Ο Ρέντσο Πιάνο κάθεται μπροστά από το τζάμι. Το φόντο πίσω του είναι μπλε, μεσογειακό, κάτι μεταξύ αττικού απογευματινού ουρανού και θάλασσας. Κάτω από τα πόδια του απλώνεται το δημιούργημά του, το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Στην τσέπη του γαλάζιου πουκαμίσου του έχει κάτι διπλωμένα χαρτιά και ένα σημειωματάριο. Σε ένα τέτοιο χαρτί, ίσως και χαρτοπετσέτα, όπως λέει ο μύθος, δημιούργησε το προσχέδιο του κτιρίου στο οποίο βρίσκεται.
Είναι ψηλός, λεπτός, ενεργητικός. Κοιτάει τον Φάρο, το πιο ψηλό σημείο του Κέντρου Πολιτισμού. Μια ομάδα χορευτών ετοιμάζεται να δώσει μια παράσταση για το κοινό που ετοιμάζεται να συρρεύσει στο κτίριο. Με κοιτάει και προτού συστηθεί μου λέει σαν ένα ενθουσιασμένο παιδί: «Βλέπεις; Ετοιμάζονται να χορέψουν εκεί. Επιτέλους, παίρνει ζωή».
Είναι όμορφο να βλέπεις έναν άνθρωπο 78 ετών να αντιδρά με ενθουσιασμό μικρού παιδιού. Να βλέπεις στο Δέλτα Φαλήρου, στο επίνειο της ταλαιπωρημένης πόλης σου, τον άνθρωπο που έχει φτιάξει το Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι το 1977, τον δημιουργό του ουρανοξύστη Shard στο Λονδίνο, τον άνθρωπο που έχτισε το κτίριο των «New York Times» και το νέο Μουσείο Whitney στη Νέα Υόρκη, τον εμπνευστή του αεροδρομίου Κανσάι στην Ιαπωνία, να ανησυχεί πραγματικά αν «θα σας αρέσει το κτίριο». Προφανώς είναι και ένα μυστικό επιτυχίας όλων των σημαντικών ανθρώπων: Το μόνιμο άγχος της αποδοχής, ο ενθουσιασμός της δημιουργίας, η απλότητα που δεν κρύβει, αλλά εξηγεί το μεγαλείο.
Μιλώντας για μεγαλείο, την προηγούμενη εβδομάδα η Αθήνα σοκαρίστηκε. Οι πάνω από 115.000 επισκέπτες του Κέντρου Πολιτισμού κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων Metamorphosis, υπέστησαν τον ορισμό του πολιτισμικού σοκ. Τα social media γέμισαν με φωτογραφίες αισιόδοξης Αθήνας, οι επισκέπτες δίστασαν να σβήσουν τα τσιγάρα τους στο έδαφος, αμήχανοι με την επίθεση τόσης ομορφιάς, και το ερώτημα τι θα συμβεί στο μέλλον, όταν η έκταση παραχωρηθεί στο ελληνικό Δημόσιο, πλανήθηκε πάνω από την πόλη. Το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) αποτελεί την μεγαλύτερη μεμονωμένη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) συνολικού ύψους €596 εκατομμυρίων, ποσό που συμπεριλαμβάνει δύο δωρεές αξίας 5 εκατομμυρίων ευρώ έκαστη προς την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και την Εθνική Λυρική Σκηνή για την μετάβαση στα νέα τους κτίρια.
Ο Ρέντσο Πιάνο, διακριτικός, αλλά πανταχού παρών, απόλαυσε το τετραήμερο 23-26 Ιουνίου. Καθισμένος στο ψηλότερο τμήμα του κτιρίου επόπτευε με ανησυχία πρωτάρη δημιουργού τις αντιδράσεις. Πριν από δέκα χρόνια, θυμάται, πηγαίνοντας στο Φάληρο για ιστιοπλοΐα –το χόμπι του όταν δεν δουλεύει και αν κρίνουμε από τον «ιστιοπλοϊκό» σχεδιασμό της οροφής και η εμμονή του όταν δουλεύει –ένας ταξιτζής τον άφησε εκατοντάδες μέτρα μακριά από τη θάλασσα, εκεί που ήταν κάποτε ο παλιός ιππόδρομος. Περπατώντας κάτω από το αττικό φως, στη μεταολυμπιακή Αθήνα, αναρωτήθηκε γιατί δεν έχει αξιοποιηθεί αυτό το κομμάτι γης. Η μοίρα, ή η ποίηση όπως θα έλεγε, τον έφερε να το αξιοποιεί ο ίδιος, σε μια κατασκευή τόσο μεγαλοπρεπή που βραχυκυκλώνει την ελληνική πραγματικότητα.
Μας αξίζει τόση ομορφιά; «Ασφαλώς και σας αξίζει. Και θα σας σώσει». Αν ξεχωρίζει κάτι από την απολαυστική κουβέντα με τον μεγαλύτερο starchitect του 21ου αιώνα, είναι ο συντονισμός του με την πραγματικότητα της κρίσης. Και η τόσο σπάνια, αλλά ακόμη πιο ευπρόσδεκτη πεποίθηση πως όλα έχουν λύσεις, πως όλα μπορούν να σωθούν από την ομορφιά. Ακόμη και –ή σύμφωνα με τον ίδιο, «ειδικά» –η Αθήνα, εδώ όπου ξεκίνησαν όλα.
Κύριε Πιάνο, στο παρελθόν έχετε πει πως «οι άνθρωποι µοιάζουν µε τις πόλεις τους». Αν όντως ισχύει, πώς σας φαινόµαστε οι Αθηναίοι; «Είναι αλήθεια, οι άνθρωποι ύστερα από λίγο καιρό μοιάζουν με τις πόλεις τους. Νομίζω πως οι Αθηναίοι είστε επηρεασμένοι από το φως. Υπάρχει κάτι μέσα σας που αναπόφευκτα έχει σύνδεση με το έντονο φως. Δεν μπορώ να μιλήσω για όλη την Ελλάδα, έχω δουλέψει στα Χανιά και στην Αθήνα, αλλά υποθέτω πως όλοι είστε επηρεασμένοι απ’ αυτό, δεν μπορείτε να ξεφύγετε από το ελληνικό φως. Και μάλλον γι’ αυτό είστε κάπως έντονοι, εκδηλωτικοί, υπερβολικοί με την καλή και την κακή έννοια. Και δεν είναι μόνο ο ήλιος. Είστε επηρεασμένοι από κάτι μεσογειακό. Γιατί η Μεσόγειος δεν είναι μόνο ο ήλιος και η θάλασσα. Η Μεσόγειος είναι μια μεγάλη μηχανή καταγραφής της ανθρώπινης ιστορίας. Είναι μια θάλασσα που έχει καταγράψει ήχους, φωνές, θανάτους, τραγωδίες, πνιγμούς, χρώματα, καταγράφει ασταμάτητα για αιώνες. Και η σύνδεση των μεσογειακών ανθρώπων με αυτή είναι αναπόφευκτη».
Εσείς είστε από τη Γένοβα. Είστε διαφορετικοί; «Ναι, εμείς στη Γένοβα είμαστε πιο κρυφοί, πιο εσωτερικοί, πιο εσωστρεφείς. Εσείς είστε ξεκάθαρα πιο εκδηλωτικοί…».
Το Κέντρο Πολιτισµού Ιδρυµα Σταύρος Νιάρχος είναι ένα πανέµορφο κτίριο. Αλλά δεν µπορεί κανείς να µη σηµειώσει την περίεργη συγκυρία. Η Ελλάδα διανύει µια βαθιά κρίση. Δεν έχει συνηθίσει εγκαίνια εντυπωσιακών κτιρίων, αµφισβητεί τα πάντα, φοβάται το µέλλον. Και υπάρχουν και φόβοι για το πώς θα συντηρηθεί… «Η κρίση είναι μια πραγματικότητα. Και είναι κάτι που με κάνει να αγαπώ ακόμη πιο πολύ την Ελλάδα. Και με κάνει να σκέφτομαι πως πρέπει να βρίσκετε αφορμές για να αισθάνεστε όλο και πιο δυνατοί. Η Ελλάδα, η Αθήνα, έρχεται από το παρελθόν, έχει τόσα χιλιάδες χρόνια πίσω της. Και γι’ αυτό πρέπει να γίνει η πατρίδα της ελπίδας. Το κτίριο μπορείτε να το δείτε σαν ένα σύμβολο ελπίδας. Αυτή τη στιγμή μπορεί να φαίνεται άκαιρο, υπερβολικό, αλλά, πιστέψτε με, δεν είναι. Το αντίθετο, είναι ένα μήνυμα που έχει να κάνει με το μέλλον. Με το όραμα.Με την αισιοδοξία. Ξέρετε, το μέλλον είναι το μόνο μέρος που μπορούμε να πάμε τελικά. Και αυτό πρέπει να το δεχθούμε, να το καταλάβουμε, για να προχωρήσουμε…».
Πώς σκέφτεστε το µέλλον του κτιρίου; Υπάρχουν φόβοι ότι θα έχει την τύχη και άλλων µεγαλοπρεπών εγκαταστάσεων, όπως αυτών που κατασκευάστηκαν στους Ολυµπιακούς Αγώνες. Από την κορυφή του κτιρίου στο Φάληρο µπορεί να δει κανείς ορισµένες ολυµπιακές εγκαταστάσεις να περιµένουν τον χρόνο να περάσει… «Θέλω το Κέντρο Πολιτισμού να είναι ένα σύμβολο για το μέλλον. Θέλω να κρατήσει για χιλιάδες χρόνια. Είναι ένα κατασκεύασμα που έχει να κάνει με τη διάρκεια, με την αντοχή στον χρόνο. Μερικά κτίρια είναι σαν βουνά, μένουν και σημαδεύουν την πόλη. Το συγκεκριμένο μοιάζει με ένα μαγικό χαλί που ίπταται ελάχιστα πάνω από τη θάλασσα. Και θέλω να πετάει για χρόνια!».
Μιλήσατε για διάρκεια. Από το σηµείο που βρισκόµαστε µπορούµε να δούµε στο βάθος τον Παρθενώνα. Καθετί που χτίζεται στην Αθήνα έρχεται σε µια αναπόφευκτη σύγκριση µε τον Παρθενώνα. Εσείς σκεφτήκατε κάτι τέτοιο κατά τη διάρκεια της κατασκευής; «Δεν θέλω να φανώ τόσο ηλίθιος ώστε να μπω σε έναν ανταγωνισμό με τον Παρθενώνα. Ούτε χρειάζεται να μιλήσω εγώ γι’ αυτό το παγκόσμιο σύμβολο. Ξέρετε, όμως, όταν ξεκινήσαμε να σκεφτόμαστε το κτίριο, πήγα εδώ δίπλα στο Ωνάσειο, ανέβηκα στην κορυφή του και είπα «Αυτό είναι το ύψος, αρκεί». Υπάρχουν πόλεις που για να τις απολαύσεις πρέπει να ανέβεις στα 300 μέτρα ύψος. Στην Αθήνα, αρκούν τα 30 μέτρα. Η Ακρόπολη ίπταται πάνω από την πόλη και αυτό δεν έχει να κάνει με κάποια τρελή ιδέα να την ανταγωνιστώ, αυτό θα ήταν ύβρις και υπερβολή».
Εχετε πει, όµως, στο παρελθόν πως τα κτίρια φλερτάρουν µε την πόλη… «Ναι, θα μπορούσε να πει κανείς πως το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος χαιρετά την Ακρόπολη με σεβασμό. Την κοιτάει από μακριά, τη φλερτάρει και της γνέφει με αγάπη και σεβασμό…».
Οταν δηµιουργήσατε το Κέντρο Ποµπιντού στο Παρίσι το 1977 κάνατε µια επανάσταση, σοκάρατε, ενοχλήσατε, αλλά πετύχατε. Τι είδους επανάσταση χρειάζεται η Αθήνα; «Η αρχιτεκτονική, αν γίνεται σωστά, νομίζω πως κάνει όσους ασχολούνται μαζί της να είναι τυχεροί άνθρωποι. Και εγώ υπήρξα τυχερός άνθρωπος στη ζωή μου. Η αρχιτεκτονική δεν κάνει επαναστάσεις, δεν αλλάζει τον κόσμο, αλλά τον αντιπροσωπεύει. Μπορείς να δείξεις μια εκδοχή του κόσμου που θέλεις, να εξηγήσεις αυτό που θέλεις να διηγηθείς. Οταν μαζί με τον Ρίτσαρντ Ρότζερς κερδίσαμε τον διαγωνισμό για την κατασκευή του Κέντρου Πομπιντού στο Παρίσι, όχι μόνο ήμασταν νέοι και επαναστάτες, αλλά ζούσαμε σε μια ταραγμένη εποχή λίγα χρόνια μετά τον Μάη του ’68. Και ήταν ο τρόπος μας να δείξουμε την άποψή μας για την κοινωνία και την τέχνη. Αν δεν ήμασταν εμείς, θα ήταν κάποιος άλλος. Αλλά κάποιος έπρεπε να συμβολίσει την κατάσταση…».
Ποια ήταν η κατάσταση; «Πως η κουλτούρα, η τέχνη εκείνη την εποχή ήταν κάτι το τρομακτικό. Πως ήταν κάτι που απασχολούσε μόνο τους ειδικούς, τους διανοούμενους, την ελίτ. Και γι’ αυτό κάναμε ένα κτίριο που ήταν τόσο «λάθος» φαινομενικά, που έμοιαζε και μοιάζει σαν να μην έχει ολοκληρωθεί ακόμη, για να προσεγγίσουμε τους νέους, να τους κάνουμε να αναρωτηθούν. Δημιουργήσαμε μια πλατεία για να έρχονται οι άνθρωποι, αρχικά απέξω, και να κοιτούν απορημένοι, και προσπαθήσαμε έμμεσα να δείξουμε πως το δέος πρέπει να τελειώσει και πως οι άνθρωποι πρέπει να νιώσουν φιλικά με την τέχνη. Δεν βάλαμε μάρμαρα, δεν βάλαμε πέτρα, δεν στοχεύσαμε στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική, κάναμε κάτι που έμοιαζε με πλάκα, κάτι φιλικό, διαφορετικό. Θέλαμε να το αντιμετωπίσει ο κόσμος με περιέργεια και απορία και όχι με φόβο. Αυτό θα μπορούσε να πει κανείς πως ήταν η επανάστασή μας».
Και µε το κτίριο στην Αθήνα τι επανάσταση φιλοδοξείτε να κάνετε; «Η επανάσταση δεν υπάρχει. Είναι ένα κτίριο που θέλει να δώσει στην πόλη κάτι που η πόλη ήδη ξέρει. Εσείς στην Αθήνα ανακαλύψατε τις έννοιες της Δημοκρατίας, της Αγοράς και της συνάθροισης. Στην Αγορά οι άνθρωποι μαζεύονταν και έπαιρναν αποφάσεις, μοιράζονταν απόψεις. Η πιάτσα, η αγορά, είναι μια αστική εφεύρεση, το μέρος όπου η διαφορετικότητα χωνεύεται. Είναι ένα μέρος δημιουργίας και ευθυμίας. Το μήνυμα, η «επανάσταση» που λέτε, είναι να πάμε πίσω και να σας θυμίσουμε πως εδώ ξεκίνησαν όλα, πως πρέπει απλά να πάμε πίσω. Αυτή είναι η μεταφορά, η ποίηση. Στο κανάλι που δημιουργήσαμε έξω από το κτίριο το νερό είναι θαλασσινό. Ερχεται από τη θάλασσα, από τη Μεσόγειο. Αν ψάξει κανείς τον συμβολισμό είναι αυτός, η επιστροφή στις ρίζες, στο παρελθόν, για να πάμε πιο ομαλά στο μέλλον…».
Μιλάτε διαρκώς για την οµορφιά, για την ποίηση. Ποια είναι η σχέση της ποίησης µε την αρχιτεκτονική; «Με συναρπάζει η έννοια της ομορφιάς. Η ομορφιά που περικλείει την άποψη πως «θέλω να σας δώσω την πόλη σας καλύτερη απ’ ό,τι μου τη δώσατε». Ξέρετε, το κάλλος δεν έχει να κάνει μόνο με τη συμμετρία. Η ομορφιά σημαίνει να γίνεσαι καλύτερος, δεν είναι μόνο αισθητική, έχει και ηθική διάσταση. Η ομορφιά είναι δική σας ανακάλυψη. Είμαι Ιταλός, είμαι μέρος της ίδιας ιστορίας, καταλαβαίνω την Αθήνα. Η ομορφιά δεν είναι μόνο κοσμητική. Είναι κάτι που μπορεί να σώσει τον κόσμο, την Αθήνα. Οχι μαζικά, δεν θα γίνουν μεταμορφώσεις. Ενα βήμα τη φορά…».
Λέτε πως ανακαλύψαµε µια ιδέα της οµορφιάς, αλλά µια µατιά στη σύγχρονη Αθήνα δείχνει πως ξεχάσαµε τι ανακαλύψαµε… «Ισως… Δεν το λέω εγώ, εσύ το λες. Αλλά επειδή είμαι Ιταλός, ξέρω το συναίσθημα του να ήσουν κάποτε σπουδαίος και τώρα να το έχεις ξεχάσει…».
Λέτε πως η οµορφιά δεν είναι µόνο καλλωπιστική. Τι άλλο µπορεί να είναι; «Η ομορφιά μπορεί να είναι κάτι πρακτικό. Στην Αθήνα, όπως ξέρετε, τυφλώνεσαι από το φως. Εδώ που μιλάμε, κάτω από το υπόστεγο, μπορεί να νιώσεις προστατευμένος. Είναι ένα όμορφο υπόστεγο, μοιάζει με πανί, με φτερό αεροπλάνου. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό: Η οροφή του υπόστεγου χρησιμεύει για να μαζέψουμε την ενέργεια από τον ήλιο για να τροφοδοτήσουμε τις ανάγκες του Κέντρου Πολιτισμού, ενός οικοδομήματος με ενεργειακή αυτάρκεια. Η ιδέα τού να χρησιμοποιείς τον ήλιο για τις ανάγκες σου είναι μια ιδέα ομορφιάς. Το θαλασσινό νερό στο κανάλι που κατόπιν επεξεργασίας ποτίζει τον κήπο είναι μια ιδέα ομορφιάς. Οπως ομορφιά είναι το να πηγαίνεις στη βιβλιοθήκη, να διαβάζεις, να ενημερώνεσαι, να γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος. Ομορφιά είναι να ακούς μουσική. Ομορφιά είναι ο συνδυασμός όλων αυτών, σε έναν χώρο όπου οι άνθρωποι θα συναθροίζονται ελεύθερα. Αυτό είναι ομορφιά. Αυτό και η περηφάνια…».
Η περηφάνια; «Η περηφάνια δεν είναι μόνο δικό μου προνόμιο, σήμερα που στέκομαι εδώ και βλέπω το Κέντρο Πολιτισμού ολοκληρωμένο. Αν πάτε στη Λυρική Σκηνή και δείτε τις λεπτομέρειες, αν αγγίξετε τις τεχνικές λεπτομέρειες, θα δείτε πως έχουν γίνει τέλεια. Ποιος τις έκανε; Μια ελληνική εταιρεία. Αυτό είναι το νόημα: Οτι οι άνθρωποι κάθε εποχής, αλλά ειδικά στην Ελλάδα σήμερα, πρέπει να καταλάβουν πως είναι σημαντικοί. Και εσύ είσαι σημαντικός…».
Σας ευχαριστώ… «Παρακαλώ. Το μήνυμα είναι αυτό: Αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα, το άνοιγμα προς το μέλλον, την πίστη στις δυνατότητές σας, την προοπτική μιας καλύτερης πόλης. Το κτίριο θα συναντήσει αντιδράσεις. Δεν θα γίνει αποδεκτό κατευθείαν, κανένα δεν γίνεται. Θέλει να «δουλέψει» λίγα χρόνια στο υποσυνείδητο των πολιτών. Αλλά το μήνυμα που θέλω να δώσω είναι η αισιοδοξία, το μέλλον που θα είναι πάντα καλύτερο…».
Θυµίζει αυτό που επαναλαµβάνετε συχνά, την έννοια της «ρεαλιστικής ουτοπίας». «Ακριβώς. Γιατί αρχιτεκτονική δεν είναι απλά να κατασκευάσεις ένα κτίριο, είναι πολλά παραπάνω. Είναι ποίηση, είναι ομορφιά, στο τέλος της ημέρας είναι να χτίσεις ένα γερό καταφύγιο για τον άνθρωπο. Η δύναμη της αναγκαιότητας μπορεί να σε οδηγήσει στην ομορφιά, στη μαγεία, στην ελαφρότητα, στην ποίηση. Στην αρχή πρέπει να κυνηγάς την ουτοπία, αλλά στην πορεία η ανάγκη θα σε οδηγήσει στον ρεαλισμό. Αυτό το ενδιάμεσο είναι το ιδανικό, η ρεαλιστική ουτοπία».
Ολα αυτά µήπως ακούγονται λίγο ροµαντικά; Γιατί η εποχή είναι πιο πρακτική… «Στις δύσκολες στιγμές πρέπει να είσαι ρομαντικός, αλλά και ρεαλιστής. Και ο ρεαλισμός λέει πως η Αθήνα χρειάζεται μια πνοή ελπίδας. Δεν είμαι τόσο ρομαντικός όσο ακούγομαι, αλλά η ομορφιά μπορεί να σώσει τον κόσμο. Και την πόλη αυτή. Γι’ αυτό οι πόλεις χρειάζονται μεγάλα σημαντικά κτίρια. Αν αυτά χτιστούν σε καιρό κρίσης, είναι ακόμη πιο σημαντικά…».
Εχετε δηµιουργήσει ορισµένα από τα πιο εµβληµατικά κτίρια σε όλον τον κόσµο. Ποιο είναι το αγαπηµένο σας; Τι ξεχωρίζετε; Και δεν το λέω για να µου πείτε για τη δουλειά σας στην Αθήνα… «Δεν είναι εύκολη απάντηση. Ούτε εγώ θέλω να πω πως είναι το Κέντρο Πολιτισμού, για να σας κολακέψω. Αλλά θα το πω μάλλον: Πάντα αγαπάς περισσότερο το μικρότερο παιδί σου, είναι αυτό που θέλει την περισσότερη προσοχή, φροντίδα και βοήθεια. Είναι δύσκολο να απαντήσεις ποιο από τα 10-15 παιδιά σου αγαπάς. Γι’ αυτό θα πω το μικρότερο. Νομίζω πως είναι τέλειο το Κέντρο Πολιτισμού για πολλούς λόγους. Κοιτάξτε γύρω σας: Είναι ένα κτίριο που αναπνέει. Που συλλαμβάνει την έννοια του φωτός, του αέρα, της παράδοσης, της Μεσογείου. Τίποτα δεν είναι σκοτεινό, όλα είναι κάτω από το φως. Δεν καταναλώνει ενέργεια, είναι αυτάρκες. Τεχνολογικά έχει γίνει μια άρτια δουλειά. Κοινωνικά θα φέρει τους ανθρώπους κοντά σε μια ταλαιπωρημένη πόλη. Για όλους αυτούς τους λόγους, το αγαπάω».
Θα µείνει έτσι, όµως; Πώς το φαντάζεστε στο µέλλον; «Το φαντάζομαι να μένει για χιλιάδες χρόνια! Να γίνεται αποδεκτό και να δημιουργήσει έναν όμορφο πόλο στην άκρη της Αθήνας. Να γίνει πραγματικό κέντρο πολιτισμού. Η έννοια της ανοχής, του πολιτισμού, έρχεται μέσα από την έννοια της λέξης πόλη. Στα ιταλικά η σύνδεση είναι città/civilità. Στα αγγλικά είναι city/civilized. Στα ελληνικά είναι πόλη/πολιτισμένος. Ολα ενώνονται…».
Από την ίδια λέξη προέρχεται και η πολιτική και το λέω αυτό γιατί το κτίριο θα ανήκει στο ελληνικό κράτος και πολλοί ανησυχούν πως θα έχει δυσκολίες να συντηρηθεί… «Αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Αλλά το Κέντρο Πολιτισμού θα μείνει. Μπορεί να πάρει χρόνο, πάντα οι πόλεις θέλουν χρόνο για να υιοθετήσουν ένα κτίριο. Αλλά θα δείτε, θα γίνει μέρος της καθημερινότητας, της τελετουργίας της πόλης. Οι άνθρωποι θα έρχονται όλο και πιο συχνά. Αν είναι κάτι σωστό, μένει στον χρόνο. Και αυτό το κτίριο είναι σωστό…».
Οι εκδηλώσεις για το κοινό συνεχίζονται, μέσω του προγραμματισμού του Κέντρου Επισκεπτών του ΚΠΙΣΝ. Περισσότερες πληροφορίες στοwww.SNFCC.org
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 3 Ιουλίου 2016
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
