Πότε πρέπει να αφαιρούνται οι σπίλοι;

Η εμφάνιση των σπίλων είναι ιδιαίτερα συχνή. Σχεδόν όλοι οι ενήλικοι έχουν στο δέρμα τους από 10 ως 40 ελιές, ενώ φυσιολογική κρίνεται η ύπαρξη ακόμη περισσοτέρων σε ανθρώπους με ανοιχτόχρωμο δέρμα. Μπορεί να εμφανιστούν στη βρεφική, παιδική ή εφηβική ηλικία και να αυξηθούν με την πάροδο του χρόνου. Συνήθως είναι καφέ, σπανιότερα μπορεί να είναι μπλε, μαύρες ή να έχουν το χρώμα του δέρματος. Οι ελιές μπορεί να είναι επίπεδες ή επηρμένες και το σχήμα τους είναι συνήθως στρογγυλό ή σφαιρικό. Οι περισσότερες είναι ακίνδυνες και ασυμπτωματικές, εκτός κι αν τραυματιστούν. Εμφανίζονται δε κυρίως λόγω της έκθεσης του δέρματος στον ήλιο.

Οι σπίλοι δεν πρέπει να προκαλούν σε γενικές γραμμές ανησυχία, ωστόσο όλοι πρέπει να γνωρίζουν ότι το μελάνωμα, ένας τύπος καρκίνου του δέρματος, εμφανίζεται μέσα ή δίπλα σε έναν σπίλο. Το πρώτο σημάδι της ύπαρξης μελανώματος είναι η ανάπτυξη μιας νέας ελιάς ή η αλλαγή της εμφάνισης μιας υπάρχουσας. Εμφανισιακά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί σαν μια άσχημη, χωρίς σχήμα και σαφή όρια ελιά.

«Εξαιτίας της πιθανότητας ανάπτυξης μελανώματος όλοι θα πρέπει να ελέγχουμε πολύ συχνά το δέρμα μας για τυχόν αλλαγές και ανά τακτά χρονικά διαστήματα να επισκεπτόμαστε δερματολόγο για πιο λεπτομερή και σχολαστικό έλεγχο» επισημαίνει ο γενικός χειρουργός κ. Αναστάσιος Ξιάρχος.

Εκτός από τους ακίνδυνους, φυσιολογικούς σπίλους υπάρχουν και οι δυσπλαστικοί (ή άτυποι) σπίλοι οι οποίοι, παρότι είναι καλοήθεις, μοιάζουν με μελάνωμα, έχουν δηλαδή ύποπτα χαρακτηριστικά. Πρόκειται για μια συχνή κατάσταση αφού εμφανίζονται στο 2%-8% των καυκάσιων ανθρώπων. Τα αίτια εμφάνισής τους φαίνεται να είναι σε μεγάλο ποσοστό κληρονομικά, ενώ ο αριθμός τους στο σώμα αποτελεί ένδειξη κινδύνου για εμφάνιση μελανώματος. Ακόμη κι όταν δεν υπάρχει περιστατικό μελανώματος σε κάποιο συγγενικό πρόσωπο, η ύπαρξή τους αυξάνει ως και 27% τις πιθανότητες ανάπτυξης της νόσου.

Παρότι δεν είναι μελάνωμα, οι δυσπλαστικοί σπίλοι θα πρέπει να αφαιρούνται χειρουργικά εξαιτίας της δυσκολίας που παρουσιάζει ο διαχωρισμός τους από το μελάνωμα.

«Η κακοήθεια μπορεί να εμφανιστεί υπό μορφή δυσπλαστικού σπίλου και ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο με ασφάλεια μπορεί να επιβεβαιωθεί η μη ύπαρξη μελανώματος είναι η βιοψία, για τη διενέργεια της οποίας ο χειρουργός πρέπει να αφαιρέσει ολόκληρο το σημείο στο οποίο έχει εμφανιστεί το μελάνωμα και να αποσταλεί σε ιστοπαθολογικό εργαστήριο. Στις περιπτώσεις που ο αριθμός των δυσπλαστικών σπίλων είναι μεγαλύτερος του ενός, θα πρέπει το άτομο να κάνει χαρτογράφηση σπίλων ώστε να είναι δυνατή η παρακολούθηση της εξέλιξής τους» επισημαίνει ο γιατρός.

Αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν και οι άνθρωποι με μεγάλο αριθμό σπίλων (άνω των 100) ή σπίλους που ξεπερνούν τα 8 mm. Η χειρουργική αφαίρεση των μεγάλων και γιγάντιων σπίλων μειώνει κατά πολύ τον κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος, χωρίς όμως να τον εξαλείφει.

Οι περισσότερες ελιές όμως δεν απαιτούν καμία θεραπεία. Αλλά μερικές φορές οι άνθρωποι επιθυμούν την αφαίρεσή τους για αισθητικούς λόγους ή επειδή προκαλούν ενόχληση στην καθημερινότητα, όπως όταν «σκαλώνουν» σ’ αυτές τα ρούχα, όταν ερεθίζονται από ένα κόσμημα ή τραυματίζονται κατά το ξύρισμα.

«Η επέμβαση είναι πολύ απλή και πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία. Η διαδικασία αφαίρεσης εξαρτάται από το μέγεθος και τη θέση της βλάβης και συνήθως διαρκεί περίπου 20 λεπτά, με τα αποτελέσματα της βιοψίας να παρέχονται μέσα σε ελάχιστες ημέρες. Οι σύγχρονες χειρουργικές μέθοδοι είναι ανώδυνες και παρέχουν άριστα αποτελέσματα» αναφέρει. «Εκτός από την αφαίρεση των ύποπτων σπίλων για ιατρικούς λόγους, υπάρχουν και οι αισθητικοί λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν κάποιον στον χειρουργό και ιδιαίτερα τα άτομα με αντιαισθητικούς σπίλους σε εμφανή μέρη του σώματος. Σε αυτές και μόνο τις περιπτώσεις ο σπίλος μπορεί να αφαιρεθεί με τη χρήση laser ή ραδιοσυχνότητες, σε ικανοποιητικό μήκος, πλάτος και βάθος, για διαδικασία που απαιτεί μόνο πέντε λεπτά».