Βρισκόμαστε στα μέσα του καλοκαιριού και ήδη έχουν καταγραφεί περισσότερα από δέκα περιστατικά πνιγμών. Επίσης τραγικό είναι ότι από αυτά τα δύο αφορούσαν παιδιά.
Χαρακτηριστικό είναι ότι από την 1η Μαΐου ως τις 11 Ιουλίου είχαν καταγραφεί από το Λιμενικό Σώμα 96 πνιγμοί σε όλη την Ελλάδα. Κατά τη… θερινή σεζόν του 2015, από την Πρωτομαγιά ως τις 31 Αυγούστου δηλαδή, πνίγηκαν 146 άτομα, σύμφωνα με στοιχεία του ΕΛΑΚΤ-ΛΣ, και όλα αυτά σε μια χώρα με τόσο μεγάλη ακτογραμμή και παραδοσιακά τόσο καλή σχέση με τη θάλασσα.
Είναι γεγονός ότι τα θερινά μπάνια στη θάλασσα αποτελούν σταθερή απόλαυση για όλους, ιδίως τα παιδιά, τα οποία, απαλλαγμένα από τα μαθήματα, μπορούν να πηγαίνουν ακόμη και καθημερινά, ιδιαίτερα αν μένουν κοντά στη θάλασσα. Ομως η μοναδική απόλαυση που προσφέρει το μπάνιο μπορεί να εξελιχθεί σε τραγωδία.
Σύμφωνα με τον παιδίατρο-εντατικολόγο κ. Αναστάσιο Χατζή, ο πνιγμός θα πρέπει να αποτελεί μέρος του σχολικού προγράμματος εκπαίδευσης των παιδιών στην πρόληψη και αντιμετώπιση των ατυχημάτων, από τα οποία κινδυνεύουν, αφού η στατιστική δείχνει ότι κάθε ημέρα στην Ελλάδα κατά μέσο όρο πνίγεται ένας άνθρωπος. Στους ενηλίκους η αιτία συνήθως γίνεται γνωστή μετά το συμβάν.
Συγκεκριμένα, σε λίγες περιπτώσεις ο πνιγμός οφείλεται σε παθολογικά αίτια, όπως ένα οξύ καρδιακό επεισόδιο, ενώ ως τότε το θύμα δεν ήξερε ότι έχει καρδιακή πάθηση. Τις περισσότερες φορές η αιτία είναι το ίδιο το άτομο που υπερεκτίμησε τις δυνάμεις του. Σε αυτές τις περιπτώσεις το θύμα συνήθως είναι μόνο του και μακριά από την παραλία.
Παιδιά και κολύμπι
Στα παιδιά το θέμα του πνιγμού είναι πιο σύνθετο και πιο δύσκολο, όμως περισσότερο προβλέψιμο και πιο αντιμετωπίσιμο. Από τη βρεφική και νηπιακή ηλικία θα πρέπει να φροντίζουμε ώστε να εξοικειώνονται τα παιδιά μας με το νερό και να μαθαίνουν κολύμβηση. Μέχρι να μεγαλώσουν, εμείς θα πρέπει να τα επιτηρούμε και να παρεμβαίνουμε όταν βλέπουμε ότι υπάρχει κάποιος κίνδυνος, που συνήθως προέρχεται από άλλους λουομένους, οι οποίοι δυστυχώς δεν σέβονται την παρουσία μικρών παιδιών.
Εννοείται ότι αποτελεί υποχρέωση να φορούν συνεχώς τα μπρατσάκια, ακόμη και όταν είναι έξω από το νερό. Και τούτο διότι μπορεί κάποια στιγμή να μην τα προσέξουμε και παίζοντας να μπουν μόνα τους στη θάλασσα.
Στα μεγαλύτερα παιδιά και ιδιαίτερα στους εφήβους το θέμα του πνιγμού τίθεται τελείως διαφορετικά:
Πρώτον, ελπίζουμε ότι ήδη ξέρουν να κολυμπούν, γνωρίζουν και τηρούν τους κανόνες καλής συμπεριφοράς και συμμόρφωσης στη θάλασσα.
Δεύτερον, είναι αυτονόητο ότι σταδιακά απομακρύνονται από την άμεση επίβλεψη των γονιών τους. Αρα θα πρέπει να τους έχουμε διδάξει επαρκώς τους μηχανισμούς αυτοπροστασίας που θα τους προφυλάξουν από το πιθανό ατύχημα.
Τρίτον, θα πρέπει να γνωρίζουν τον αυξημένο κίνδυνο ατυχήματος και πνιγμού κάτω από ειδικές συνθήκες, όταν π.χ. είναι κοντά σε βράχια ή σκάφη (ειδικά ταχύπλοα), όταν πηγαίνουν στα βαθιά ή όταν κάνουν επικίνδυνα παιχνίδια («πατητή»), τα οποία καλό είναι να μην ακολουθούν.
Κίνδυνος η υπερβολή
«Σε αυτήν την ηλικία προτεραιότητα έχει η καλή γνώση των ορίων τους και της επικινδυνότητας όταν τα υπερβούν» τονίζει ο κ. Χατζής φέρνοντας ως παράδειγμα το γνωστό «μακροβούτι» το οποίο αποτελεί πηγή κινδύνου για δύο λόγους:
n Γίνεται το κλασικό λάθος των πολλών και βαθιών αναπνοών πριν από την κατάδυση με την εντύπωση ότι έτσι αποκτούν μεγαλύτερο απόθεμα οξυγόνου. Το μόνο που πετυχαίνουν είναι να μειώσουν το διοξείδιο του άνθρακα, που προκαλεί ζαλάδα και υπνηλία.
n Το μακροβούτι είναι ανταγωνιστικό. Κάθε παιδί προσπαθεί να πάει όσο πιο μακριά γίνεται. Οπότε κρατώντας την αναπνοή του, παρατείνει την έλλειψη οξυγόνου. Ποιο είναι το όριο; Δεν υπάρχει. Αν το παιδί χάσει τις αισθήσεις του μέσα στο νερό, θα επιβεβαιωθεί με τον πιο δραματικό τρόπο ότι είχε περάσει το όριό του.
Συμπληρωματικά με τα παραπάνω, ο κίνδυνος πνιγμού αυξάνεται αν προστεθούν και άλλοι παράγοντες που επιτείνουν την κόπωση και τη μειωμένη αντίδραση, όπως ξενύχτι, έντονη σωματική άσκηση, παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, φαγητό πριν από το μπάνιο, κατανάλωση οινοπνεύματος κ.λπ.
Σε περίπτωση πνιγμού
Σε κάθε περίπτωση η πρόληψη είναι καλύτερη της θεραπείας. Αν τυχόν όμως βρεθούμε μπροστά σε ένα επεισόδιο πνιγμού, καλό θα είναι να ξέρουμε όχι μόνο τι πρέπει αλλά και τι δεν πρέπει να κάνουμε.
Αν πρόκειται για βρέφος ή νήπιο, η παρέμβασή μας είναι σχετικά πιο εύκολη, καθ’ όσον το μικρό αναλογικά μέγεθος του παιδιού μάς επιτρέπει να κάνουμε πιο εύκολα τις σωστές κινήσεις διάσωσης. Καταρχήν, θα πρέπει να βγάλουμε άμεσα το παιδί από το νερό και να αξιολογήσουμε ταχέως την κατάστασή του. Ειδικότερα:
n Αν αναπνέει, οπότε πιθανότατα θα κλαίει και θα βήχει, πρακτικά δεν κάνουμε τίποτα, παρά το δίνουμε στην αγκαλιά των γονιών του, οι οποίοι με τη σειρά τους θα πρέπει να φροντίσουν για την περαιτέρω αντιμετώπιση. Το πιο σωστό είναι άμεσα να αναζητήσουν ειδική βοήθεια σε κάποιο Κέντρο Υγείας.
n Αν δεν αναπνέει και είναι αναίσθητο, το ξαπλώνουμε ανάσκελα, καθαρίζουμε μέσα το στόμα από τυχόν περιεχόμενο και κάνουμε αναπνοή στόμα με στόμα και μύτη.
Οπως στην καρδιοαναπνευστική ανακοπή
Σύμφωνα με τον κ. Χατζή, η αντιμετώπιση του πνιγμού δεν διαφέρει από την αντιμετώπιση της καρδιοαναπνευστικής ανακοπής, άρα συνίσταται στην εφαρμογή της ολοκληρωμένης τεχνικής της καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης (ΚΑΑ). Ετσι, αν πρόκειται για μεγάλο παιδί ή έφηβο (ακόμη και ενήλικο), ακολουθούμε πιστά τους κανόνες της ΚΑΑ:
n Φροντίζουμε για την ασφάλεια του διασώστη, ο οποίος θα πρέπει να προσεγγίζει το θύμα πάντα από πίσω, ακόμη και αν είναι αναίσθητο. Είναι δυστυχώς παρατηρημένο ότι ο «πνιγόμενος» πάνω στον πανικό του μπορεί να πνίξει τον διασώστη του, τον οποίο αντιμετωπίζει ως σανίδα σωτηρίας.
n Αμεσα φωνάζουμε για βοήθεια και αν μπορούμε πάμε κοντά του περισσότερα από ένα άτομα μαζί με σωσίβιο ή σανίδα. Αυτός που φαίνεται να ξέρει καλύτερα από τους άλλους κάνει και τον συντονισμό.
n Αν το θύμα, όταν το έχουμε βγάλει από τη θάλασσα, αναπνέει και μαζί βήχει, το ξαπλώνουμε στο πλάι σε θέση ανάπαυσης. Αν υπάρχει κοντά φιάλη, του χορηγούμε οξυγόνο.
n Αν δεν αναπνέει, τον τοποθετούμε ανάσκελα, βάζουμε το κεφάλι σε έκταση και κάνουμε τεχνητή αναπνοή στόμα με στόμα.
n Αν δεν έχει σφυγμό, κάνουμε θωρακικές συμπιέσεις (καρδιακές μαλάξεις) εναλλάξ με τις τεχνητές αναπνοές, σε συχνότητα 30:2.
n Παράλληλα αναζητούμε εξειδικευμένη βοήθεια, αν υπάρχει τέτοια δυνατότητα.
n Προσπαθούμε να βρούμε λύση ταχείας μεταφοράς, χωρίς να σταματάμε την προσπάθεια ανάνηψης.
n Το θύμα πνιγμού, ανεξάρτητα από την ηλικία και την κατάστασή του, θα πρέπει πάντα να μεταφέρεται στο νοσοκομείο για περαιτέρω έλεγχο και αντιμετώπιση.
HeliosPlus
