Προσπάθειες για τη μείωση της έντασης στον εναέριο χώρο του Αιγαίου καταβάλλονται στο παρασκήνιο ώστε να υπάρξει αποσυμπίεση της έντασης Ελλάδος –Τουρκίας η οποία κορυφώθηκε τους ανοιξιάτικους μήνες έπειτα από την απόφαση του ΝΑΤΟ να δραστηριοποιηθεί στην περιοχή για να βοηθήσει στην ανάσχεση των προσφυγικών ροών.
Οι προσπάθειες λαμβάνουν χώρα μέσα από τα κανάλια της στρατιωτικής διπλωματίας με σκοπό να αναζητηθούν πρακτικές λύσεις και έχουν την απόλυτη κάλυψη του Μεγάρου Μαξίμου. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα πράγματα είναι εύκολα, ακόμη και αν υπάρχουν περίοδοι σχετικής ηρεμίας. Το πόσο εύθραυστη είναι η κατάσταση φάνηκε από το γεγονός ότι αιφνιδίως την περασμένη Τετάρτη 13 Ιουλίου η Τουρκία προχώρησε σε δύο υπερπτήσεις.
Η πρώτη έγινε άνωθεν της νησίδας Παναγιά από ένα αεροσκάφος CN-235 της τουρκικής Ακτοφυλακής στα 1.500 πόδια. Υπενθυμίζεται ότι η Παναγιά, δίπλα στις Οινούσσες, είχε γίνει επίκεντρο συνεχών υπερπτήσεων από την Άγκυρα την άνοιξη. Η δεύτερη υπέρπτηση πραγματοποιήθηκε όμως από ένα ζεύγος μαχητικών F-16 άνωθεν των Καλόγερων στα 32.000 πόδια.
Σημαντικό κομμάτι της προσπάθειας για τον περιορισμό της έντασης έχει αναλάβει το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας. Ο Α/ΓΕΑ αντιπτέραρχος (Ι) Χρήστος Βαϊτσης έχει αποκτήσει σταθερή επικοινωνία με τον τούρκο ομόλογό του, πτέραρχο Αμπιντίν Ουνάλ. Οι δύο άνδρες συναντήθηκαν και συνομίλησαν εκτενώς κατά την επίσκεψη του έλληνα Α/ΓΕΑ στην Τουρκία στα μέσα Ιουνίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, δύο ήταν τα πρώτα βασικά θέματα στα οποία έδωσαν έμφαση οι δύο ανώτατοι αξιωματικοί. Το πρώτο είναι να σταματήσουν οι εμπλοκές ανάμεσα σε ελληνικά και τουρκικά μαχητικά. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι στις 27 Μαϊου οι δύο άνδρες συνομίλησαν εκτενώς διότι εκείνη την ημέρα πραγματοποιήθηκαν τέσσερις υπερπτήσεις, μία εμπλοκή και 32 παραβιάσεις του εθνικού εναερίου χώρου.
Η συνομιλία τους απέδωσε διότι από τις 28 Μαϊου μέχρι και τις 24 Ιουνίου δεν σημειώθηκε άλλη εμπλοκή, ενώ και ο αριθμός των εισόδων τουρκικών μαχητικών στο FIR Αθηνών μειώθηκε σημαντικά. Παράλληλα, το δεύτερο θέμα που τους απασχόλησε ήταν οι υπερπτήσεις. Η ελληνική πλευρά δεν τρέφει την αυταπάτη ότι αυτές μπορούν να σταματήσουν τελείως. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΓΕΕΘΑ, υπερπτήσεις έγιναν ξανά στις 29 Ιουνίου (4 στον αριθμό), πριν επαναληφθούν στις 13 Ιουλίου όπως προαναφέρθηκε. Φαίνεται πάντως ότι οι υπερπτήσεις, κυρίως των μαχητικών, γίνονται σε πολύ μεγάλο ύψος, στοιχείο που δεν θα πρέπει να περάσει απαρατήρητο.
Προσεχώς, αναμένεται, στις 19 Ιουλίου, επίσκεψη του Αρχηγού Τακτικής Αεροπορίας αντιπτεράρχου (Ι) Χρήστου Χριστοδούλου στην Τουρκία. Η επίσκεψη θα πραγματοποιηθεί στην Τουρκική Διοίκηση Αεροπορικών Δυνάμεων και Αεράμυνας (ACADC) στο πλαίσιο των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) για το 2016.