#Χάος!

Παρασκευή βράδυ στο κέντρο της Αθήνας. Ισως της Ρώμης, του Παρισιού, του Λονδίνου, της Αλεξάνδρειας, του Βουκουρεστίου. Ο κόσμος είναι έξω, απολαμβάνει το ανεκτό καλοκαιρινό βράδυ, προσπαθεί να πετάξει την εβδομάδα από πάνω του. Ξαφνικά, κάποιος κοιτάζει λίγο πιο έντονα αυτό που χαϊδεύει περισσότερο από καθετί στην καθημερινότητά του: το κινητό του. «Πραξικόπημα στην Τουρκία» φωνάζει και έπειτα από λίγο όλοι έχουν βυθιστεί στην πληροφορία, στα βίντεο, στις φήμες, στο χιούμορ ή «χιούμορ» που στην περίπτωση του τουρκικού πραξικοπήματος εμφανίστηκε στο ελληνικό Internet στις 10.30 μ.μ., περίπου μία ώρα μετά το πραξικόπημα. Αλήθεια, όταν κάνεις χιούμορ για μια τραγωδία σε εξέλιξη, την έχεις ήδη αποδομήσει ή την ξορκίζεις;

Κατά τη διάρκεια του ψηφιακού πανικού πληροφορίας, καταλαβαίνεις πως υπάρχουν δύο κατηγορίες ανθρώπων: Αυτοί που όταν στην οθόνη εμφανιστεί ένας τίτλος που προειδοποιεί γοητευτικά «Προσοχή, υπάρχουν σκληρές εικόνες!», τον πατάνε. Και οι υπόλοιποι που προτιμούν να προχωρήσουν στη ζωή τους.

Αυτοί που δελεάζονται από την προειδοποίηση ξέρουν καλά ότι μπορεί να δουν κάποιον να πεθαίνει, να αποκεφαλίζεται, να βασανίζεται, να πατάει κάποιον άλλον με ένα φορτηγό. Ξέρουν πως θα δουν ένα βλέμμα που σβήνει, μια κραυγή, έναν πανικό. Πως θα δουν ένα θρίλερ καθημερινότητας. Και για κάποιον λόγο, δεν μπορούν να αντισταθούν. Οι υπόλοιποι το έχουν (έχουμε) φιλοσοφήσει: λίγο λιγότερος θόρυβος βίας μόνο καλό μπορεί να κάνει.

Και οι δύο κατηγορίες, όμως, ζούμε στον ίδιο κόσμο. Και αυτός ο κόσμος δεν είναι εύκολος. Τον τελευταίο καιρό μοιάζει όλο και πιο βίαιος. Το 2016 είναι μια δύσκολη χρονιά. Τρομοκρατία, ISIS, πραξικοπήματα, θάνατοι, η Αμερική και ο Τραμπ, η Γαλλία σε πολιορκία, η Τουρκία σε αποσταθεροποίηση, η Συρία διαλυμένη, η Ελλάδα σε μια παραζάλη. Τα πράγματα είναι ξεκάθαρα ζόρικα· ακόμη και ο Μπόουι πέθανε.

Το ερώτημα είναι: Ζούμε το τέλος του κόσμου; Ισχύει η υστερία της κυρίας που την Παρασκευή φώναζε καταναλώνοντας πανικό από το κινητό της πως «το 2016 θα αφανιστεί ο κόσμος»; Ζούμε τη δυσκολότερη εποχή της ανθρώπινης Ιστορίας ή μήπως την παρακολουθούμε από ανησυχητικά κοντινή απόσταση;

Πιθανότατα ισχύει το δεύτερο. Το είδος μας, η ανθρωπότητα, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 71 ετών, από το 1945, έχει δει ανείπωτη φρίκη. Φρίκη στην Ινδία, στην Κίνα, στο Βιετνάμ, στην Μπιάφρα, τους Ερυθρούς Χμερ, τη γενοκτονία στη Ρουάντα, στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στα Βαλκάνια, στη Συρία. Τώρα τελευταία, όμως, η φρίκη μοιάζει πιο κοντινή, πιο επείγουσα, πιο καθημερινή.

Κάπως λογικό αν σκεφτείς πως τον Πόλεμο του Κόλπου τον είδαμε τηλεοπτικά, ενώ τώρα κάθε βιαιότητα του ζόρικου 2016 τη βλέπουμε με κάθε λεπτομέρεια μέσα από τα social media. Δεν αποκλείεται ο κόσμος να πάει καλύτερα απ’ ό,τι νομίζουμε. Οπως έγραψε στους «New York Times» ο καθηγητής διεθνών σχέσεων του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ και συγγραφέας του βιβλίου «Winning the War on War» Τζόσουα Γκολντστάιν: «Κόντρα στην κρατούσα άποψη, έχουμε αποφύγει πυρηνικούς πολέμους, παγκοσμίους πολέμους, μειώσαμε τους εμφυλίους. Ολο και λιγότερες γυναίκες πεθαίνουν στη γέννα, ο υποσιτισμός βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, ενώ τα ποσοστά αλφαβητισμού σε όλον τον κόσμο δεν ήταν ποτέ μικρότερα. Η ακραία φτώχεια μειώθηκε στο μισό τα τελευταία 15 χρόνια. Δεν του φαίνεται, αλλά ο κόσμος πάει καλά».

«Οταν ευημερούν οι αριθμοί, πονάνε οι άνθρωποι» θα φωνάξει κάποιος από το βάθος καθώς απαριθμεί όλα όσα δεν πάνε σωστά στον κόσμο: την αυξανόμενη ανισότητα στον πλούτο, το ISIS, το μίσος, τις κρίσεις, την έλλειψη δημοκρατίας, τον Τραμπ, τον Καμμένο.

Αυτό που θα βοηθούσε ίσως είναι να δούμε τον κόσμο και με τα δύο μάτια ταυτόχρονα: ο κόσμος είναι απαίσιος σε σχέση με αυτό που θα έπρεπε να είναι. Αλλά όχι σε σχέση με αυτό που ήταν. Βελτιώνεται ατελώς, κάνοντας τα αναπόφευκτα στραβοπατήματα. Ο λόγος για τον οποίο πανικοβαλλόμαστε είναι πως τα social media μάς δημιουργούν μια συνθήκη πανικού, ένα διαρκές χάος, μια μόνιμη βία βρίσκεται μέσα στην παλάμη μας. Ο κόσμος, όμως, θα προχωρήσει, κόντρα στον πανικό. Θα συνηθίσει και θα προχωρήσει –δεν γίνεται αλλιώς, έτσι πάει.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 24 Ιουλίου 2016