Τζέιμς Ντε Μέτρο: «Η Ελλάδα πλουτίζει τον κόσμο»

Οταν πριν από αρκετά χρόνια, προς τα τέλη της δεκαετίας του 1990, η λειτουργία του φεστιβάλ ελληνικών ταινιών στη Νέα Υόρκη διεκόπη, καθώς όλες οι δαπάνες γίνονταν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, το πολιτισμικό κενό φάνηκε. Μάλιστα υπήρχε και ένα Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο στην καρδιά του Μανχάταν που επίσης έκλεισε. Η επαναφορά του φεστιβάλ θα γινόταν αρκετά χρόνια αργότερα αλλά εν τέλει άξιζε τον κόπο. Σε λίγους μήνες το New York City Greek Film Festival θα γιορτάσει τα 10 χρόνια λειτουργίας του.

«Θα ήταν κρίμα αν δεν αποφασίζαμε κάποια στιγμή να αναπληρώσουμε το κενό αυτής της πραγματικά αξιόλογης προσπάθειας» μας είπε ο Τζέιμς Ντε Μέτρο, ο ελληνικής καταγωγής καλλιτεχνικός διευθυντής του New York City Greek Film Festival από το 2006. Και θα ήταν επίσης κρίμα να υπάρχουν ανάλογα φεστιβάλ σε πόλεις όπως το Σαν Φρανσίσκο (το αρχαιότερο), το Λος Αντζελες και το Σικάγο αλλά όχι στη Νέα Υόρκη. Με τον κ. Ντε Μέτρο συναντηθήκαμε το μεσημέρι της Τρίτης 28 Ιουνίου στο Βυζαντινό Μουσείο. Καθότι για προσωπικούς λόγους είχε να επισκεφθεί τη λατρεμένη του Ελλάδα πέντε χρόνια, η συγκίνησή του που βρίσκεται ξανά στον τόπο καταγωγής του ήταν μεγάλη. Τα προβλήματα μιας διοργάνωσης όπως το New York Greek Film Festival είναι πολλά, τα χρήματα ελάχιστα και τα έξοδα τεράστια εφόσον ο προϋπολογισμός για την κάθε διοργάνωση αγγίζει τα 124.000 δολάρια. Ωστόσο η θέληση του κ. Ντε Μέτρο για την προώθηση του ελληνικού πολιτισμού ήταν τέτοια που όταν το Ιδρυμα Ωνάση Αμερικής (Hellenic American Chamber of Commerce Onassis Foundation –USA) του ζήτησε να αναλάβει τη διεύθυνση, εκείνος αμέσως δέχθηκε. Αυτό έγινε πριν από 10 χρόνια, όταν ο κ. Ντε Μέτρο συνταξιοδοτήθηκε από τη θέση του καθηγητή Συγκριτικής Φιλολογίας στο City University της Νέας Υόρκης.

Ο Τζέιμς Ντε Μέτρο (πραγματικό επώνυμο Χατζηδημητρίου) γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη όπου οι γονείς του γνωρίστηκαν στη δεκαετία του 1930. Ο πατέρας του έφυγε από τη γενέτειρά του τη Νίσυρο το 1936 και η μητέρα του, η οποία γεννήθηκε στη Σάμο, μεγάλωσε στη Λήμνο και δίδαξε στον Πειραιά, μετανάστευσε στην Αμερική το 1935. Μάλιστα ο πατέρας του ήταν ο διευθυντής του πρώτου ελληνοαμερικανικού εκπαιδευτηρίου της Νέας Υόρκης, το οποίο υπάρχει ακόμη, ηλικίας πάνω από 100 ετών. Ο Τζέιμς Ντε Μέτρο νιώθει ιδιαίτερα υπερήφανος που από τον πατέρα του πέρασαν πολλοί Ελληνοαμερικανοί που διατήρησαν τη γλώσσα των προγόνων τους.

«Παρότι ανήκω σε μια γενιά που υστερεί κάπως στην ελληνική γλώσσα, νιώθω ότι καθετί ελληνικό έχει πλουτίσει τη ζωή μου» μας είπε σε άψογα ελληνικά ο κ. Ντε Μέτρο. «Οταν λοιπόν σήμερα βλέπω γύρω μου, γενιά με γενιά –ακόμη και στην ίδια την οικογένειά μου -, να χάνεται σιγά-σιγά η ελληνική γλώσσα, πικραίνομαι. Αυτό το φεστιβάλ μού δίνει την ευκαιρία να προσφέρω κάτι ελληνικό στην κοινότητα που εμπιστεύομαι και αγαπώ. Η Ελλάδα πλουτίζει τον κόσμο. Γι’ αυτό και η επιτυχία του φεστιβάλ έχει τεράστια σημασία για μένα».

Ο κ. Ντε Μέτρο υπολογίζει ότι περίπου 5.000 άνθρωποι παρακολουθούν το φεστιβάλ κάθε χρόνο. «Το φεστιβάλ δεν είναι και δεν θα μπορέσει ποτέ να γίνει κερδοφόρο» είπε. «Το κέρδος είναι ότι σε μια κοινωνία όπως η αμερικανική, η οποία δεν γνωρίζει απολύτως τίποτε για το ελληνικό σινεμά, κάποιος κόσμος βλέπει ότι αυτό το σινεμά υπάρχει και μπορεί να είναι και ενδιαφέρον».

Επίσης, δεν μαθαίνει μόνον ότι υπάρχει ελληνικό σινεμά, αλλά μέσω αυτού μαθαίνει και για ιστορικού περιεχομένου θέματα που τον ενδιαφέρουν, για τα οποία ως τότε δεν είχε ιδέα. Ενα παράδειγμα είναι το ντοκιμαντέρ «Φιλιά εις τα παιδιά» του Βασίλη Λουλέ με θέμα τους έλληνες Εβραίους και τον διωγμό τους επί ναζισμού. Η πορεία της ταινίας στην Αμερική άρχισε μέσω του φεστιβάλ ελληνικών ταινιών της Νέας Υόρκης που ήταν ο πρώτος σταθμός της. Αργότερα στις προβολές διαφόρων πανεπιστημίων ανά τις Ηνωμένες Πολιτείες έγινε αντιληπτό ότι ο περισσότερος κόσμος δεν είχε ιδέα από ελληνικό σινεμά αλλά ούτε από έλληνες Εβραίους! «Κάποιοι μάλιστα που έκαναν εβραϊκές σπουδές διάλεξαν αυτή την ταινία για να έχουν επιτέλους μια πρώτη αναφορά για τους Εβραίους της Ελλάδας!» μας είπε ο Βασίλης Λουλές, παρών στη συνομιλία μας με τον κ. Ντε Μέτρο.

«Η επιλογή μας εστιάζει σε ελληνικές ταινίες τις οποίες έχει νόημα να δουν και μη έχοντες σχέση με την Ελλάδα» μας είπε ο καλλιτεχνικός διευθυντής. Οι προβολές γίνονται σε πολλά σημεία της Νέας Υόρκης, όχι μόνο στο κέντρο του Μανχάταν αλλά και στην Αστόρια και στο Λονγκ Αϊλαντ όπου υπάρχουν πολλοί Ελληνες. Αργότερα, το φεστιβάλ «μεταφέρεται» στην Ατλάντα και στη Βοστώνη, αν και για λιγότερες ημέρες.

Επίσης τεράστια επιτυχία είχαν οι προβολές που διοργάνωσε το New York City Greek Film Festival στην αίθουσα προβολών της Πινακοθήκης της Ουάσιγκτον όταν τον περασμένο Φεβρουάριο προβλήθηκαν έξι ελληνικές ταινίες, ανάμεσα στις οποίες το «Xenia» του Πάνου Χ. Κούτρα, το «Για πάντα» της Μαργαρίτας Μαντά, το «Silent» του Γιώργου Γκικαπέππα και το «Chevalier» της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη. «Εγινε το αδιαχώρητο και αυτή ήταν η πρώτη φορά που ο συγκεκριμένος χώρος φιλοξενούσε αφιέρωμα στον ελληνικό κινηματογράφο» είπε ο κ. Ντε Μέτρο.

Για την καινούργια διοργάνωση του φεστιβάλ, που θα πραγματοποιηθεί όπως πάντα τον Οκτώβριο, ο κ. Ντε Μέτρο και το επιτελείο του έχουν ήδη κλείσει ταινίες όπως ο «Νοτιάς» του Τάσου Μπουλμέτη και η «Ουζερί Τσιτσάνης» του Μανούσου Μανουσάκη. Ενδιαφέρον επίσης υπάρχει για το «Ενας άλλος κόσμος» του Χριστόφορου Παπακαλιάτη καθώς και για το «SMAC» του Ηλία Δημητρίου. Μνεία τέλος πρέπει να γίνει στη σοβαρή προσπάθεια που γίνεται από πλευράς Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου ώστε το φεστιβάλ να έχει τις ταινίες που θέλει να προβάλει. «Χωρίς τη βοήθεια των ανθρώπων που εργάζονται εκεί», είπε ο κ. Ντε Μέτρο, «το φεστιβάλ δεν θα γινόταν».