Απανωτά χτυπήματα βουλιάζουν την ελληνική αγορά γάλακτος

Μπορεί η κυβέρνηση να εναποθέτει τις ελπίδες της για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας –εκτός των άλλων –στην ανάπτυξη του αγροτοδιατροφικού τομέα, αλλά ο μεγαλύτερος κλάδος του που μετρά πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ετησίως σε τζίρο και δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, η γαλακτοκομία, βρίσκεται πλέον σε «ελεύθερη πτώση».

Είναι πρωτοφανές αυτό που συμβαίνει στη διάρκεια του 2016, να μειώνεται –και μάλιστα σε υψηλά ποσοστά –η κατανάλωση γάλακτος, ενώ οι τιμές του έχουν μειωθεί –τα περισσότερα γαλακτοκομικά προϊόντα βρίσκονται σε προσφορά. Πρόκειται για σαφέστατη ένδειξη ακραίας φτώχειας ενός σημαντικού τμήματος της κοινωνίας.

Ομως στην οικονομική καχεξία της εσωτερικής αγοράς έχουν προστεθεί η συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τη Νότια Αφρική, με βάση την οποία δεν προστατεύεται η φέτα, εν αντιθέσει με ό,τι συμβαίνει με τα άλλα ΠΟΠ ευρωπαϊκά τυροκομικά προϊόντα, και προ ημερών η απόφαση της Τσεχίας με την οποία υπονομεύεται το ελληνικό γιαούρτι.

Η Τσεχία ενσωμάτωσε στην εθνική της νομοθεσία κατηγορία ελληνικού γιαουρτιού και υπάρχει πλέον ορατός ο κίνδυνος η εθνικότητα του προϊόντος να μην υποδηλώνει την προέλευση, αλλά γενική κατηγορία, όπως είναι π.χ. το american burger ή pitsa italiana.

Από την άλλη πλευρά, η πτώση της τιμής παραγωγού του αγελαδινού γάλακτος –πλέον βρίσκεται στα 35 ή 36 λεπτά το κιλό –που είναι συνέπεια της μείωσης της κατανάλωσης, έχει αναγκάσει πολλές βιομηχανικές επιχειρήσεις να αυξήσουν τις ποσότητες γάλακτος που χρησιμοποιούνται στην τυροκόμηση. Αυτή η εξέλιξη οδήγησε στην αύξηση της παραγόμενης ποσότητας του λεγόμενου λευκού τυριού –είναι το αντίστοιχο της φέτας αλλά με αγελαδινό γάλα –και φυσικά η τιμή του έχει καταρρεύσει.

Παράπλευρες απώλειες

Υπάρχουν όμως και παράπλευρες απώλειες. Ετσι τούτο έχει ως αποτέλεσμα να ασκηθεί ισχυρή πίεση στην αγορά της φέτας, η οποία σιγά-σιγά αρχίζει και έχει πρόβλημα στην εσωτερική αγορά, δηλαδή περιορίζεται η κατανάλωσή της. Και κατά συνέπεια ασκούνται πιέσεις στις τιμές παραγωγού του αιγοπρόβειου γάλακτος.

Σύμφωνα με πηγές της αγοράς και δεδομένου ότι αυτή την περίοδο κλείνονται οι ετήσιες συμφωνίες με τους κτηνοτρόφους, προβλέπεται μείωση των τιμών του αιγοπρόβειου γάλακτος από 5% ως και 10% για τους επόμενους μήνες.

Από την πλευρά της η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης αρκείται στον ρόλο του θεατή των όσων καταστροφικών διαδραματίζονται στον γαλακτοκομικό κλάδο και η παρέμβασή της περιορίστηκε απλώς στο ενδεχόμενο να κάνει η Ελλάδα προσφυγή σε βάρος της Τσεχίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, η οποία όμως ωστόσο φαίνεται να έχει την κάλυψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Είναι εντυπωσιακή η αποτυχία της ελληνικής γαλακτοκομίας, συνεπικουρούμενων φυσικά των τελευταίων κυβερνήσεων, μηδέ της παρούσας εξαιρουμένης. Η αγορά του ελληνικού τύπου στραγγιστού γιαουρτιού στην Ευρώπη πλησιάζει τα 20 δισ. ευρώ και οι ελληνικές επιχειρήσεις, όσες δηλαδή έχουν να παρουσιάσουν εξαγωγικές επιδόσεις, δεν έχουν κατορθώσει να αποσπάσουν περισσότερα από 300 εκατ. ευρώ στην καλύτερη περίπτωση. Η ευρωπαϊκή αγορά βρίθει στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων από «greek yogurt» ή «greek style yogurt».

Ούτε τα προσχήματα

Η μία μετά την άλλη οι ευρωπαϊκές γαλακτοβιομηχανίες παράγουν «ελληνικό γιαούρτι» και δεν κρατούν καν τα προσχήματα να το ονομάσουν «greek style» –μόνο στη Βρετανία αυτό δεν είναι δυνατόν και τούτο διότι η ΦΑΓΕ προσέφυγε στα βρετανικά δικαστήρια και το κατοχύρωσε ως ελληνικό. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ήλθε και η Τσεχία, η κυβέρνηση της οποίας ενσωμάτωσε στην εθνική της νομοθεσία δύο νέες κατηγορίες: «ελληνικό γιαούρτι» και «ελληνικού τύπου γιαούρτι».

Επί της ουσίας το ελληνικό γιαούρτι γίνεται κατηγορία και η χώρα προέλευσης δεν έχει καμία σημασία.

Η ελληνική κυβέρνηση υπέβαλε ένσταση στα αρμόδια θεσμικά όργανα –διότι η εθνική νομοθεσία πρέπει να εγκριθεί από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς –και η απάντηση που έλαβε είναι ότι στη συσκευασία θα αναγράφεται και η χώρα προέλευσης.

Την περασμένη Πέμπτη σε σύσκεψη που είχαν στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης με τη συμμετοχή του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ) αποφασίστηκε η συγκρότηση φακέλου για την προσφυγή της χώρας μας σε βάρος της Τσεχίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Μιλώντας προς «Το Βήμα» ο κ. Χρήστος Αποστολόπουλος, πρόεδρος του ΣΕΒΓΑΠ, τόνισε πως πρόκειται «για θρασύτατη ενέργεια στην οποία προέβη η Τσεχία». Και εξήγησε ότι «αφορά την έκδοση και υποβολή στην ΕΕ για διαβούλευση και έγκριση μιας εθνικής νομοθεσίας που ούτε λίγο ούτε πολύ δημιουργεί κατηγορία ελληνικού γιαουρτιού –μάλιστα δημιούργησε 2 κατηγορίες, το «κανονικό» ελληνικό γιαούρτι και το τύπου ή στυλ ελληνικό γιαούρτι όπως τα ονομάζει».

Υποβολή ένστασης

Μετά τη δημοσιοποίηση αυτής της εξέλιξης «ο ΕΦΕΤ σε συνεργασία με τον ΣΕΒΓΑΠ συνέταξαν μια τεκμηριωμένη ένσταση κατά της ύπουλης αυτής πρωτοβουλίας της Τσεχίας, η οποία υποβλήθηκε από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στην απάντησή της η ΕΕ εμφανίζεται να αποδέχεται αυτή την απίστευτη τσεχική νομοθεσία κάνοντας μόνο μια μικρή προσθήκη που τουλάχιστον υποβαθμίζει τη νοημοσύνη μας».

Είπε δηλαδή ότι στη συσκευασία θα αναγράφεται η χώρα προέλευσης.

Ο Κ. Αποστολόπουλος είναι μάλλον απαισιόδοξος διότι θεωρεί πως η περίπτωση της Τσεχίας «είναι η κορυφή μόνο του παγόβουνου και πολύ κακώς θεωρούμε ότι η λύση θα προκύψει από ένα τέτοιο όργανο, όπως είναι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο που συνήθως εξυπηρετεί το (κακώς εννοούμενο) κοινοτικό συμφέρον και όχι το εκάστοτε εθνικό». Και προσθέτει ότι «οι ενέργειές μας πρέπει να στοχεύουν στο να κερδίσουμε τον πόλεμο στην ΕΕ. Γι’ αυτό πρέπει να αναχθεί το θέμα στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο, σε επίπεδο Πρωθυπουργού».