Μετά τον θρίαμβο η πτώση, απροσδόκητη και ακόμη πιο δραματική για τους νικητές του Brexit. Μοιραίοι πρωταγωνιστές δεν ήταν μόνο οι χαμένοι που υποστήριξαν την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ), ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον που παραιτήθηκε ταπεινωμένος ή ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν που δίνει αγώνα για προσωπική πολιτική επιβίωση, εν μέσω ανταρσίας στο κόμμα. Ακέφαλο, χωρίς στρατηγική και πρόγραμμα έχει μείνει και το στρατόπεδο του θριάμβου. Στην πιο θεαματική κορύφωση, ο «μέγας ήρωας» του Brexit Μπόρις Τζόνσον έπεσε πολιτικά νεκρός, μαχαιρωμένος πισώπλατα από τον πιο στενό του σύμμαχο. Σαν άλλος Βρούτος, ο υπουργός Δικαιοσύνης Μάικλ Γκοβ τον «άδειασε» κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή λέγοντας ότι ο Μπόρις δεν είναι κατάλληλος για την ηγεσία. Τι προδοσία και τι υποκρισία από έναν άνθρωπο που ορκιζόταν μέχρι πρότινος πως «υπογράφει με το αίμα του» ότι δεν θέλει να γίνει πρωθυπουργός. Αλλά και ο Γκοβ εισέπραξε τα επίχειρα, όταν αποκλείστηκε, την περασμένη Πέμπτη, από τη μάχη της διαδοχής στους Συντηρητικούς. Αλλη μεγάλη έκπληξη, η απόφαση του λαϊκιστή Νάιτζελ Φάρατζ να παραιτηθεί από την ηγεσία του UKIP. Τώρα που η αποστολή εξετελέσθη, και η Βρετανία βγήκε από την ΕΕ, «θέλω να πάρω πίσω, μετά την πατρίδα μου, και τη ζωή μου» είπε ο Νάιτζελ.
«Σαν τα ποντίκια στο πλοίο που βουλιάζει»
«Δειλοί και ανεύθυνοι, εγκαταλείπουν σαν τα ποντίκια το καράβι που βουλιάζει οι άνθρωποι που το έριξαν στα βράχια. Τουλάχιστον ο καπετάνιος του «Τιτανικού» έμεινε όρθιος στη γέφυρα ως την τελευταία στιγμή» γράφουν οι αντίπαλοί τους στον βρετανικό Τύπo. «Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τι κάνατε με τόσο λαϊκισμό, ιδιοτέλεια και υστεροβουλία… Πήρατε στον λαιμό σας κόσμο φτωχό, απελπισμένο, που πίστεψε στα ψέματά σας… Νόμιζε ότι θα κερδίσει την ελευθερία του και θα χάσει τώρα τα λεφτά και τη δουλειά του… Αλλά εσείς φεύγετε, ανέμελοι, αφήνοντας πίσω σας συντρίμμια»: μικρό απόσπασμα από την αρθρογραφία στον «Guardian».
Με την πολιτική ελίτ μιας ολόκληρης χώρας στο απόσπασμα, το Γουέστμινστερ θυμίζει σκηνή σαιξπηρικής τραγωδίας. Ιντριγκες, προδοσίες, πισώπλατα μαχαιρώματα. Αμετρες προσωπικές φιλοδοξίες, οικτροί υπολογισμοί και ματαιωμένες προσδοκίες έχουν βγάλει από τη μέση σε χρόνο ρεκόρ όλη την κατεστημένη ηγεσία στην πιο κρίσιμη στιγμή. Την ώρα που η χώρα χρειάζεται στιβαρό και αποφασισμένο χέρι στο τιμόνι εν όψει των κρίσιμων διαπραγματεύσεων με την ΕΕ, ενώ οι εθνικιστές στη Σκωτία απειλούν με απόσχιση και διάλυση το ίδιο το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η κατάσταση είναι τόσο δύσκολη που κάποιοι προβλέπουν πρόωρες εκλογές (πρακτική σπάνια για τα κοινοβουλευτικά ήθη της Γηραιάς Αλβιώνας) μέσα στο 2017. Στο μεταξύ τα ηνία ετοιμάζονται να αναλάβουν δύο σιδηρές κυρίες, οι οποίες θα μονομαχήσουν για την ηγεσία των Τόρις και για την πρωθυπουργία. Επικρατέστερη είναι η Τερέζα Μέι, υπουργός Εσωτερικών που αμφιταλαντεύθηκε αλλά στήριξε τελικά, και πολύ διακριτικά, το Remain. Το χαμηλό προφίλ που κράτησε στην εκστρατεία τής επιτρέπει τώρα να εμφανίζεται ως ενωτική. Απέναντί της έχει την Αντρια Λέντσομ, υφυπουργό Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, η οποία τάχθηκε φλογερά υπέρ του εξόδου από την ΕΕ. Αυτήν στηρίζουν ο Τζόνσον και ο Φάρατζ και σε εκείνη εναποθέτουν τις ελπίδες τους όσοι θέλουν γρήγορη έξοδο και αυστηρό έλεγχο της μετανάστευσης εδώ και τώρα.
Η Βρετανία ετοιμάζεται να εκλέξει τη δεύτερη γυναίκα πρωθυπουργό της μετά τη Μάργκαρετ Θάτσερ. Θα το αποφασίσουν τα 150.000 μέλη του Συντηρητικού Κόμματος, με επιστολική ψήφο. Το όνομα της νικήτριας θα το μάθουμε στις 9 Σεπτεμβρίου.
«Ενα 15ήμερο μετά το δημοψήφισμα η χώρα πασχίζει να καταλάβει τι θα γίνει από εδώ και πέρα. Η διάθεση όσων ψήφισαν για την παραμονή κυμαίνεται από την απογοήτευση ως τον βαθύ θυμό και την ντροπή για τον αντιμεταναστευτικό χαρακτήρα της επαρχιώτικης, ξενοφοβικής «Μικράς Αγγλίας» που επικράτησε. Οι Brexiteers, από την άλλη πλευρά, νιώθουν ευφορία και έκπληξη (που κέρδισαν). Αλλά κανένας δεν ξέρει πώς θα προχωρήσει η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ. Αυτό, προφανώς, δεν το είχαν σχεδιάσει εκ των προτέρων οι επικεφαλής της εκστρατείας» λέει ο Γουάτλι.
Πολλοί ψηφοφόροι του «Οχι» στο σκωτσέζικο δημοψήφισμα του Σεπτεμβρίου του 2014 έχουν συστρατευθεί πίσω της. Ετσι είναι πιθανό το Brexit να μην έχει ως αποτέλεσμα μόνο τον ακρωτηριασμό της ενωμένης Ευρώπης αλλά και τη διάλυση, ύστερα από 300 χρόνια, του ήδη διχασμένου Ηνωμένου Βασιλείου».
Η κυρία του City θέλει διαζύγιο-εξπρές
Με μακρά και επικερδή καριέρα 25 ετών σε τράπεζες επενδύσεων στο Σίτι του Λονδίνου προτού γίνει υπουργός Ενέργειας, έλαμψε στα ντιμπέιτ υπερασπιζόμενη με πάθος το Brexit. Τη στηρίζουν ο Μπόρις Τζόνσον και όσοι θέλουν διαζύγιο-εξπρές από την ΕΕ. Θεωρείται πιο νεοφιλελεύθερη και πιο άπειρη από τη Μέι και έχει δημιουργήσει υποψίες επειδή αρνείται να δώσει στη δημοσιότητα τη φορολογική της δήλωση. Η Αντρια Λέντσομ υπόσχεται γρήγορο φρένο στην ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων, αν και δηλώνει ότι ξένοι που ζουν ήδη νομίμως στη Βρετανία είναι καλοδεχούμενοι να μείνουν. Προτεραιότητα της 53χρονης είναι, λέει, να πετύχει συμφωνία για ελεύθερο εμπόριο με «λογικές παραχωρήσεις» για τη μετανάστευση.
«Et tu, Brute?» μεταξύ παλαιών συμφοιτητών
Πρωταγωνίστησε στα πρωτοσέλιδα, πότε σαν Βρούτος από τον σαιξπηρικό «Ιούλιο Καίσαρα» και πότε σαν Μάκβεθ. Επειδή «σκότωσε» πολιτικά τον σύμμαχο Μπόρις για να εξυπηρετήσει τις προσωπικές φιλοδοξίες του για την κορυφή. Διανοούμενος της εκστρατείας για το Brexit, και μάλλον αντιπαθής στον πολύ κόσμο, ο 48χρονος πρώην δημοσιογράφος στους «Times» Μάικλ Γκοβ ήταν φίλος και συμφοιτητής στην Οξφόρδη με τους Κάμερον και Τζόνσον. Αλλά εκείνος, υιοθετημένο παιδί φτωχής οικογένειας, κέρδισε τη θέση του εκεί με υποτροφία και καταφέρεται εναντίον των προνομίων και της αναξιοκρατίας. Μακιαβελικό τον παρουσιάζει όμως ο Τύπος, που γιόρτασε τον αποκλεισμό του από την ηγεσία των Τόρις με την κραυγή «Επιτέλους, θεία δίκη, Μάικλ!».
«Εμεινε» στην αριθμητική, περιμένει τον επόμενο γύρο
Ο μεγάλος Συντηρητικός νικητής του Brexit αποσύρθηκε από τη μάχη για την εξουσία χτυπημένος από τον «σύμμαχο» Γκοβ. «Εμεινε» στην αριθμητική: όταν κατάλαβε ότι δεν θα συγκεντρώσει τους βουλευτές που χρειάζεται, προτίμησε να αποσυρθεί παρά να χάσει ταπεινωτικά. Γνωστός τοις πάσι, και δημοφιλής, ο 53χρονος πρώην δήμαρχος Λονδίνου Μπόρις Τζόνσον χτίζει επιμελώς τη δημόσια περσόνα του: εν μέρει χιουμορίστας, εν μέρει ρήτωρ και πολιτικός ηγέτης, γέννημα-θρέμμα της ελίτ, έπεισε ότι μιλάει με τη φωνή του απλού ανθρώπου κατά της «τυραννίας των Βρυξελλών». Κατηγορείται ότι έπαιξε με τους φόβους του κόσμου για την οικονομία και τη μετανάστευση, για να προωθήσει την καριέρα του –ενδεχομένως περιμένοντας τον «επόμενο γύρο» για την πρωθυπουργία.
Ο πιο επιτυχημένος λαϊκιστής στην Ευρώπη
Πανταχού παρών στην εκστρατεία υπέρ του Brexit, μάστορας στην παραδοξολογία, πύρινος και συχνά υβριστικός, ο εθνικιστής Νάιτζελ Φάρατζ έκανε την έκπληξη αποχωρώντας από το προσκήνιο μετά τη νίκη. Είναι πάντως η τρίτη φορά που αποσύρεται και οι περισσότεροι περιμένουν ότι θα επιστρέψει δριμύτερος στο εγγύς μέλλον. Σε κάθε περίπτωση είναι μακράν ο πιο επιτυχημένος πολιτικός στη Βρετανία. Από την άποψη ότι πήρε ένα περιθωριακό κόμμα του 3,1% και το έφτασε στο 27,5%, πρώτη δύναμη στις ευρωεκλογές και τώρα φυσικό νικητή στο δημοψήφισμα. Μιλάμε για το απολύτως αντιευρωπαϊκό, ξενοφοβικό, λαϊκιστικό, εθνικοπατριωτικό UKIP. Το οποίο έδωσε ανένδοτο αγώνα για την αποχώρηση της χώρας από την ΕΕ και βρίσκεται σε ανοδική τροχιά.
Θέλει να λογοδοτήσει στα μέλη των Εργατικών
Βετεράνος επικριτής της ΕΕ, ο αριστερός ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν κατηγορείται από πολλούς στο κόμμα ότι δεν ρίχτηκε ολόψυχα στη μάχη, από προσωπική αντιπάθεια για τους θεσμούς των Βρυξελλών. Αμέσως μετά την επικράτηση του Brexit άρχισε να πληρώνει το τίμημα της ήττας με προτάσεις μομφής και προβεβλημένα στελέχη σε ανοιχτή ανταρσία να τον καλούν να παραιτηθεί. Εκείνος αρνείται λέγοντας ότι είναι υπόλογος στα δεκάδες χιλιάδες μέλη της βάσης που τον εξέλεξαν πρόσφατα αρχηγό. Οι μισοί πάντως από τους ερωτηθέντες σε δημοσκοπήσεις ψηφοφόρους των Εργατικών είπαν ότι «δεν κατάλαβαν αν το κόμμα τους ήταν υπέρ ή κατά του Brexit». Και σαν να μην έφτανε αυτό, οι Εργατικοί έχασαν προπύργιά τους, που παραδόθηκαν στο ακροδεξιό UKIP.
Το νέο ρήγμα: «σκληρό» εναντίον «μαλακού» Brexit
Με τις εκρήξεις από το δημοψήφισμα να ηχούν ακόμη δυνατά στην πολιτική και στην οικονομία, το νέο μέτωπο στη βρετανική πολιτική είναι μεταξύ των οπαδών του «σκληρού» και του «μαλακού» Brexit. Με πιο κρίσιμο δίλημμα την αξία της ενιαίας αγοράς έναντι της ανάγκης για περιορισμό της μετανάστευσης. «Σκληροί Brexiters» είναι εκείνοι που θέλουν να δράσουν γρήγορα και να φύγουν από την ΕΕ μια ώρα αρχύτερα. Θα παλέψουν για να περιορίσουν την ευρωπαϊκή μετανάστευση όσο το δυνατόν ταχύτερα, χρησιμοποιώντας ένα points system. Δεν δίνουν μεγάλη αξία στην ενιαία αγορά, λέγοντας ότι κάθε κράτος στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία έχει «πρόσβαση» σε αυτήν, χωρίς να είναι ντε και καλά μέλος της ΕΕ.
Με τις εκρήξεις από το δημοψήφισμα να ηχούν ακόμη δυνατά στην πολιτική και στην οικονομία, το νέο μέτωπο στη βρετανική πολιτική είναι μεταξύ των οπαδών του «σκληρού» και του «μαλακού» Brexit. Με πιο κρίσιμο δίλημμα την αξία της ενιαίας αγοράς έναντι της ανάγκης για περιορισμό της μετανάστευσης. «Σκληροί Brexiters» είναι εκείνοι που θέλουν να δράσουν γρήγορα και να φύγουν από την ΕΕ μια ώρα αρχύτερα. Θα παλέψουν για να περιορίσουν την ευρωπαϊκή μετανάστευση όσο το δυνατόν ταχύτερα, χρησιμοποιώντας ένα points system. Δεν δίνουν μεγάλη αξία στην ενιαία αγορά, λέγοντας ότι κάθε κράτος στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία έχει «πρόσβαση» σε αυτήν, χωρίς να είναι ντε και καλά μέλος της ΕΕ.
Οι «Soft Brexiters» δεν βιάζονται. Θέλουν να διατηρήσουν μια όσο το δυνατόν πιο στενή σχέση με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ενωση. Επιδιώκουν πρόσβαση στην ενιαία αγορά και κάποιο είδος ήσσονος παραχώρησης για την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων. Ισως, λένε, η ΕΕ θα μας δώσει ένα φρένο έκτακτης ανάγκης και ετήσιες ποσοστώσεις και στις δύο πλευρές. Προτεραιότητά τους είναι να αποφύγουν τους εμπορικούς δασμούς και να εξασφαλίσουν μια καλή συμφωνία για τις υπηρεσίες, ιδιαίτερα τις χρηματοοικονομικές. Οι «Hard Brexiters» είναι εύκολο να καθοριστούν –περίπου το μισό του Συντηρητικού Κόμματος, που εκπροσωπείται αυτή τη στιγμή από την Αντρια Λέντσομ, και οι περισσότεροι ψηφοφόροι του 52% που είπαν «Ναι» στο Brexit. Στους «Μαλακούς» η εικόνα είναι πιο περίπλοκη. Ισως το Εργατικό Κόμμα να ταχθεί σε αυτό το στρατόπεδο –ποιος ξέρει; Εχουν προβληματιστεί πολύ από την επιθυμία πολλών ψηφοφόρων τους για αυστηρούς ελέγχους στη μετανάστευση. Ισως εδώ να ταχθεί και η Τερέζα Μέι, η γυναίκα που μάλλον θα γίνει η επόμενη πρωθυπουργός.
Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες και οι σκωτσέζοι εθνικιστές του SNP θέλουν να μείνουν στην ΕΕ, και μάλλον θα ενώσουν τις δυνάμεις τους υπέρ του soft Brexit. Στην κοινωνία, στο Σίτι, στα σπίτια, στα πανεπιστήμια, στα μαγαζιά και στις επιχειρήσεις υπάρχουν εκκολαπτόμενες ομάδες δυσαρεστημένων και ανήσυχων Βρετανών. Η διάθεση και η συζήτηση έξω από το Κοινοβούλιο είναι σημαντική, διότι το σκληρό/μαλακό Brexit θα γίνει η νέα διαχωριστική γραμμή στην καρδιά της επόμενης συντηρητικής κυβέρνησης, με τη μία παράταξη να πατάει γκάζι και την άλλη να τραβάει το χειρόφρενο.
Κρίστοφερ Γουάτλι, καθηγητής Πολιτικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Νταντί στη Σκωτία
«Επικίνδυνα απροετοίμαστο το στρατόπεδο των οπαδών της αποχώρησης από την ΕΕ»
«Επικίνδυνα απροετοίμαστο το στρατόπεδο των οπαδών της αποχώρησης από την ΕΕ»
«Ενα 15ήμερο μετά το δημοψήφισμα η χώρα πασχίζει να καταλάβει τι θα γίνει από εδώ και πέρα. Η διάθεση όσων ψήφισαν για την παραμονή κυμαίνεται από την απογοήτευση ως τον βαθύ θυμό και την ντροπή για τον αντιμεταναστευτικό χαρακτήρα της επαρχιώτικης, ξενοφοβικής «Μικράς Αγγλίας» που επικράτησε. Οι Brexiteers, από την άλλη πλευρά, νιώθουν ευφορία και έκπληξη (που κέρδισαν). Αλλά κανένας δεν ξέρει πώς θα προχωρήσει η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ. Αυτό, προφανώς, δεν το είχαν σχεδιάσει εκ των προτέρων οι επικεφαλής της εκστρατείας» λέει ο Γουάτλι.
Και τονίζει: «Η απόφαση του Ντέιβιντ Κάμερον να παραιτηθεί –αφού αγωνίστηκε ανεπιτυχώς για την παραμονή –έχει αφήσει κενό εξουσίας στο Συντηρητικό Κόμμα, που είναι τώρα στα πρόθυρα εκλογής νέας ηγεσίας και πρωθυπουργού για τη χώρα. Η προσδοκία ήταν ότι ο χαρισματικός Μπόρις Τζόνσον, επικεφαλής της εκστρατείας του Brexit, θα διαδεχόταν τον Κάμερον. Αλλά αμφιβολίες για το αν έχει επαρκή βαρύτητα για να εκπληρώσει τον ρόλο του πρωθυπουργού, καθώς και η εμφανής προδοσία από τον στενό σύμμαχό του Μάικλ Γκοβ, ο οποίος κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή απέσυρε την υποστήριξή του στον Τζόνσον, τον έβγαλαν έξω από την κούρσα. Το άλλο «αστέρι» του Brexit, o Νάιτζελ Φάρατζ, δεν είναι καν βουλευτής (είναι ευρωβουλευτής) και ως εκ τούτου δεν έχει φωνή στο Γουέστμινστερ. Κρίνοντας ότι ο κύριος στόχος του στην πολιτική –η έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ –έχει επιτευχθεί, ανακοίνωσε την παραίτησή του από την ηγεσία του UKIP».
Για «υπαρξιακό δίλημμα» των Εργατικών κάνει λόγο ο Γουάτλι. «Στην αξιωματική αντιπολίτευση, ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν έχει χάσει την υποστήριξη των περισσότερων βουλευτών του, λόγω αποτυχίας του να υποστηρίξει με θέρμη την εκστρατεία για το Remain, και της απώλειας δεκάδων χιλιάδων ψηφοφόρων. Ο αριστερός Κόρμπιν θεωρείται επίσης πως δύσκολα θα εκλεγεί πρωθυπουργός και το δίλημμα των Εργατικών είναι υπαρξιακό. Θα στηρίξει το κόμμα τον αριστερό ιδεαλισμό του Κόρμπιν, ρισκάροντας ήττα στις εκλογές, ή θα αναζητήσει νέο ηγέτη;» λέει.
Και καταλήγει: «Αλλά ακόμη και αν επιλυθούν τα ζητήματα αυτά, η χώρα μας αντιμετωπίζει εξίσου κρίσιμες, υπαρξιακές προκλήσεις. Δεν είναι μόνο οι δύσκολες διαπραγματεύσεις με την ΕΕ. Το διαφαινόμενο τσουνάμι στον πολιτικό ορίζοντα απειλεί την ακεραιότητα του ίδιου του Ηνωμένου Βασιλείου. Ενώ η πλειοψηφία της Αγγλίας (εκτός από το πολυπολιτισμικό Λονδίνο) ψήφισε για αποχώρηση από την ΕΕ, στη Σκωτία (και στη Βόρεια Ιρλανδία) υπήρξε ευρεία πλειοψηφία για την παραμονή. Αμέσως η πρωθυπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον μίλησε για δεύτερο δημοψήφισμα για απόσχιση, με την αιτιολογία ότι οι περισσότεροι Σκωτσέζοι εξέφρασαν την επιθυμία να είναι μέρος του ευρωπαϊκού σχεδίου.
Πολλοί ψηφοφόροι του «Οχι» στο σκωτσέζικο δημοψήφισμα του Σεπτεμβρίου του 2014 έχουν συστρατευθεί πίσω της. Ετσι είναι πιθανό το Brexit να μην έχει ως αποτέλεσμα μόνο τον ακρωτηριασμό της ενωμένης Ευρώπης αλλά και τη διάλυση, ύστερα από 300 χρόνια, του ήδη διχασμένου Ηνωμένου Βασιλείου».
ΔΥΟ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΙ ΚΑΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΑΝΔΡΕΣ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ
Steely and Steady για έντιμο συμβιβασμό
«Σιδηρά και σταθερά κυρία» («Steely and Steady Lady»). Ετσι λένε την 59χρονη Τερέζα Μέι. Σοβαρή, συγκροτημένη, μονίμως στη δεξιά πτέρυγα του κόμματος, έχτισε την καριέρα της σε συντηρητικές αξίες και καθαρές κουβέντες. Ιδίως για τη μετανάστευση. Πιστεύει ότι οι 330.000 άνθρωποι που μπήκαν πέρυσι στη Βρετανία είναι πολλοί και θέλει να τους μειώσει στο μισό. Φαβορί για την πρωθυπουργία, λέει ότι θα σεβαστεί τη λαϊκή εντολή για Brexit, με σκληρή διαπραγμάτευση και έντιμους συμβιβασμούς. Κόρη προτεστάντη πάστορα (όπως η Ανγκελα Μέρκελ), κάνει μία και μοναδική παραχώρηση στην πιο ανάλαφρη, θηλυκή πλευρά της: έχει αδυναμία στα ακριβά αξεσουάρ, εξ ου και είναι γνωστή ως «η υπουργός με τις λεοπάρ γόβες».
Η κυρία του City θέλει διαζύγιο-εξπρές
Με μακρά και επικερδή καριέρα 25 ετών σε τράπεζες επενδύσεων στο Σίτι του Λονδίνου προτού γίνει υπουργός Ενέργειας, έλαμψε στα ντιμπέιτ υπερασπιζόμενη με πάθος το Brexit. Τη στηρίζουν ο Μπόρις Τζόνσον και όσοι θέλουν διαζύγιο-εξπρές από την ΕΕ. Θεωρείται πιο νεοφιλελεύθερη και πιο άπειρη από τη Μέι και έχει δημιουργήσει υποψίες επειδή αρνείται να δώσει στη δημοσιότητα τη φορολογική της δήλωση. Η Αντρια Λέντσομ υπόσχεται γρήγορο φρένο στην ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων, αν και δηλώνει ότι ξένοι που ζουν ήδη νομίμως στη Βρετανία είναι καλοδεχούμενοι να μείνουν. Προτεραιότητα της 53χρονης είναι, λέει, να πετύχει συμφωνία για ελεύθερο εμπόριο με «λογικές παραχωρήσεις» για τη μετανάστευση.
«Et tu, Brute?» μεταξύ παλαιών συμφοιτητών
Πρωταγωνίστησε στα πρωτοσέλιδα, πότε σαν Βρούτος από τον σαιξπηρικό «Ιούλιο Καίσαρα» και πότε σαν Μάκβεθ. Επειδή «σκότωσε» πολιτικά τον σύμμαχο Μπόρις για να εξυπηρετήσει τις προσωπικές φιλοδοξίες του για την κορυφή. Διανοούμενος της εκστρατείας για το Brexit, και μάλλον αντιπαθής στον πολύ κόσμο, ο 48χρονος πρώην δημοσιογράφος στους «Times» Μάικλ Γκοβ ήταν φίλος και συμφοιτητής στην Οξφόρδη με τους Κάμερον και Τζόνσον. Αλλά εκείνος, υιοθετημένο παιδί φτωχής οικογένειας, κέρδισε τη θέση του εκεί με υποτροφία και καταφέρεται εναντίον των προνομίων και της αναξιοκρατίας. Μακιαβελικό τον παρουσιάζει όμως ο Τύπος, που γιόρτασε τον αποκλεισμό του από την ηγεσία των Τόρις με την κραυγή «Επιτέλους, θεία δίκη, Μάικλ!».
«Εμεινε» στην αριθμητική, περιμένει τον επόμενο γύρο
Ο μεγάλος Συντηρητικός νικητής του Brexit αποσύρθηκε από τη μάχη για την εξουσία χτυπημένος από τον «σύμμαχο» Γκοβ. «Εμεινε» στην αριθμητική: όταν κατάλαβε ότι δεν θα συγκεντρώσει τους βουλευτές που χρειάζεται, προτίμησε να αποσυρθεί παρά να χάσει ταπεινωτικά. Γνωστός τοις πάσι, και δημοφιλής, ο 53χρονος πρώην δήμαρχος Λονδίνου Μπόρις Τζόνσον χτίζει επιμελώς τη δημόσια περσόνα του: εν μέρει χιουμορίστας, εν μέρει ρήτωρ και πολιτικός ηγέτης, γέννημα-θρέμμα της ελίτ, έπεισε ότι μιλάει με τη φωνή του απλού ανθρώπου κατά της «τυραννίας των Βρυξελλών». Κατηγορείται ότι έπαιξε με τους φόβους του κόσμου για την οικονομία και τη μετανάστευση, για να προωθήσει την καριέρα του –ενδεχομένως περιμένοντας τον «επόμενο γύρο» για την πρωθυπουργία.
Ο πιο επιτυχημένος λαϊκιστής στην Ευρώπη
Πανταχού παρών στην εκστρατεία υπέρ του Brexit, μάστορας στην παραδοξολογία, πύρινος και συχνά υβριστικός, ο εθνικιστής Νάιτζελ Φάρατζ έκανε την έκπληξη αποχωρώντας από το προσκήνιο μετά τη νίκη. Είναι πάντως η τρίτη φορά που αποσύρεται και οι περισσότεροι περιμένουν ότι θα επιστρέψει δριμύτερος στο εγγύς μέλλον. Σε κάθε περίπτωση είναι μακράν ο πιο επιτυχημένος πολιτικός στη Βρετανία. Από την άποψη ότι πήρε ένα περιθωριακό κόμμα του 3,1% και το έφτασε στο 27,5%, πρώτη δύναμη στις ευρωεκλογές και τώρα φυσικό νικητή στο δημοψήφισμα. Μιλάμε για το απολύτως αντιευρωπαϊκό, ξενοφοβικό, λαϊκιστικό, εθνικοπατριωτικό UKIP. Το οποίο έδωσε ανένδοτο αγώνα για την αποχώρηση της χώρας από την ΕΕ και βρίσκεται σε ανοδική τροχιά.
Θέλει να λογοδοτήσει στα μέλη των Εργατικών
Βετεράνος επικριτής της ΕΕ, ο αριστερός ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν κατηγορείται από πολλούς στο κόμμα ότι δεν ρίχτηκε ολόψυχα στη μάχη, από προσωπική αντιπάθεια για τους θεσμούς των Βρυξελλών. Αμέσως μετά την επικράτηση του Brexit άρχισε να πληρώνει το τίμημα της ήττας με προτάσεις μομφής και προβεβλημένα στελέχη σε ανοιχτή ανταρσία να τον καλούν να παραιτηθεί. Εκείνος αρνείται λέγοντας ότι είναι υπόλογος στα δεκάδες χιλιάδες μέλη της βάσης που τον εξέλεξαν πρόσφατα αρχηγό. Οι μισοί πάντως από τους ερωτηθέντες σε δημοσκοπήσεις ψηφοφόρους των Εργατικών είπαν ότι «δεν κατάλαβαν αν το κόμμα τους ήταν υπέρ ή κατά του Brexit». Και σαν να μην έφτανε αυτό, οι Εργατικοί έχασαν προπύργιά τους, που παραδόθηκαν στο ακροδεξιό UKIP.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
