμένες οικονομίες σημείωσαν πτώση, ενώ, σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, αυξάνεται πλέον το φάντασμα μιας νέας γενιάς που θα μεγαλώνει φτωχότερη από τους γονείς της.

Η εξέλιξη αυτή πέρα από την ύφεση και η ασθενική ανάκαμψη που ακολούθησε μετά το 2008 ήταν απόρροια και άλλων σημαντικών παραμέτρων όπως οι δημογραφικές τάσεις, η γήρανση του πληθυσμού, η συρρίκνωση του μεγέθους των νοικοκυριών αλλά και οι μεταβολές στην αγορά εργασίας που πίεσαν τις προοπτικές των εισοδημάτων.

Η οικονομική και κοινωνική επίπτωση των εξελίξεων αυτών είναι δυνητικά διαβρωτική, παρατηρεί η McKinsey, καθώς μια έρευνα που διεξήχθη στο πλαίσιο της μελέτης αναφέρει πως ένας σημαντικός αριθμός των ανθρώπων που βλέπουν τις προοπτικές εξέλιξης των εισοδημάτων να εξανεμίζονται χάνει την πίστη του στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Σχεδόν το ένα τρίτο των ατόμων που δεν τα καταφέρνουν στον νέο κόσμο που δημιουργείται εκτιμούν επίσης πως ούτε και τα παιδιά τους έχουν ελπίδες, ενώ εξέφρασαν αρνητικές απόψεις σχετικά με το ελεύθερο εμπόριο και τη μετανάστευση, με ό,τι αυτό σημαίνει για τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές δομές του δυτικού κόσμου.

Απώλειες

Μάλιστα η μελέτη της McKinsey εκτιμά πως, αν η ισχνή οικονομική ανάπτυξη της τελευταίας δεκαετίας συνεχιστεί, τότε και την ερχόμενη δεκαετία το 70%-80% των νοικοκυριών θα δει τα εισοδήματά του να παραμένουν σταθερά ή και να μειώνονται. Ακόμη όμως και αν η ανάπτυξη επιταχύνει το ποσοστό των νοικοκυριών που κινδυνεύει να δει πτώση στα εισοδήματά του, θα κυμανθεί στο 20%-40%.

Εξάλλου, με βάση την πυραμίδα του πλούτου σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με το Ερευνητικό Ινστιτούτο της ελβετικής τράπεζας Credit Suisse, το 0,7% του παγκόσμιου πληθυσμού, περίπου 34 εκατομμύρια άνθρωποι, ελέγχει περιουσιακά στοιχεία –σε χρηματοοικονομική και φυσική μορφή –αξίας 112,9 τρισ. δολαρίων ή το 45,2% του παγκόσμιου πλούτου.

Στο ίδιο μήκος κύματος και η Boston Consulting Group (BCG), η οποία εκτιμά πως οι εκατομμυριούχοι που αποτελούν μόνο το 1% του πληθυσμού παγκοσμίως ελέγχουν σχεδόν τον μισό ιδιωτικό πλούτο του κόσμου. Η ανισότητα του πλούτου αυξάνεται και στην ευρωζώνη, σύμφωνα με έρευνα του ινστιτούτου της εταιρείας διαχείρισης κεφαλαίων Flossbach von Storch. Ο πλούτος π.χ. στη Γερμανία και στην Αυστρία αυξήθηκε κατά 7% στο τέλος του 2015.

Στην Ελλάδα

Ο συγκεκριμένος δείκτης ανάπτυξης είναι διπλάσιος από αυτόν της Ιταλίας και της Ισπανίας, ενώ οι Ελληνες είδαν τον πλούτο τους να σημειώνει τη μεγαλύτερη μείωση.

Σύμφωνα με την Credit Suisse, εξάλλου, από το 2007 ως σήμερα περίπου 1,2 εκατομμύρια Ελληνες άλλαξαν κατηγορία εισοδηματικής διαστρωμάτωσης καθώς η αξία των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων απομειώθηκε κατά σχεδόν 522 δισ. δολάρια, ενώ κάθε Ελληνας έχασε 55.500 δολάρια, αφού η μέση αξία του πλούτου των Ελλήνων από τα 136.800 δολάρια το 2007 εκτιμάται ότι υποχώρησε στα 81.300 δολάρια το 2015.