Τι είναι το Ραμαζάνι;

Να απέχουν από τα πάντα οφείλουν οι μουσουλμάνοι όλου του κόσμου κατά τον ένατο μήνα του ισλαμικού σεληνιακού ημερολογίου –ήτοι κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού –ώστε να εξιλεωθούν ενώπιον του Αλλάχ. Σύμφωνα με την παράδοση τον μήνα αυτόν παραδόθηκε το Κοράνι στους ανθρώπους προκειμένου οι κανόνες του να αποτελέσουν οδηγό της ζωής τους. Εφέτος το Ραμαζάνι άρχισε την περασμένη Δευτέρα και θα τελειώσει στις 5 Ιουλίου. Τι ακριβώς όμως είναι το Ραμαζάνι; Και ποιες είναι οι υποχρεώσεις των περισσότερων από 2 δισεκατομμύρια μωαμεθανών κατά τον ιερότερο μήνα του μουσουλμανικού έτους; Μιλώντας στους «New York Times» ο Χοσέιν Καμάλι, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Μπάρναρντ Κόλετζ με ειδίκευση στις Ισλαμικές Σπουδές και στην Ιστορία της Μέσης Ανατολής, εξηγεί τη σημασία του απαντώντας σε τέσσερα βασικά ερωτήματα.

«Ολες οι ημέρες μπορεί να είναι ισότιμες κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους. Αλλά κατά τη διάρκεια ενός θρησκευτικού έτους δεν είναι: κάποιες έχουν μεγαλύτερη σημασία από άλλες. Στο μουσουλμανικό ημερολόγιο, ολόκληρος ο μήνας του Ραμαζανιού αποτελεί την πιο ξεχωριστή περίοδο καθώς εορτάζεται η κάθοδος του λόγου του Θεού, ήτοι του ιερού Κορανίου, από τον Παράδεισο στη Γη. Κατά την παράδοση, στη διάρκεια του Ραμαζανιού οι πύλες του Παραδείσου είναι πιο ανοιχτές από οποιαδήποτε άλλη στιγμή. Οπως ακριβώς ο λόγος του Θεού έφτασε στους ανθρώπους, έτσι και ο λόγος των ικετών φτάνει στον Θεό αποτελεσματικότερα από οποιαδήποτε άλλη περίοδο».

«Είναι όρος για να λάβουν οι πιστοί την ευλογία του Θεού κατά τον μήνα του Ραμαζανιού. Ολοι οι αρτιμελείς πιστοί, άνδρες και γυναίκες, καθώς επίσης τα κορίτσια και τα αγόρια που έχουν φτάσει στην ηλικία κατά την οποία ξεκινούν να τηρούν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, οφείλουν να νηστεύουν κατά τη διάρκεια του μήνα. Οπως ορίζεται στο Κοράνι, η καθημερινή νηστεία αρχίζει πριν από την ανατολή του ηλίου και τελειώνει μετά το ηλιοβασίλεμα. Ολοι όσοι δεν μπορούν να απέχουν από το φαγητό και το ποτό, λόγω γήρατος, ασθένειας ή για άλλους λόγους, εξαιρούνται από τη νηστεία, αλλά εξακολουθούν να μπορούν να λάβουν τις ευλογίες του Ραμαζανιού».

«Το Ραμαζάνι δεν περιορίζεται στη νηστεία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αποτελεί επίσης μια περίοδο περισυλλογής, αφοσίωσης στον Θεό και επίκλησής του, ιδίως μέσω της ανάγνωσης ή της απαγγελίας αποσπασμάτων του Κορανίου. Εξίσου σημαντική είναι η συμβολή στην ευημερία των λιγότερο τυχερών μελών της (όποιας) κοινότητας. Η εντατική ενδοσκόπηση και η αυξημένη συνείδηση του Θεού κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού αποσκοπούν στον περιορισμό των πιο κοινών παραπτωμάτων, όπως η κακολογία ή το να λέει ψέματα κανείς ή το να κρατά κακία. Μία από τις σημαντικότερες στιγμές του μήνα του Ραμαζανιού είναι γνωστή ως «Νύχτα του Πεπρωμένου», «Λεϊλάτ αλ Καντρ» στα αραβικά. Το Κοράνι αναφέρει πως αυτή την ξεχωριστή βραδιά οι άγγελοι και, κυρίως, ο αρχάγγελος Γαβριήλ κατέρχονται από τον Παράδεισο στη Γη φέρνοντας την ειρήνη και τη θεία παρουσία στον κόσμο. Καθώς όμως δεν είναι ακριβώς καθορισμένο ποια βραδιά είναι η «Νύχτα του Πεπρωμένου», οι πιστοί οφείλουν να βρίσκονται διαρκώς σε ετοιμότητα».

«Ο τρόπος εορτασμού μπορεί να διαφέρει από κοινότητα σε κοινότητα. Οι σιίτες μουσουλμάνοι, για παράδειγμα, περιμένουν ώσπου να χαθούν στον ορίζοντα και τα τελευταία σημάδια της δύσης του ηλίου για να καταλύσουν τη νηστεία, ήτοι μερικά λεπτά αργότερα από τους περισσότερους σουνίτες μουσουλμάνους. Μια σημαντική εξέλιξη, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, αποτελεί το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια του δείπνου –«ιφτάρ» στα αραβικά –που ακολουθεί μετά το τέλος της ημερήσιας νηστείας είναι ευπρόσδεκτα και άτομα που δεν ασπάζονται τον μωαμεθανισμό. Από τα μεσάνυχτα ως την ανατολή του ηλίου προβλέπεται ένα γεύμα, το «σουχούρ», ώστε να είναι σε θέση οι πιστοί να αντεπεξέλθουν στην παρατεταμένη νηστεία της επόμενης ημέρας».