Το λουτρό αίματος, για το οποίο η αστυνομία ανακοίνωσε ότι «δεν αναζητεί άλλον δράστη» υπονοώντας ότι ενδεχομένως ήταν έργο ενός «μοναχικού λύκου», κατάφερε να ενώσει –τουλάχιστον επικοινωνιακά –όλο το πολιτικό και κομματικό φάσμα της Βρετανίας. Οι πάντες, από τον πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον και τον ηγέτη των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν, μέχρι τα πρωτοπαλίκαρα των ευρωσκεπτικιστών, όπως ο εκκεντρικός πρώην δήμαρχος Λονδίνου Μπόρις Τζονσον των Τόρις και ο ηγέτης του ακροδεξιού λαϊκιστικού UKIP Νάιτζελ Φάραντζ, συνέκλιναν στην απερίφραστη καταδίκη της δολοφονίας και του δράστη, ο οποίος σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες φώναζε «Πρώτα η Βρετανία!» όταν πυροβόλησε δύο φορές, σχεδόν εξ επαφής, και κατόπιν μαχαίρωσε την άτυχη πολιτικό.
Πλήττονται από τη διακοπή της εκστρατείας
Τις πρώτες ώρες μετά το έγκλημα ήταν δύσκολο να εκτιμήσει κανείς τις συνέπειες στην υπό εξέλιξη αντιπαράθεση για το δημοψήφισμα. «Μέχρι να ξεκαθαριστεί ποιος ήταν υπεύθυνος της δολοφονίας και ποιο ήταν, ή θα μπορούσε να είναι, το κίνητρό του, το μόνο αποτέλεσμα είναι η διακοπή της εκστρατείας σε μια χρονική στιγμή που οι υποστηρικτές της παραμονής στην ΕΕ δεν θα ήθελαν η εκστρατεία να διακοπεί» δήλωσε ο Τζον Κέρτις, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Στραθκλάιντ.
Μητέρα δύο ανήλικων παιδιών, η Κοξ ήταν νέο πρόσωπο στη Βουλή των Κοινοτήτων, καθώς εξελέγη για πρώτη φορά το 2015. Σπούδασε κοινωνικές και πολιτικές επιστήμες και προέρχεται από τον ακτιβισμό και τα σπλάχνα του Εργατικού Κόμματος, καθώς υπήρξε στέλεχος της ανθρωπιστικής οργάνωσης Oxfam και σύμβουλος, μεταξύ άλλων, της Σάρα Μπράουν, συζύγου του πρώην πρωθυπουργού Γκόρντον Μπράουν.
Η εξαφάνιση της βρετανικής ψυχραιμίας
Η δολοφονία ήταν η δραματική κορύφωση μιας μακράς περιόδου όπου κυριάρχησε η εξαφάνιση της παραδοσιακής βρετανικής ψυχραιμίας στον δημόσιο βίο. «Αντε γαμ…, Ευρώπη, ψηφίζουμε έξω!» φώναζαν οι χούλιγκαν πριν από το ματς της Εθνικής Αγγλίας στη Μασσαλία. Την τελευταία εβδομάδα ακούγονται πάνω-κάτω τα ίδια, αν και πιο ευγενικά, μέσα στη χώρα από πολλούς που δίνουν τον ανένδοτο υπέρ του Brexit.
«Θέλουμε πίσω την πατρίδα μας και τον έλεγχο στα σύνορά μας!» διακηρύσσουν ο Τζόνσον, ο Φάρατζ και ένα σωρό άλλοι που συγκρούονται καθημερινά στα πάνελ και στις ειδήσεις. Η κοινωνία παρακολουθεί αμήχανη και διχασμένη. Στις δημοσκοπήσεις ανεβαίνει συνεχώς το «Εξω», που έφτασε να προηγείται μέχρι και 6% στο τελευταίο γκάλοπ για τον «Guardian», χτυπώντας καμπανάκι συναγερμού στο άλλο στρατόπεδο. Εκεί, ο Συντηρητικός Κάμερον και δεκάδες βουλευτές των Τόρις και των Εργατικών πασχίζουν να πείσουν με στοιχεία ότι οι Βρετανοί θα χάσουν χρήμα και πολιτική ισχύ αν φύγουν από την ΕΕ. Επισήμως το Εργατικό Κόμμα είναι υπέρ του «Μέσα», αλλά πολλοί κατηγορούν τον αριστερό Κόρμπιν ότι δεν έχει ριχτεί ολόψυχα στη μάχη, από προσωπική αντιπάθεια για τους θεσμούς των Βρυξελλών.
Η εικόνα στο στρατηγείο των Εργατικών στο Λονδίνο τα λέει όλα. Μια τεράστια αίθουσα είναι γεμάτη από νεαρούς εθελοντές της εκστρατείας «Labour In» που απαντούν στα τηλέφωνα έτοιμοι να δώσουν «τα πραγματικά στοιχεία» στους πολίτες. Ακούνε πάντα τα ίδια. Πρώτα για τους μετανάστες και μετά για τη μυθική εξοικονόμηση των 350 εκατ. λιρών την εβδομάδα που δίνει η Βρετανία στις Βρυξέλλες. «Θέλω πίσω τη χώρα μου! » είναι το τρίτο. Και μετά, το χειρότερο: «Δεν ξέρω κανέναν που θα ψηφίσει «Μέσα»».
Ο μέσος όρος των γκάλοπ της τελευταίας εβδομάδας έδειχνε ότι η τάση υπέρ του Brexit είναι ανοδική. Ομως τα γραφεία στοιχημάτων, παραδοσιακά πιο αξιόπιστα από τους δημοσκόπους (οι τελευταίοι έπεσαν εντυπωσιακά έξω και στις εκλογές του 2015), επιμένουν να «βλέπουν» οριακή νίκη του «Μέσα».
«Σε πρόσφατο ντιμπέιτ στη βρετανική τηλεόραση η εκπρόσωπος της εκστρατείας τού «Εξω» από το Κόμμα Ανεξαρτησίας (UKIP – ακροδεξιό λαϊκιστικό κόμμα) παραδέχθηκε ανοιχτά ότι «απλώς δεν γνωρίζουμε». Ηταν λοιπόν ολόκληρη αυτή η πολεμική σύγκρουση για τη συμμετοχή της Βρετανίας στην ΕΕ μια τυφλή εκστρατεία; Παρ’ όλο που είναι αρκετά δύσκολο να φανταστούμε τον αντίκτυπο αφού δεν υπάρχει προηγούμενο αποχώρησης κράτους-μέλους, γνωρίζουμε ότι ο απόηχος θα είναι σημαντικός. Το Brexit θα παγιώσει μια τάση κατά της ελεύθερης μετακίνησης στην Ευρώπη. Θέτει ουσιαστικά τα θεμέλια για ένα τείχος που οδηγεί την Ευρώπη στην εσωστρέφεια και στην επιστροφή του εθνικισμού. Αλλωστε, το βασικότερο επιχείρημα των αποκαλούμενων Brexiters και των πρωτοστατών τους ήταν οι μετανάστες από την ΕΕ» απαντά ο συνομιλητής μας.
Ο ΔΟΛΟΦΟΝΟΣ
«Ο αδελφός μου δεν είναι βίαιος και δεν είναι και τόσο πολιτικοποιημένος» δήλωσε ο ετεροθαλής αδελφός του δράστη, Ντουέιν Σεντ Λούις, 41 ετών, ο οποίος είναι μιγάς. «Ποτέ δεν εξέφρασε σε εμένα ρατσιστικές απόψεις» πρόσθεσε. Η Σκότλαντ Γιαρντ ακολουθεί τα ίχνη, διαδικτυακά και άλλα, αυτού του μοναχικού ανθρώπου που έγινε δολοφόνος, προκειμένου να φωτίσει τις συνθήκες και τα κίνητρα της πράξης του.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
«Αμφισβητούνται οι αξίες στις οποίες στηρίζεται το ευρωπαϊκό οικοδόμημα»
«Ποιες θα είναι οι πιο σοβαρές επιπτώσεις ενός Brexit;» ρωτήσαμε τον δρα Θεοφάνη Εξαδάκτυλο, καθηγητή Ευρωπαϊκής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Surrey στη Βρετανία.
«Σε πρόσφατο ντιμπέιτ στη βρετανική τηλεόραση η εκπρόσωπος της εκστρατείας τού «Εξω» από το Κόμμα Ανεξαρτησίας (UKIP – ακροδεξιό λαϊκιστικό κόμμα) παραδέχθηκε ανοιχτά ότι «απλώς δεν γνωρίζουμε». Ηταν λοιπόν ολόκληρη αυτή η πολεμική σύγκρουση για τη συμμετοχή της Βρετανίας στην ΕΕ μια τυφλή εκστρατεία; Παρ’ όλο που είναι αρκετά δύσκολο να φανταστούμε τον αντίκτυπο αφού δεν υπάρχει προηγούμενο αποχώρησης κράτους-μέλους, γνωρίζουμε ότι ο απόηχος θα είναι σημαντικός. Το Brexit θα παγιώσει μια τάση κατά της ελεύθερης μετακίνησης στην Ευρώπη. Θέτει ουσιαστικά τα θεμέλια για ένα τείχος που οδηγεί την Ευρώπη στην εσωστρέφεια και στην επιστροφή του εθνικισμού. Αλλωστε, το βασικότερο επιχείρημα των αποκαλούμενων Brexiters και των πρωτοστατών τους ήταν οι μετανάστες από την ΕΕ» απαντά ο συνομιλητής μας.
Και τονίζει: «Μια απόφαση για αποχώρηση, λοιπόν, επικροτεί τη μακροχρόνια εκστρατεία τους κατά των μεταναστών από την ΕΕ. Δεδομένης της ανόδου της άκρας Δεξιάς σε πολλά κράτη- μέλη, με πιο πρόσφατο παράδειγμα την Αυστρία, το φαινόμενο-ντόμινο για περαιτέρω ενίσχυση των ακροδεξιών κομμάτων μπορεί να θεωρείται δεδομένο. Το λαϊκιστικό υπόδειγμα της Ακροδεξιάς επομένως υποσκελίζει το κάλεσμα σε αλληλεγγύη και ανοιχτή κοινωνία που προβάλλει η ευρωπαϊκή προοδευτική πτέρυγα. Αυτό και μόνο είναι αρκετό για να τροφοδοτήσει περαιτέρω αμφισβήτηση των αξιών στις οποίες στηρίζεται το ευρωπαϊκό οικοδόμημα: τη συνεργασία, την Ευρώπη χωρίς σύνορα, την ευρωπαϊκή ταυτότητα, την ελευθερία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ειρήνη ως ιδανικό».
Πολύ σημαντικός θα είναι και ο οικονομικός αντίκτυπος στην ΕΕ. «Στα χρόνια της πιθανής διαπραγμάτευσης για τη νέα σχέση, το οικονομικό καθεστώς των συναλλαγών θα είναι αβέβαιο στη Βρετανία, με αρκετές επιχειρήσεις να αλλάζουν έδρα και να απομακρύνονται από το Σίτι του Λονδίνου, και τη στερλίνα να καταρρέει εν μέσω κερδοσκοπικών συμφερόντων που ενδέχεται να βλάψουν και το ευρώ» αναφέρει ο κ. Εξαδάκτυλος.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
