«Τελειώσαμε με τα μέτρα, το στοίχημα στους φόρους»

Ακριβώς έναν χρόνο μετά την «τέλεια καταιγίδα» που οδήγησε στα capital controls η κυβέρνηση, με την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του νέου προγράμματος και την έγκριση της δόσης των 7,5 δισ. ευρώ που μπαίνουν τη Δευτέρα στα ταμεία, θέλει να μεταδώσει το μήνυμα «τελειώσαμε με τα δημοσιονομικά μέτρα, το στοίχημα τώρα είναι να εισπράττουμε τους φόρους».

Ωστόσο στον χρόνο αυτόν η οικονομία γύρισε πίσω, η ύφεση –έστω και χαμηλότερη από τις προβλέψεις –είναι εδώ και εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες επιχειρήσεις επλήγησαν από τις κλειστές τράπεζες, την έλλειψη ρευστότητας και την υψηλή φορολογία.

Το κλίμα αυτό έχει αντιληφθεί ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος δήλωσε την Πέμπτη στο Λουξεμβρούργο: «Κατανοώ ότι για πολλούς Ελληνες και Ελληνίδες τα πράγματα είναι ακόμη πάρα πολύ δύσκολα. Περάσαμε πολλά δύσκολα μέτρα και αισθάνομαι την ανάγκη να πω ότι ο επόμενος χρόνος πρέπει να είναι όχι μόνο ο χρόνος που βγαίνουμε από την κρίση με ανάπτυξη, αλλά που δίνουμε έμφαση στα ποιοτικά στοιχεία στα θέματα της Δικαιοσύνης, των εργασιακών σχέσεων και σε θέματα οικολογικά».

Σε όλους είναι προφανές ότι η ατζέντα της οικονομίας αλλάζει και αν αλλάξει με τη μη βελτίωση της οικονομίας, τότε και μόνο τότε η κυβέρνηση θα βρεθεί και σε πολιτικό αδιέξοδο. Κανένας δεν παραγνωρίζει ότι τα μέτρα, κυρίως οι περικοπές συντάξεων και η αύξηση ΦΠΑ έστω κατά μία μονάδα, είναι υφεσιακά, καθώς περιορίζουν άμεσα την κατανάλωση. Γι’ αυτόν τον λόγο άλλωστε ο κ. Τσακαλώτος δήλωσε μία ημέρα νωρίτερα στο Euronews: «Θα έχουμε αποτύχει αν σε έναν χρόνο από τώρα δεν είναι εμφανή τα σημάδια της ανάκαμψης».

«Τα δυο πόδια σ’ ένα παπούτσι»

Οπως ομολογούν κύκλοι του υπουργού Οικονομικών, είναι γεγονός ότι οι δανειστές έχουν βάλει «τα δυο πόδια σ’ ένα παπούτσι» κυβέρνησης και χώρας.

Παρά ταύτα τα δημοσιονομικά στοιχεία φανερώνουν ότι ο στόχος για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 0,5% του ΑΕΠ (900 εκατ. ευρώ) και εφέτος για τρίτη συνεχή χρονιά είναι ρεαλιστικός. Το 2014 έκλεισε με πρωτογενές πλεόνασμα 0,3% του ΑΕΠ και το 2015 –παρά την «καταιγίδα ΣΥΡΙΖΑ» –στο 0,7% του ΑΕΠ.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους έχει θέσει σε απόλυτο έλεγχο τις δαπάνες (δεν είναι τυχαίο ότι ο αρμόδιος υπουργός Γιώργος Χουλιαράκης και οι υπηρεσιακοί παράγοντες του ΓΛΚ έχουν φτάσει στα όρια της υπερκόπωσης), με αποτέλεσμα στο τέλος Μαΐου ο προϋπολογισμός να παρουσιάζει πρωτογενές πλεόνασμα 2,3 δισ. ευρώ (1,2% του ΑΕΠ) παρά το γεγονός ότι η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση (0,5% το πρώτο τρίμηνο).

Η βελτίωση της κερδοφορίας των μεγάλων επιχειρήσεων το 2015, σε συνδυασμό με την ελαφρά αύξηση της απασχόλησης τους πρώτους μήνες του 2016 και του αριθμού των ασφαλισμένων στο ΙΚΑ οδήγησε σε αύξηση των εσόδων πάνω από τους στόχους που ήταν συγκρατημένοι λόγω της αβεβαιότητας.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού στο τέλος Μαΐου ήταν αυξημένα κατά περίπου μισό δισ. ευρώ και ο επικεφαλής του κουαρτέτου Ντέκλαν Κοστέλο κατά την τελευταία ενημέρωσή του στην Αθήνα είπε:

Ως το τέλος Μαΐου τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 17,2 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 759 εκατ. ευρώ, και τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 1,9 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 445 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Αυτό δείχνει και το πρόβλημα «υποαπόδοσης» του υπουργείου Ανάπτυξης που κρατά και το κλειδί χρηματοδότησης της οικονομίας.

Η τελευταία εικόνα της πορείας των εσόδων και το γεγονός, το οποίο γνωρίζουν όλοι, ότι το μεγαλύτερο μέρος των φόρων (εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ, τέλη κυκλοφορίας) εισπράττονται από το κράτος το δεύτερο εξάμηνο του έτους δημιουργούν αισιοδοξία ότι τουλάχιστον στο δημοσιονομικό πεδίο τα πράγματα θα κυλήσουν ομαλά.

Αλλωστε η ροή εσόδων θα βελτιωθεί όσο το Δημόσιο πληρώνει τις οφειλές του σε ιδιώτες και προχωρούν οι συμψηφισμοί χρεών του Δημοσίου με εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις.

Η κυβέρνηση γνωρίζοντας πολύ καλά ότι τα όρια –οι «οροφές» –των δαπανών για την προσεχή διετία είναι απροσπέλαστα στρέφει αποκλειστικά την προσοχή της στην υλοποίηση των μνημονιακών υποχρεώσεων και στην είσπραξη των φορολογικών εσόδων, και κυρίως των χρεών παρελθόντων ετών που έχουν ανέλθει σωρευτικά σε 70 και πλέον δισ. ευρώ. Ωστόσο αυτά που μπορεί να εισπραχθούν υπολογίζονται σε 15 δισ. ευρώ χρέη προς την Εφορία, 13 δισ. ευρώ οφειλές στα Ταμεία και 2 δισ. ευρώ χρεωστούμενα δημοτών στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (!).

Πρόεδρος ο Πιτσιλής στη Γραμματεία Εσόδων

Το στοίχημα πλέον είναι η Γενική Γραμματεία Εσόδων, η οποία μέσα στο καλοκαίρι θα αναβαθμιστεί σε ανεξάρτητο Οργανισμό με πιθανότερο πρόεδρο τον σημερινό γενικό γραμματέα Γιώργο Πιτσιλή, να συγκεντρώσει τους τρέχοντες φόρους και τα χρέη προς το Δημόσιο και κυρίως τα Ταμεία. Ηδη γίνονται σεμινάρια σε υπαλλήλους που είναι στα δικαστικά τμήματα των Εφοριών και μετακινείται πρόσθετο προσωπικό στο Κέντρο Είσπραξης Ανείσπρακτων Οφειλών (ΚΕΑΟ), όπου έχουν μεταφερθεί οι φάκελοι 289.183 οφειλετών –κατά βάση επιχειρήσεων, αγροτών και επαγγελματιών –που χρωστούν από εισφορές ιδίων ή εργαζομένων τους 13,1 δισ. ευρώ. Το 38% των οφειλετών χρωστάει ως 15.000 ευρώ και το 62% ως 30.000 ευρώ.