Οι σχέσεις του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα είναι εδώ και χρόνια ταραχώδεις. Από την πρώτη στιγμή που έγινε υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Σαμαρά το 2012, ο νυν κεντρικός τραπεζίτης βρέθηκε στο στόχαστρο του τότε αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την οικονομική πολιτική που εφάρμοζε.
Η κόντρα «χόντρυνε» ακόμη περισσότερο την άνοιξη του 2014, καθώς έληγε η θητεία του Γιώργου Προβόπουλου στην ΤτΕ και ο κ. Στουρνάρας ήταν το φαβορί για τη θέση αυτή. «Μη διανοηθείτε να διορίσετε διοικητή χωρίς την έγκριση του ΣΥΡΙΖΑ» διεμήνυε με κάθε ευκαιρία ο κ. Τσίπρας, απειλώντας ακόμη και με καθαίρεση όποιον επιλεγόταν χωρίς συναίνεση.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής, ο σημερινός πρωθυπουργός ακολουθούσε τότε τη συμβουλή που του είχε δώσει ο «σύντροφός» του, γ.γ. του ΑΚΕΛ, Δημήτρης Χριστόφιας έναν χρόνο μετά την αποχώρηση από την Προεδρία της Κύπρου: «Πρόσεξε. Η μοναδική θέση που πρέπει να προσέξεις στην κυβέρνησή σου είναι αυτή του διοικητή της ΤτΕ… Εγώ έτσι την έπαθα».
Τελικώς ο κ. Τσίπρας δεν κατάφερε να εμποδίσει την τοποθέτηση Στουρνάρα, ενώ οι «υποσχέσεις» για ξήλωμά του μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές δεν υλοποιήθηκαν ποτέ. Ο νέος πρωθυπουργός ήλθε αντιμέτωπος με τη… σκληρή πραγματικότητα του Ευρωσυστήματος: την ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών.
Τους πρώτους μήνες της νέας διακυβέρνησης οι σχέσεις μεταξύ των δύο ανδρών ήταν κακές, σχεδόν τυπικές. Μόνο ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης είχε κανονική επικοινωνία με τον διοικητή. Ωστόσο, καθώς ξεδιπλωνόταν η… διαπραγματευτική τακτική του ΣΥΡΙΖΑ στην Ευρώπη, η ανάγκη τους έφερε πιο κοντά, αν και η καχυποψία για τον ρόλο του κ. Στουρνάρα στις συνομιλίες με την τρόικα παρέμενε.
Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι ο διοικητής με καίριες παρεμβάσεις του έσωσε αρκετές φορές τη χώρα από την άτακτη χρεοκοπία, αναφέρουν πηγές της ΤτΕ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πληρωμή του ΔΝΤ στις αρχές Μαΐου, η οποία κινδύνευε να τινάξει μια ώρα νωρίτερα την οικονομία στον αέρα. Ο χρόνος και τα λεφτά τελείωναν και το Ελληνικό Δημόσιο δεν ήταν σε θέση να εξοφλήσει μία δόση προς την Ουάσιγκτον. Τη λύση έδωσε τότε ο κ. Στουρνάρας, υποδεικνύοντας στην κυβέρνηση έναν ειδικό λογαριασμό-«κουμπαρά» που υπήρχε στην Τράπεζα της Ελλάδος και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για αυτόν τον σκοπό. Μετά από ένα αγωνιώδες Σαββατοκύριακο συνεχόμενων συσκέψεων του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης έγινε χρήση των συγκεκριμένων αποταμιεύσεων. Ηταν η περίοδος που ο κεντρικός τραπεζίτης από τη μία πλευρά βοηθούσε όπως μπορούσε την κυβέρνηση και την ίδια στιγμή κινδύνευε ακόμη και με… σύλληψη από την τότε Πρόεδρο της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου…
Τα πράγματα άλλαξαν άρδην μετά το δημοψήφισμα του περυσινού καλοκαιριού και την επιβολή των capital controls. Στουρνάρας και Τσίπρας βρέθηκαν πιο κοντά. «Περασμένα, ξεχασμένα» έλεγαν οι δύο πλευρές ύστερα από ένα γεύμα εργασίας λίγους μήνες αργότερα, που κανονίστηκε από τον κ. Δραγασάκη, και το οποίο λέγεται πως «έλιωσε τελείως τους πάγους».
Το… έργο ωστόσο είχε τελικώς και νέα ανατροπή. Στην τηλεοπτική συνέντευξη του κ. Τσίπρα, ο κ. Στουρνάρας κατηγορήθηκε εμμέσως πλην σαφώς ότι επιδίωκε την επιβολή capital controls από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές. Οπως είπε ο Πρωθυπουργός, ο διοικητής ήδη από τον Φεβρουάριο του 2015 του είχε ζητήσει με επιστολή την επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων.
Ο κ. Στουρνάρας δεν μπορούσε να πιστέψει αυτό που άκουγε. Πηγές της Τράπεζας διαρκούσης της συνέντευξης δήλωναν ότι «η ΤτΕ εισηγήθηκε την επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών αμέσως μετά την ανακοίνωση του δημοψηφίσματος. Η εισήγηση έγινε προκειμένου να διαφυλαχθεί το τραπεζικό σύστημα και όπως τελικά αποδείχθηκε, δεν κατέρρευσαν οι τράπεζες». Οπως τονίζουν από το περιβάλλον του κ. Στουρνάρα, όχι μόνο δεν υπήρξε καμία επιστολή, αλλά γίνονταν συνεχείς προειδοποιήσεις ότι η πολιτική που ακολουθούνταν από την κυβέρνηση θα οδηγούσε στην κατάρρευση των τραπεζών.
«Ο κ. Στουρνάρας πριν από τις 17 Φεβρουαρίου του 2015 ενημέρωσε τον κ. Δραγασάκη και έστειλε non paper στον ίδιο τον Πρωθυπουργό με το οποίο του επισήμαινε τους κινδύνους από τη μη συμφωνία. Σε αυτό το έγγραφο περιέγραφε την απειλή επιβολής των capital controls και του εξηγούσε πώς θα είναι οι περιορισμοί και ποιες επιπτώσεις θα έχουν στην οικονομική δραστηριότητα» υποστηρίζουν πηγές της Τράπεζας της Ελλάδος.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
