«Ολοι θέλουν από λίγο!!!» λέει ο τίτλος της τελευταίας ταινίας του Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ που από την Πέμπτη 18 Αυγούστου προβάλλεται στις αίθουσες. Πρόκειται για ένα νεανικό φιλμ κολεγίου, τοποθετημένου στις αρχές της δεκαετίας του 1980 σε κάποιο κολέγιο των Ηνωμένων Πολιτειών και με αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία του σκηνοθέτη. Είναι επίσης και κάτι σαν «πνευματική συνέχεια» της ταινίας «Νεανικά συνθήματα» («Dazed and confused») του ιδίου του Λινκλέιτερ, η οποία πραγματευόταν την τελευταία ημέρα της σχολικής χρονιάς μιας παρέας φίλων τον Μάιο του 1976.
Το «Ολοι θέλουν από λίγο!!!» γυρίστηκε μέσα σε 33 ημέρες στο Οστιν του Τέξας, Πολιτείας όπου ο σκηνοθέτης γεννήθηκε (Χιούστον, 30 Ιουλίου 1960). Πρόκειται για την ιστορία μια κολεγιακής ομάδας μπέιζμπολ, όχι άλλης από εκείνης του ιδίου του Λινκλέιτερ την περίοδο που σπούδαζε στο κολέγιο. «Προτού αποφασίσω ότι αυτό που πραγματικά ήθελα να κάνω είναι ταινίες, ήμουν παίκτης του μπέιζμπολ» λέει σήμερα ο υποψήφιος για το Οσκαρ σκηνοθεσίας τού θαυμάσιου «Μεγαλώνοντας» (Boyhood) 56χρονος σκηνοθέτης. «Αυτές οι τέσσερις ημέρες δραματουργικού χρόνου της ταινίας ήταν οι ημέρες απόλυτης ελευθερίας. Εχεις μόλις αφήσει το σπίτι σου, οι γονείς σου δεν σε ελέγχουν και καμία άλλη δύναμη δεν είναι ικανή να σε εμποδίσει σε οτιδήποτε. Επίσης, τα μαθήματα δεν έχουν αρχίσει. Είναι το τελευταίο λεπτό ελευθερίας σου προτού ο πραγματικός κόσμος έρθει και σου δώσει χαστούκι!».
Ταινία εν εξελίξει
Οπως συχνά συμβαίνει στις ταινίες του Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ, μία από τις οποίες, το «Πριν τα μεσάνυχτα», γυρίστηκε στην Ελλάδα, έτσι και το «Ολοι θέλουν από λίγο!» γυρίστηκε σαν ταινία εν εξελίξει. Το σενάριο διαμορφωνόταν συνεχώς, «αν για παράδειγμα τα παιδιά που έπαιζαν δεν έβρισκαν κάτι τόσο αστείο όσο νόμιζα θα έπρεπε να το ξανασκεφτώ» λέει ο Λινκλέιτερ. «Στην κωμωδία το υλικό σου θα πρέπει να είναι 100% αστείο, δεν μπορείς να επαναπαυτείς μόνον με το 20%. Επίσης πολλές σκηνές της ταινίας δεν ήταν προγραμματισμένες να ενταχθούν σε αυτήν και υπήρξαν αποτέλεσμα της προετοιμασίας». Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η σκηνή του πινγκ πονγκ. Και όμως ο Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ είναι ένας σκηνοθέτης που δεν κάνει παραχωρήσεις, έχει τη φήμη του αυστηρού δημιουργού ο οποίος ζητεί από τους ηθοποιούς του να ακολουθούν κατά γράμμα το σενάριο και τις οδηγίες του και να μην παρεκκλίνουν αν πρώτα δεν το συζητήσουν μαζί του. Ακόμη και ο φίλος του, ο Ιθαν Χοκ, ο οποίος έχει παίξει σε πολλές ταινίες του Λινκλέιτερ, έχει να το λέει ότι μια φορά που αυτοσχεδίασε άκουσε τα εξ αμάξης. Ισως να είναι ένας τρόπος για να δημιουργεί οικογενειακό κλίμα στις ταινίες του, όπως είχε πει στο «Βήμα» ο νεαρός Ελαρ Κολτρέιν που υποδύθηκε τον Μέισον, κεντρικό ήρωα του «Μεγαλώνοντας». Αλλά ακόμη και οι ταινίες που ο Λινκλέιτερ ανέλαβε να σκηνοθετήσει για λογαριασμό μεγάλων στούντιο, όπως το «Ενα σχολείο πολύ ροκ», για παράδειγμα, φέρουν απολύτως τη σφραγίδα του, γυρισμένες όπως ακριβώς ήθελε.
«Το μυστικό είναι να μην προσεγγίζεις τη σκηνοθεσία σαν καριέρα ή δουλειά» λέει σήμερα ο σκηνοθέτης. «Δεν θέλησα ποτέ να βγάλω το ψωμί μου από τη βιομηχανία του θεάματος, ήθελα απλώς να φτιάχνω τις μικρές ταινίες μου όπως θα έκανα αν έγραφα μικρά μυθιστορήματα. Δεν θέλησα ποτέ να γίνω γρανάζι μιας μηχανής, ήθελα ή να πνιγώ ή να κολυμπήσω με τα δικά μου πράγματα».
Διαζύγιο από τον αθλητισμό
Ο Λινκλέιτερ δεν έγινε από τη μια στιγμή στην άλλη σκηνοθέτης. Οταν άφησε το μπέιζμπολ, βλέποντας πόσο απαιτητικά είναι τα αθλητικά στο κολέγιο, πέρασε ένα διάστημα μηνών «ψάχνοντας» τον εαυτό του, σκέφτηκε ακόμη και το ενδεχόμενο της συγγραφής θεατρικών έργων. «Για πρώτη φορά είχα βρει ελεύθερο χρόνο!» λέει με ενθουσιασμό. Κάπως έτσι άρχισε να παρακολουθεί ταινίες, οπότε κατάλαβε πόσο πίσω βρισκόταν. «Ημουν 20 χρόνων, δεν είχα διαβάσει όσο θα έπρεπε και βρήκα την ευκαιρία να εναποθέσω την ενέργεια του μπέιζμπολ σε κάτι διαφορετικό». Οι ταινίες τον απορρόφησαν πλήρως και το 1985 κατάφερε να ιδρύσει μια λέσχη για σινεφίλ στο Οστιν, την Austin Film Society, μέσω της οποίας παρουσίαζε σπάνιες, ως επί το πλείστον ευρωπαϊκές ταινίες για το κοινό της πόλης που ενδιαφερόταν για την τέχνη του κινηματογράφου. Τότε πια είχε παρατήσει τον αθλητισμό για τα καλά. «Είναι απίστευτο το πόσο εύκολα μπορεί να γίνει ένα τίποτα το πιο σημαντικό πράγμα στη ζωή σου». Ενώ είχε υπάρξει παθιασμένος με το μπέιζμπολ από την ηλικία των 12, στα 20, όταν το παράτησε, έκλεισε όλες τις πόρτες πίσω του. Δεν παρακολούθησε ποτέ ξανά αγώνα μπέιζμπολ, ούτε και ξαναδιάβασε αθλητικές εφημερίδες.
Ο αυτοδίδακτος κινηματογραφιστής Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ ήταν ένας από τους πρώτους (και από τους πιο επιτυχημένους) σκηνοθέτες που βγήκαν κατά τη διάρκεια της άνθησης του αμερικανικού ανεξάρτητου κινηματογράφου στη δεκαετία του 1990. Η πρώτη ταινία του είναι το «It’s Impossible to Learn to Plow by Reading Books» (1988), αλλά η ταινία που τον έκανε όνομα είναι το «Slacker» (1991), μια αξιοπερίεργη ματιά στη νεολαία της δεκαετίας του 1990, από την οποία έλειπε εντελώς η πλοκή, γεγονός που δεν την εμπόδισε να ακολουθήσει μια πολύ σημαντική φεστιβαλική πορεία.
Η σχέση με την Ελλάδα
Το καλοκαίρι του 2012 ο Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ βρέθηκε στην Ελλάδα για τα γυρίσματα της ταινίας «Πριν τα μεσάνυχτα», μια παραγωγή της Faliro House του Χρήστου Κωνσταντακόπουλου που γυρίστηκε στο Costa Navarino. Ο Λινκλέιτερ είναι συχνός επισκέπτης της χώρας μας και όταν η Faliro House του Χρήστου Β. Κωνσταντακόπουλου και το Sundance Institute διοργάνωσαν το πρώτο Faliro House / Sundance Institute Mediterranean Screenwriters Workshop στο Costa Navarino από τις 27 ως τις 30 του περασμένου Ιουνίου, ο σκηνοθέτης έδωσε masterclass. Οι σχέσεις του με τη χώρα μας όμως έχουν μεγάλη ιστορία, η οποία μας μεταφέρει και πάλι στα χρόνια της εφηβείας του όταν το κορίτσι του ήταν μια Ελληνοαμερικανίδα. «Είχε έξι αδέλφια και μιλούσε μαζί τους διαρκώς στο τηλέφωνο» θυμάται γελώντας ο Λινκλέιτερ. «Τσακώνονταν άγρια και έπειτα από πέντε λεπτά όλα ήταν μια χαρά. Σκεφτόμουν ότι αν μιλούσα εγώ με τον ίδιο τρόπο στις αδελφές μου θα μου έκοβαν την καλημέρα για τουλάχιστον 20 χρόνια. Μου άρεσε αυτός ο σύνδεσμος στην οικογένειά της, ήταν πολύ υγιής. Η επαφή παίζει μεγάλο ρόλο στη μακροζωία. Η απομόνωση είναι δυσάρεστη –και την έχω ζήσει, έχω περάσει μεγάλο μέρος της ζωής μου χωρίς να μιλώ στους ανθρώπους. Αυτό μπορεί να κάνει πολύ δυστυχείς τους ανθρώπους, ή ακόμα χειρότερα να τους μετατρέψει σε μη ανθρώπους». πότε & πού: Η ταινία «Ολοι θέλουν από λίγο!!!» προβάλλεται στις αίθουσες σε διανομή Feelgood Entertainment
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
