Οι 15 πρεσβευτές των κρατών-μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ άρχισαν την Πέμπτη τη μακρά διαδικασία επιλογής του διαδόχου του Μπαν Γκι-μουν στον θώκο του Γενικού Γραμματέα, και σύμφωνα με διπλωματικές πηγές έπειτα από μια πρώτη ψηφοφορία προηγείται ο Αντόνιο Γκουτέρες, πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας και πρώην Ύπατος Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες.
Την πρώτη μυστική ψηφοφορία, η οποία διεξήχθη νωρίτερα στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη κεκλεισμένων των θυρών, θα ακολουθήσουν πολλές ακόμη, πιθανόν μέχρι τον Οκτώβριο, ώστε να ξεκαθαρίσει ο επικρατέστερος μεταξύ των 12 προσώπων που είναι υποψήφια -έξι γυναίκες, έξι άνδρες, εκ των οποίων οκτώ προέρχονται από την Ανατολική Ευρώπη.
Προσερχόμενη στο Συμβούλιο Ασφαλείας, η αμερικανίδα πρεσβευτής Σαμάνθα Πάουερ σκιαγράφησε μιλώντας στους δημοσιογράφους το προφίλ του επόμενου επικεφαλής του ΟΗΕ, που θα αναλάβει καθήκοντα τον Ιανουάριο.
«Αναζητούμε», είπε, «κάποιον με μεγάλες ηγετικές ικανότητες, μεγάλη επάρκεια στη διαχείριση, κάποιον που είναι προσηλωμένος στη δικαιοσύνη και στις αρχές των Ηνωμένων Εθνών».
«Η επιλογή του καλύτερου δυνατού ηγέτη για αυτόν τον Οργανισμό είναι πολύ σημαντικό» καθήκον, προσέθεσε η Πάουερ, επισημαίνοντας ότι ο επόμενος ΓΓ θα κληθεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση προκλήσεων όπως η τρομοκρατία, η κλιματική αλλαγή, ή ακόμη η δράση των περίπου 100.000 κυανόκρανων.
Η αξιοπιστία του ΟΗΕ αμφισβητείται έντονα τους τελευταίους μήνες, λόγω των καταγγελιών περί βιασμών από κυανόκρανους στην Αφρική, αλλά και τη συνέχιση των πολύνκερων ένοπλων συρράξεων στη Συρία και στο Νότιο Σουδάν.
Ο γάλλος πρεσβευτής Φρανσουά Ντελάτρ συνέκρινε την επιλογή του επόμενου ΓΓ του ΟΗΕ με «αυτή του Πάπα». «Είναι ουσιώδες να επιλεγεί ο καλύτερος δυνατός γενικός γραμματέας, είτε είναι άνδρας είτε είναι γυναίκα» συνέχισε και υπογράμμισε πως «σε έναν πολυπολικό κόσμο, ο ρόλος του ΟΗΕ είναι πιο σημαντικός παρά ποτέ». Ο Ντελάτρ αναφέρθηκε επίσης στην «πολυγλωσσία» του ή της ΓΓ του Οργανισμού, καθώς το Παρίσι θα ήθελε να ομιλεί γαλλικά.
Ο βρετανός ομόλογός του Μάθιου Ράικροφτ κάλεσε να αναδειχθεί ένας «ισχυρός Γενικός Γραμματέας», ή μάλλον μια «ισχυρή ΓΓ», αφού όπως τόνισε «είναι καιρός μια γυναίκα» να αναλάβει το αξίωμα. Ωστόσο, επέμεινε, προέχουν τα προσόντα του ή της υποψηφίου. Το γεωγραφικό κριτήριο είναι «το λιγότερο σημαντικό», έκρινε ο ίδιος.
Κατά τη διαδικασία κάθε πρεσβευτής, συνοδευόμενος από μόνο έναν διπλωμάτη για να περιοριστούν οι διαρροές, θα τοποθετηθεί για κάθε υποψηφιότητα υποδεικνύοντας εάν την «ενθαρρύνει», την «αποθαρρύνει» ή «δεν έχει γνώμη» για αυτή.
Όπως εξήγησε ο Ράικροφτ, έτσι σταδιακά θα μειωθούν οι υποψηφιότητες σε έναν «λογικό αριθμό» και θα κληθούν αυτοί που δεν έχουν πιθανότητες να «εγκαταλείψουν την κούρσα».
Η τελική επιλογή του Συμβουλίου Ασφαλείας, στην οποία θα βαρύνει η γνώμη των πέντε κρατών-μονίμων μελών του (ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Κίνα), θα πρέπει κατόπιν να εγκριθεί από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Ανάμεσα στους επικρατέστερους υποψήφιους, σύμφωνα με τα ως τώρα προγνωστικά, είναι η υπουργός Εξωτερικών της Αργεντινής Σουσάνα Μαλκόρα, η πρώην πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας Χέλεν Κλαρκ, και ο Γκουτέρες.
Πολλοί θεωρούν πως το αξίωμα θα πρέπει να αναλάβει ένα πρόσωπο από την Ανατολική Ευρώπη, τη μόνη περιοχή του κόσμου που δεν έχει ως σήμερα αναδείξει Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ. Πολλές φωνές εξάλλου καλούν να αναλάβει το αξίωμα μια γυναίκα, κάτι δίχως προηγούμενο, αφού οι οκτώ Γενικοί Γραμματείς μέχρι σήμερα ήταν όλοι άνδρες.
Η Βουλγάρα Ιρίνα Μπόκοβα, γενική διευθύντρια της UNESCO, ο πρώην πρόεδρος της Σλοβενίας Ντανίλο Τουρκ και ο υπουργός Εξωτερικών της Σλοβακίας Μίροσλαβ Λάιτσακ είναι ανάμεσα στους οκτώ ανατολικοευρωπαίους υποψήφιους. Πέραν της Κλαρκ, της Μαλκόρα και της Μπόκοβα, στις γυναίκες υποψήφιοι περιλαμβάνονται επίσης η πρώην ΥΠΕΞ της Κροατίας Βέσνα Πούσιτς, η πρώην επικεφαλής της υπηρεσίας του ΟΗΕ για το κλίμα Κριστιάνα Φιγκέρες από την Κόστα Ρίκα, και η πρώην υπουργός Εξωτερικών της Μολδαβίας Νατάλια Γκερμάν.
