Πρώτα τα καλά νέα. Χρειάστηκαν 227 χρόνια για να δούμε μια γυναίκα να κερδίζει το προεδρικό χρίσμα στις ΗΠΑ. Ο Τζορτζ Ουάσιγκτον εξελέγη πρόεδρος της πρόσφατα τότε ανεξάρτητης Αμερικής το μακρινό 1789. Σαράντα δύο άνδρες αργότερα (εκ των οποίων οι 41 ήταν λευκοί), η Χίλαρι Κλίντον γράφει ιστορία, με πολύ σοβαρές πιθανότητες να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της υπερδύναμης.
Γιατί λοιπόν τόσο λίγος ενθουσιασμός; Η σύντομη απάντηση: Αν και μια κυρία πρόεδρος στο Οβάλ Γραφείο θα είναι κάτι συναρπαστικά καινούργιο, η Χίλαρι είναι η ενσάρκωση του παλιού κακού κατεστημένου στα μάτια πάρα πολλών Αμερικανών.
«Μάτσο» άνδρες, ιδίως Ρεπουμπλικανοί, λένε ότι και ανάποδα να τους κρεμάσουν δεν ψηφίζουν Χίλαρι. Αναμενόμενο, θα πείτε, από τέτοιους φαλλοκράτες. Μόνο που και πολλές γυναίκες, κυρίως λευκές στις νεαρές ηλικίες κάτω των 45 ετών, δηλώνουν ακριβώς το ίδιο. Ακόμη χειρότερα: όταν οι δημοσκόποι ρωτάνε τον κόσμο ποια είναι η γνώμη τους για την Κλίντον, σε ποσοστό 55% λένε αυθορμήτως ότι «δεν τη συμπαθούν και δεν την εμπιστεύονται».
Πολλοί και πολλές την αντιπαθούν μόνο και μόνο επειδή λέγεται Κλίντον. Πιστεύουν ότι Χίλαρι και Μπιλ δεν είναι ζευγάρι αλλά μια «εταιρεία» –για κάποιους μάλιστα «συμμορία» –πρόθυμη να θυσιάσει τα πάντα στον βωμό της εξουσίας.
Πρώην πρώτη κυρία με μεγάλη πολιτική δράση στον Λευκό Οίκο τη δεκαετία του ’90, πρώην υποψήφια πρόεδρος το 2008 και πρώην υπουργός Εξωτερικών του Ομπάμα, η Χίλαρι είναι η πιο βαθιά εδραιωμένη πολιτικός στο κατεστημένο του Δημοκρατικού Κόμματος και της χώρας. Διαθέτει, κατά γενική ομολογία, ολοκληρωμένο πρόγραμμα και εξακολουθεί να είναι το εθνικό φαβορί. Θα είχε κλειδώσει την εκλογή αν δεν έπασχε από κάποια σοβαρά «ζητήματα προσωπικότητας». Θεωρείται αντιπαθής, διχαστική, αλαζονική, υποκρίτρια. Αμετρα διψασμένη για εξουσία και ύποπτα εξαρτημένη από συμφέροντα εντός και εκτός ΗΠΑ.
Αλλά η πιο βαθιά αιτία είναι πως η Χίλαρι συμβολίζει το κατεστημένο σε μια εποχή που ο αμερικανικός λαός είναι θυμωμένος με το σύστημα. Οι νεότερες γυναίκες που δεν ψηφίζουν Χίλαρι μάλλον ανήκουν σε μια μετα-φεμινιστική γενιά η οποία θεωρεί ότι το φύλο του επόμενου ηγέτη τους είναι άσχετο. Πιο βασικός λόγος είναι ότι θέλουν αλλαγή με ένα άφθαρτο πρόσωπο. Και η 68χρονη Χίλαρι πληρώνει το γεγονός ότι μαζί με τον σύζυγό της, τον πρώην πρόεδρο Μπιλ Κλίντον, έχουν πλουτίσει από τις δεκαετίες της ενασχόλησής τους με την πολιτική.
Νεότεροι Δημοκρατικοί, άνδρες και γυναίκες κάτω των 40 ετών, στήριξαν τον 74χρονο Σοσιαλιστή γερουσιαστή Μπέρνι Σάντερς επειδή μαζί του μπόρεσαν να ονειρευτούν οικονομική ισότητα και κοινωνική δικαιοσύνη. Στα μάτια τους η Κλίντον συμβολίζει τη διαφθορά του χρήματος και της πολιτικής εξουσίας.
Φαίνεται πως η Χίλαρι έκανε περιουσία με ομιλίες σε εταιρείες της Wall Street, κύριο στόχο της λαϊκής οργής για την πρόκληση της Μεγάλης Υφεσης του 2008. Ιδανικό «σκάνδαλο» τα 675.000 δολάρια που έβγαλε για μόλις τρεις διαλέξεις στην Goldman Sachs. Είναι και το ζήτημα του ιδιωτικού διακομιστή που εγκατέστησε στο σπίτι της στη Νέα Υόρκη για τα μηνύματα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της, πολλά από τα οποία απόρρητα, όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών. Το θέμα του server που ερευνάται από το FBI τη στοιχειώνει προκαλώντας μοιραία ερωτήματα για την κρίση της.
Μεγάλη ανησυχία για το στρατόπεδό της είναι οι πολλές αρνητικές γνώμες που έχουν για αυτήν οι ψηφοφόροι –57% στην τελευταία δημοσκόπηση του CNN/ORC. Τουλάχιστον ο Τραμπ είναι πολύ πιο αντιπαθής. Διότι το πιο δυνατό χαρτί της φαίνεται πως είναι ο Ρεπουμπλικανός αντίπαλός της. Το ενδεχόμενο να εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ ο 70χρονος λαϊκιστής κροίσος με πρόγραμμα που χαρακτηρίζεται από ρατσισμό, αυταρχισμό, «επιθετική άγνοια» και «θρίαμβο της απρέπειας» προκαλεί ανατριχίλα στους περισσότερους αμερικανούς ψηφοφόρους του μεσαίου χώρου, αυτούς που δίνουν τη νίκη στις προεδρικές. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ξεπεράσει κατά πολύ τα όρια με όσα χυδαία λέει για μετανάστες, γυναίκες, μουσουλμάνους, αναπήρους και γκέι. Η λάσπη, η χολή και οι προτάσεις του για τεράστιο τείχος γύρω από τις ΗΠΑ και απαγόρευση εισόδου για όλους τους μουσουλμάνους έχουν σοκάρει το 65% του εκλογικού σώματος.
Απέναντι στον Τραμπ η ψήφος για τη Χίλαρι φαίνεται ξαφνικά μονόδρομος για μια μεγάλη πλειοψηφία Αμερικανών, την λεγόμενη «συμμαχία Ομπάμα»: πιο νέοι, μορφωμένοι, μετριοπαθείς, ανεξάρτητοι, γυναίκες, ισπανόφωνοι και μαύροι αναμένεται ότι θα κινητοποιηθούν μαζικά για να την ψηφίσουν τον Νοέμβριο. Το δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις: η Χίλαρι είναι φαβορί, αν και η διαφορά έχει μειωθεί από τις 8-10 μονάδες στις 4-6. Στο τελευταίο εθνικό γκάλοπ για το NBC News την πρώτη εβδομάδα του Ιουνίου η Κλίντον φαίνεται να προηγείται με 48% έναντι 44% για τον ανεκδιήγητο μεγιστάνα.
Τζούλιαν Ζέλιζερ, καθηγητής Ιστορίας στο Πρίνστον και σχολιαστής στο CNN
Τα τρία αδύναμα σημεία της
«Είναι κατ’ εξοχήν εκπρόσωπος του συστήματος, είναι ανοιχτή σε κατηγορίες για συγκάλυψη και υποκρισία και δεν έχει όραμα που να εμπνέει πραγματικά». Αυτά είναι τα τρία αδύναμα σημεία της Χίλαρι Κλίντον, λέει στο «Βήμα» ο Τζούλιαν Ζέλιζερ, καθηγητής Ιστορίας στο Πρίνστον και σχολιαστής στο CNN.
«Το πιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει έχει να κάνει με την εμπιστοσύνη. Εν μέρει αυτό οφείλεται στην κληρονομιά του συζύγου της –ορισμένοι Δημοκρατικοί αισθάνθηκαν ότι ο Μπιλ Κλίντον τους πρόδωσε στη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 σε θέματα όπως η NAFTA και η μεταρρύθμιση της κοινωνικής πρόνοιας. Η ίδια η Κλίντον συνέβαλε στην αμφισβήτηση της αξιοπιστίας της με τον ασυνήθιστο τρόπο που χειρίστηκε τα e-mail της ως υπουργός Εξωτερικών, με τη δημιουργία ιδιωτικού server όπου έβλεπε απόρρητα μηνύματα. Επίσης έχει τη φήμη ότι κρύβει πράγματα, ότι συγκαλύπτει, αντί να αναλαμβάνει το ρίσκο να είναι πιο ανοιχτή. Αυτό ήταν εμφανές στον τρόπο που χειρίστηκε τη διαμάχη των e-mail δίνοντας μια ποικιλία από διαφορετικές εξηγήσεις και στην άρνησή της να αποκαλύψει στους Αμερικανούς τι έλεγε στις διαβόητες και καλοπληρωμένες ομιλίες της στην Goldman Sachs» τονίζει ο Ζέλιζερ.
«Σε ιδεολογικό επίπεδο η εκστρατεία της δεν φαίνεται να έχει όραμα. Σε μεγάλο βαθμό, οι νικητές στην πολιτική ιστορία της Αμερικής έχουν εμπνεύσει με ένα διαφορετικό όραμα για το μέλλον. Αυτή ήταν σίγουρα και η περίπτωση του Μπαράκ Ομπάμα που ενθουσίασε εκατομμύρια κόσμο με την υπόσχεση να αλλάξει ριζικά την πορεία της πολιτικής του Τζορτζ Μπους. Αλλά πάνω απ’ όλα η Κλίντον ενσαρκώνει το πολιτικό κατεστημένο σε μια στιγμή όπου οι περισσότεροι Αμερικανοί είναι θυμωμένοι και θέλουν αλλαγή. Ετσι δεν είναι περίεργο που πασχίζει να προκαλέσει τον ενθουσιασμό που είδαμε στις εκστρατείες του Σάντερς και του Τραμπ στις προκριματικές» καταλήγει ο συνομιλητής μας.
Τζούλιαν Ζέλιζερ, καθηγητής Ιστορίας στο Πρίνστον και σχολιαστής στο CNN
Τα τρία αδύναμα σημεία της
«Είναι κατ’ εξοχήν εκπρόσωπος του συστήματος, είναι ανοιχτή σε κατηγορίες για συγκάλυψη και υποκρισία και δεν έχει όραμα που να εμπνέει πραγματικά». Αυτά είναι τα τρία αδύναμα σημεία της Χίλαρι Κλίντον, λέει στο «Βήμα» ο Τζούλιαν Ζέλιζερ, καθηγητής Ιστορίας στο Πρίνστον και σχολιαστής στο CNN.
«Το πιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει έχει να κάνει με την εμπιστοσύνη. Εν μέρει αυτό οφείλεται στην κληρονομιά του συζύγου της –ορισμένοι Δημοκρατικοί αισθάνθηκαν ότι ο Μπιλ Κλίντον τους πρόδωσε στη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 σε θέματα όπως η NAFTA και η μεταρρύθμιση της κοινωνικής πρόνοιας. Η ίδια η Κλίντον συνέβαλε στην αμφισβήτηση της αξιοπιστίας της με τον ασυνήθιστο τρόπο που χειρίστηκε τα e-mail της ως υπουργός Εξωτερικών, με τη δημιουργία ιδιωτικού server όπου έβλεπε απόρρητα μηνύματα. Επίσης έχει τη φήμη ότι κρύβει πράγματα, ότι συγκαλύπτει, αντί να αναλαμβάνει το ρίσκο να είναι πιο ανοιχτή. Αυτό ήταν εμφανές στον τρόπο που χειρίστηκε τη διαμάχη των e-mail δίνοντας μια ποικιλία από διαφορετικές εξηγήσεις και στην άρνησή της να αποκαλύψει στους Αμερικανούς τι έλεγε στις διαβόητες και καλοπληρωμένες ομιλίες της στην Goldman Sachs» τονίζει ο Ζέλιζερ.
«Σε ιδεολογικό επίπεδο η εκστρατεία της δεν φαίνεται να έχει όραμα. Σε μεγάλο βαθμό, οι νικητές στην πολιτική ιστορία της Αμερικής έχουν εμπνεύσει με ένα διαφορετικό όραμα για το μέλλον. Αυτή ήταν σίγουρα και η περίπτωση του Μπαράκ Ομπάμα που ενθουσίασε εκατομμύρια κόσμο με την υπόσχεση να αλλάξει ριζικά την πορεία της πολιτικής του Τζορτζ Μπους. Αλλά πάνω απ’ όλα η Κλίντον ενσαρκώνει το πολιτικό κατεστημένο σε μια στιγμή όπου οι περισσότεροι Αμερικανοί είναι θυμωμένοι και θέλουν αλλαγή. Ετσι δεν είναι περίεργο που πασχίζει να προκαλέσει τον ενθουσιασμό που είδαμε στις εκστρατείες του Σάντερς και του Τραμπ στις προκριματικές» καταλήγει ο συνομιλητής μας.
ΑΡΙΘΜΟΙ
55% των ερωτωμένων σε δημοσκοπήσεις απαντούν αυθορμήτως πως δεν συμαθούν και δεν εμπιστεύονται την Κλίντον.
48% υπέρ της Χίλαρι έναντι 44% υπέρ του Τραμπ είναι το αποτέλεσμα του τελευταίου εθνικού γκάλοπ για το NBC News την πρώτη εβδομάδα του Ιουνίου.
65% του εκλογικού σώματος φαίνεται πως έχει σοκαριστεί από τις προτάσεις του Τραμπ για τεράστιο τείχος γύρω από τις ΗΠΑ και απαγόρευση εισόδου για όλους τους μουσουλμάνους.
675.000 δολάρια έβγαλε για μόλις τρεις διαλέξεις στην Goldman Sachs η Χίλαρι, χωρίς ποτέ να εξηγήσει τι ακριβώς είπε σε αυτές τις διαλέξεις.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
