«Μποέμικη συνοικία, έδρα πνευματικών ανθρώπων, ριζοσπαστών, φιλοσόφων, ποιητών και καλλιτεχνών –και με μερικά από τα καλύτερα μπαρ, καφέ και εστιατόρια της πόλης» διαφημίζει επί λέξει ευρωπαϊκή αεροπορική εταιρεία στον ιστότοπό της τα Εξάρχεια, ως «καυτό» μέρος στην Αθήνα. Η πολυσυζητημένη συνοικία, χαρακτηρισμένη ως «άβατο» από ορισμένους, ζει στις δικές της νόρμες. Με τις δικές της ομάδες, με τα δικά της «φαντάσματα» και τους μύθους της.
«Τώρα την πλατεία την ελέγχει η αλβανική μαφία, όπου «ξεπλένουν» τα χυδαία ποσά από την πρέζα, τις γυναίκες, το αλκοόλ και τα τσιγάρα. Πίσω από αυτούς και με την ανοχή των Αρχών βρίσκονται οι Αρχές με ή χωρίς στολή» δίνει το στίγμα η Μαρία, κάτοικος της περιοχής. «Η μαφία είναι το μείζον πρόβλημα· όσες πορείες και να γίνουν, αν δεν κινητοποιηθούν όσοι μένουν εδώ, αυτές θα μείνουν κενό γράμμα» συμπληρώνει ο Κώστας, εργαζόμενος στη Νεάπολη. Κάποιος πρέπει να αντιδράσει. Σύμφωνα με κατοίκους, «θα κερδίσει όποιος φέρει αποτελέσματα…».
«Η στάση των Αρχών είναι ύποπτη. Σπρώχνουν την πρέζα γύρω από την πλατεία» λένε περίοικοι στο «Βήμα». Τις προάλλες, όπως σημειώνουν, «Νιγηριανοί πούλαγαν» σε πολύ κοντινή απόσταση από την πλατεία, στην Τοσίτσα και κοντά στη Σόλωνος. «Είχαν δει δύο τύπους με όπλα, προφανώς διότι εκεί γινόταν το deal» προσθέτουν και σημειώνουν: «Ο «Χαμπίμπι» ήταν «καμένος». Απειλούσε, μαχαίρωνε, από κάποιους θα γινόταν στόχος». Υπάρχουν και οι «πολιτοφύλακες», λοιπόν, με ένοπλη παρουσία για την «κάθαρση» της πλατείας. Ακούστηκε για μια απαγωγή «εμπόρων» πριν από καιρό, τους πήγαν αλλού και τους «εξήγησαν». Αρκετοί αναρωτιούνται αν είναι αυτή λύση. Αν, δηλαδή, παρά τις «καλές προθέσεις», «δύο, τρία, πέντε όπλα που «ακούστηκαν» σε παλαιότερη πορεία στα Εξάρχεια θα αντέξουν σε πιθανό «πόλεμο συμμοριών»».
Στην πλατεία ακούς πολλά και βλέπεις ακόμη περισσότερα. Συμπεριφορές «face control» σε πρόσωπα που δείχνουν «διαφορετικά». Παρεξηγήσεις από όψιμους νεαρούς «επαναστάτες» που ζητούν απόλυτη μοναδικότητα στο υποτιθέμενο φέουδό τους. Οι «φυλές» με τους αυτόκλητους «φυλάρχους» πολλές. Ο χώρος ίσα-ίσα που τους χωρά όλους. Εκτός από πολιτικούς που κάποτε ως στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ είχαν ένα είδος «ελευθέρας». Γνωστά τα περιστατικά με τον Γιάνη Βαρουφάκη, τον Πάνο Σκουρλέτη και τις μολότοφ στο σπίτι του Αλέκου Φλαμπουράρη.
«Κάποιος σταμάτησε έναν σύντροφο που περίμενε ραντεβού και του ζήτησε τα στοιχεία του. Εκείνος αντέδρασε αμέσως επειδή νόμιζε ότι ο άλλος ήταν ασφαλίτης. Η παρεξήγηση λύθηκε με το που επενέβησαν ψυχραιμότεροι και πιο γνωστοί…» λέει ο Βασίλης, φοιτητής. Στο Πολυτεχνείο πρόσφατα δέχθηκε επίθεση μέλος πολιτικής οργάνωσης καθώς κάποιοι τον πέρασαν για «δημοσιογράφο». «Πριν από καιρό ένας νεαρός βρέθηκε ξαπλωμένος έξω από το Πολυτεχνείο επειδή δεν φαινόταν «δικός τους». Δέχτηκε κλωτσιά στο κεφάλι, του έσπασαν το ζυγωματικό!» σημειώνει ο Βασίλης.
Είναι αυτό το περίφημο «άβατο»; «Οχι, δεν υπάρχει. Παιχνίδι είναι. Είναι μια γειτονιά που γνωριζόμαστε όλοι μεταξύ μας και ο καθένας κοιτάει τον χαβά του» λέει στο «Βήμα» ο Δημήτρης, κάτοικος της περιοχής. Οπως ενημερώνει συνομιλήτριά μας, υπάρχει ο λεγόμενος «χώρος», συλλογικότητες και διάφορες καταλήψεις «που όμως σφάζονται μεταξύ τους. Βρώμικο ρόλο παίζουν πολλοί», καθώς ο καθένας «χρειάζεται» το περιβόητο «άβατο», είτε για να δείξει ότι έχει διώξει το κράτος είτε επειδή «είναι καλύτερα συγκεντρωμένοι όλοι αυτοί εδώ».
«Πού είναι το κράτος» και «Εξω οι μπάτσοι»
Το «πάρτι» στην Πατησίων και στη Στουρνάρη με τα φλεγόμενα οχήματα δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης γιατί δεν το έχει σταματήσει κανείς, αναρωτιέται ένας κάτοικος δίπλα μας. «Μήπως κάποιοι βολεύονται ή μήπως δεν μπορούν;» συμπληρώνει. «Κάθε φορά που βλέπουν επεισόδια από την τηλεόραση και τηλεφωνιούνται μεταξύ τους πίσω από τις κουρτίνες της μπαλκονόπορτας, οι κάτοικοι αναφωνούν «πού είναι το κράτος;». Ακριβώς την επόμενη μέρα κατεβαίνουν στον δρόμο, βλέπουν ότι η είσοδος της πολυκατοικίας τους είναι γυαλιά-καρφιά, πληρώνουν τον μάστορα να βάλει κάγκελα σιδερένια και πηγαίνουν στη συγκέντρωση της Πρωτοβουλίας Κατοίκων με κύριο αίτημα «έξω οι μπάτσοι από τα Εξάρχεια»!» σημειώνει δηκτικά η Γιώτα που ζει 35 χρόνια στη συνοικία.
Μήπως όλα συντείνουν υποβολιμαία προς την απαξίωση; «Από την Καλλιδρομίου και κάτω οι τιμές πέφτουν τόσο λόγω κρίσης όσο και λόγω επεισοδίων, ενώ από την Καλλιδρομίου και πάνω οι τιμές δεν έχουν πέσει ούτε με την κρίση» λέει στο «Βήμα» ο Γιάννης. «Το σενάριο της σκόπιμης υποβάθμισης κάθε τόσο επανέρχεται. Εγώ δεν το πιστεύω. Δεν περιμένουμε κάποιο κέντρο σκοτεινών συμφερόντων να μας υποβαθμίσει. Το κάνουμε μόνοι μας! Βλέπε «πάρκο Ναβαρίνου», «κηπάκι Τσαμαδού» και διάφορα νεοκλασικά-κοσμήματα πώς τα έχουμε καταντήσει» επισημαίνει η Γιώτα.
Οι περιθωριακοί καταστρέφουν το μεράκι αυτών που έστησαν την παιδική χαρά της Ναβαρίνου, εκτιμά ο Κώστας. «Τον χειμώνα βάζουν ένα βαρέλι και καίνε τα ξύλα από τις κούνιες που τα έχουν πληρώσει οι άλλοι από την τσέπη τους. Οσο για «μπάφο» εκεί, άλλο τίποτα…».
Η απαξίωση αποτυπώνεται και στα νεοκλασικά της συνοικίας, με ζωγραφισμένη πάνω τους την επίδειξη της νεανικής οργής. Η ιστορική «μπλε πολυκατοικία», το κτίριο της ΕΣΗΕΑ, το Floral είναι άλλες, ξεχωριστές περιπτώσεις.
Στα στενά των Εξαρχείων, κοντά στην πλατεία, ιδιοκτήτες καταστημάτων συνομιλούν μεταξύ τους ελλείψει πελατών. Οπως λένε στο «Βήμα», «η αλήθεια είναι ότι ακούγοντας συνέχεια από τα ΜΜΕ για φασαρίες ο κόσμος δεν σκέφτεται το να πάει στην πλατεία να ψωνίσει ή να πιει καφέ. Τα τελευταία πέντε χρόνια έχει μειωθεί η προσέλευση. Πάνω από την πλατεία τα πράγματα είναι καλύτερα».
Ο Γιάννης, που γεννήθηκε, μεγάλωσε και πλέον εργάζεται στα Εξάρχεια, επισημαίνει: «Οι συνάδελφοι καταστηματάρχες μένουν παρά τα επεισόδια. Λίγοι λένε «τα παρατάω και φεύγω». Είναι αρκετά συνειδητοποιημένοι κάτοικοι και επιχειρηματίες σχετικά με την περιοχή που βρίσκονται». Στο ίδιο μήκος κύματος και ο φίλος του ο Βασίλης: «Αρκετός κόσμος εδώ θέλει περισσότερη αστυνόμευση. Εχω γεννηθεί εδώ, έχω μεγαλώσει εδώ και θέλω να νιώθω ασφάλεια στον χώρο που είμαι».
Αντιεξουσιαστές με ΜΑΤ δίνουν σταθερά «ραντεβού» στα στενά γύρω από το Πολυτεχνείο. Τα δρομολόγια λεωφορείων και τρόλεϊ εκτρέπονται στην Πατησίων, τα ΕΛΤΑ έκλεισαν το υποκατάστημά τους λόγω «αλλεπάλληλων κακόβουλων και βανδαλιστικών επιθέσεων και του κινδύνου που διατρέχει το προσωπικό».
Ο δήμαρχος Αθηναίων κ. Γιώργος Καμίνης μιλάει για αίσχος και προσκαλεί τους κατοίκους στο Δημοτικό Συμβούλιο της ερχόμενης Πέμπτης για να καταθέσουν απόψεις και προτάσεις. Μια ιστορική γειτονιά έγινε θέμα τη στιγμή που στις παρυφές του Κολωνακίου χρήση και διακίνηση γίνονται μέρα μεσημέρι μπροστά στα μάτια των περαστικών. Το πρόβλημα φαίνεται ότι είναι βαθύτερο, κοινωνικό, διατρέχει πολλούς οικιστικούς ιστούς και δεν μοιάζει συνοικιακό.
Το χθες ιστορικό, το σήμερα καταθλιπτικό, τι κυοφορεί όμως το αύριο; Ο χώρος συνάντησης της πολιτικοποίησης και της αναζήτησης ελκύει πλήθος νέων, κυρίως, έτοιμων να μυηθούν στον μύθο του. Οι ζυμώσεις πολλές, τα ανθισμένα λουλούδια πολλά· άλλα με αγκάθια, άλλα εύθραυστα. Φροντιστήρια, σχολές, ακόμη και η περιέργεια φέρνει επισκέπτες. «Αγόρια και κορίτσια που στρίβουν τσιγάρα, κάθονται κατάχαμα στα τσιμέντα, βγάζουν selfie και πάνε στα σπίτια τους σίγουρα πως ήταν μέρος της επανάστασης των Εξαρχείων!» λέει κάτοικος της περιοχής. Μερικοί γίνονται άγουροι επαναστάτες που αναζητούν αιτία. Ολοι βρίσκουν τον δρόμο τους στο σταυροδρόμι της πλατείας.
Ν. Τόσκας: Συνδυασμός ασφάλειας και δικαιωμάτων
Μιλώντας στο «Βήμα» ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Νίκος Τόσκας αναφερόμενος και στην πρόσφατη επιχείρηση της Ασφάλειας Αττικής για την εξάρθρωση πολυμελούς κυκλώματος διακίνησης ναρκωτικών στα Εξάρχεια σημείωσε: «Στα Εξάρχεια ξεκινήσαμε τον σχεδιασμό από το μηδέν. Η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε αθόρυβα, και μάλιστα χωρίς τη στημένη συνοδεία τηλεοπτικών καμερών που χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν για λόγους φθηνού επικοινωνιακού εντυπωσιασμού. Η Αστυνομία πλέον δρα με διαφορετικό τρόπο, “χειρουργικής ακρίβειας”. Κινείται διακριτικά, προβαίνει σε επιχειρήσεις αφού έχει προηγηθεί μεθοδικός σχεδιασμός, καθώς και άρτια και πολυεπίπεδη προετοιμασία. Μια τέτοια επιχείρηση είναι και αυτή που πραγματοποιήθηκε στα Εξάρχεια και για την οποία οι ίδιοι οι αστυνομικοί επισημαίνουν ότι ανάλογη δεν έχει γίνει στην περιοχή εδώ και 30 χρόνια.Κόντρα στις πρακτικές του παρελθόντος, δεν επιλέγουμε να κρύβουμε τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Παράλληλα, όπως το είπα και στη Βουλή, δεν επιδιώκουμε να έχουμε στην κοινωνία την τάξη ενός στρατοπέδου συγκέντρωσης. Τελικά, μπορεί να συνδυαστεί η ασφάλεια με τα δικαιώματα των πολιτών και τον δημοκρατικό έλεγχο».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
