Κόκκινος συναγερμός έχει σημάνει στα νοσοκομεία της χώρας. Η δραματική μείωση της χρηματοδότησης, οι ελλείψεις ιατρικού και λοιπού προσωπικού, αναλώσιμων υλικών και ιατροτεχνολογικών προϊόντων έχουν φέρει τα νοσηλευτικά ιδρύματα στο χείλος του γκρεμού. Πολλά από αυτά λειτουργούν με επισφάλεια, αφού ο αριθμός του προσωπικού μειώνεται μήνα με τον μήνα, ενώ η ζήτηση υπηρεσιών αυξάνεται μέρα με τη μέρα. Σε αυτό συντελούν η οικονομική δυσπραγία, η κάλυψη των ανασφάλιστων πολιτών χωρίς την ανάλογη χρηματοδότηση του συστήματος και βεβαίως η απουσία οργανωμένης πρωτοβάθμιας περίθαλψης.
Γιατροί και λοιποί υγειονομικοί έχουν φθάσει στα όριά τους και στις επανειλημμένες εκκλήσεις της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας να «βάλουν πλάτη» απαντούν: «Δεν αντέχουμε άλλο». Νιώθουν απογοήτευση. Και το σημαντικότερο; Νιώθουν ότι δεν έχουν υποστήριξη. Ηδη σε πολλά νοσοκομεία οι εργαζόμενοι έχουν ξεκινήσει κινητοποιήσεις με κεντρικά αιτήματα την αύξηση των δαπανών για την Υγεία και προσλήψεις προσωπικού. Την Τετάρτη 8 Ιουνίου οι υγειονομικοί κάνουν 24ωρη απεργία και συγκέντρωση στις 11 π.μ. έξω από το υπουργείο Υγείας.
«Η χειρότερη περίοδος»
Με τα πιο μελανά χρώματα περιγράφει την ισχύουσα κατάσταση στα δημόσια νοσοκομεία ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας των Εργαζομένων (ΠΟΕΔΗΝ) κ. Μιχάλης Γιαννάκος. «Η περίοδος που διανύουμε είναι η χειρότερη από τότε που συστήθηκε το ΕΣΥ» λέει κατηγορηματικά. Ενα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι η υποστελέχωση των νοσηλευτικών ιδρυμάτων. «Το προσωπικό αριθμητικά είναι κάτω από το όριο ασφαλείας. Με βάση την απογραφή του ανθρώπινου δυναμικού από τα αρμόδια υπουργεία, από την 1η Ιανουαρίου 2016 παίρνουν μισθό 2.500 λιγότεροι εργαζόμενοι στην Υγεία σε σχέση με το 2015. Αυτοί έφυγαν το περασμένο έτος. Επίσης από τις αρχές του χρόνου μέχρι τις 12 Μαΐου έχουν ήδη υποβάλει την παραίτησή τους για να συνταξιοδοτηθούν 1.500 εργαζόμενοι του ΕΣΥ. Με απλά λόγια, την τελευταία διετία αποχώρησαν από το σύστημα 4.000 εργαζόμενοι οι οποίοι δεν αντικαθίστανται».
Σύμφωνα με τον κ. Γιαννάκο, σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας εκτιμάται ότι υπάρχουν 30.000 κενές οργανικές θέσεις. Την τελευταία τριετία έχουν αποχωρήσει από το ΕΣΥ 13.500 άτομα και 20.000 άτομα, συνολικά, τα χρόνια των μνημονίων. «Σε κάθε κλινική και βάρδια υπάρχει μόνο ένας νοσηλευτής για 40 ασθενείς. Στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας υπάρχουν μόνο δύο νοσηλευτές για δέκα ασθενείς και στα επείγοντα υπάρχουν επίσης ένας ή δύο νοσηλευτές. Είναι το λιγότερο προσωπικό που είχαμε ποτέ» αναφέρει.
Ιδιαίτερη μνεία κάνει στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) οι οποίες «έχασαν» άλλες 50 κλίνες από τον Νοέμβριο, οπότε έληξαν οι συμβάσεις γιατρών και προσωπικού. «Εχουμε 222 κλειστές κλίνες ΜΕΘ. Την περασμένη Πέμπτη 30 ασθενείς βρίσκονταν σε λίστα αναμονής για ένα κρεβάτι. Αυτή είναι συνηθισμένη κατάσταση» τονίζει.
Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση, «από το 1,1 δισ. ευρώ έχουν φθάσει στα νοσοκομεία περίπου 200 εκατ., δηλαδή ούτε τα μισά, και ας βρισκόμαστε στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του έτους».
Ούτε γάλα για τους ασθενείς
Οι επιπτώσεις της οικονομικής πραγματικότητας είναι έντονες σε όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα. Πόσω μάλλον στα πιο ειδικά, όπως είναι τα ψυχιατρικά. Οπως λέει ο κ. Γιαννάκος, το Δρομοκαΐτειο έχει λάβει από το κράτος μόνο 430.000 ευρώ, το ταμείο έχει στερέψει, οι προμηθευτές στέλνουν εξώδικα και οι αρμόδιες υπηρεσίες του νοσοκομείου δεν μπορούν να προμηθευτούν τρόφιμα, υλικά και φάρμακα για τους 500 νοσηλευόμενους ασθενείς. «Ούτε γάλα για τους ασθενείς δεν έχουμε λεφτά να πάρουμε, αφού χρωστάμε στους προμηθευτές 3 εκατ. ευρώ» σημειώνει.
Μολονότι το νοσοκομείο παρουσιάζει αυξημένη κίνηση –εφημερεύει δύο φορές την εβδομάδα και κάνει περίπου 100 εισαγωγές -, εν τούτοις το νοσηλευτικό προσωπικό μειώνεται σταθερά. «Εχουμε σοβαρούς τραυματισμούς εργαζομένων και ασθενών από άλλους ασθενείς. Πώς μπορεί να φροντίσει μία νοσηλεύτρια μόνη 30 ψυχικώς πάσχοντες; Τις νύχτες μάλιστα είναι δύσκολα τα πράγματα, αφού οι υπηρεσίες του Δρομοκαΐτειου δεν βρίσκονται σε ένα κεντρικό κτίριο αλλά σε περίπτερα. Ακόμη και να φωνάξεις βοήθεια δύσκολα θα σε ακούσει κάποιος».
«Γεννηματάς»: επτά ώρες στα Επείγοντα
«Αν δεν ξεκινήσουν οι προσλήψεις, δεν ξέρω πώς θα συνεχίσουν να λειτουργούν τα νοσοκομεία» αναφέρει η πρόεδρος της Ενωσης Ιατρών Αθήνας – Πειραιά (ΕΙΝΑΠ) κυρία Ματίνα Παγώνη. Σε πρόσφατη συνάντηση με την ηγεσία του υπουργείου Υγείας, το Διοικητικό Συμβούλιο της Ενωσης ζήτησε να αυξηθεί η χρηματοδότηση για τα νοσοκομεία. Η απάντηση που πήραν τα μέλη του ΔΣ ήταν ότι θα λάβουν άλλα 500 εκατ. ευρώ από τον ΕΟΠΥΥ, τη στιγμή που και ο Οργανισμός δυσκολεύεται να πληρώσει τους παρόχους υπηρεσιών Υγείας και προμηθευτές.
Ειδικά για το Κρατικό Αθήνας «Γ. Γεννηματάς», η κυρία Παγώνη αναφέρει ότι είναι κενές 320 θέσεις νοσηλευτών και 60 γιατρών. Δυσκολίες υπάρχουν με τη λειτουργία της ΜΕΘ, των Επειγόντων και των χειρουργείων. Στη ΜΕΘ παραμένουν κλειστά τα πέντε κρεβάτια, στα Επείγοντα οι αναμονές φθάνουν τις έξι ως επτά ώρες και στα εξειδικευμένα χειρουργεία τους έξι μήνες.
Λαοθάλασσα στον «Ευαγγελισμό»
Ο ακόλουθος διάλογος μεταξύ γιατρών και ασθενών σε νοσοκομεία πρώτης γραμμής, όπως ο «Ευαγγελισμός», είναι πολύ συνηθισμένος.
–Γιατρέ, πονάει η μέση μου.
–Πάρε αύριο το πρωί στο νοσοκομείο να κλείσεις ραντεβού.
–Θα μου πουν να έρθω σε έναν-ενάμιση μήνα και πονάω φρικτά.
–Ελα μεθαύριο στη γενική εφημερία. Πήγαινε στους ορθοπαιδικούς να σου πουν τι να κάνεις.
«Τα περιστατικά αυτά κανονικά δεν πρέπει να έρχονται στα νοσοκομεία. Πού αλλού να πάνε όμως ελλείψει πρωτοβάθμιας περίθαλψης;» αναρωτιέται ο διευθυντής της Καρδιολογικής Κλινικής του «Ευαγγελισμού» και πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων κ. Ηλίας Σιώρας.
Ο όγκος δουλειάς σε ένα νοσοκομείο σαν τον «Ευαγγελισμό» είναι τεράστιος. Σε κάθε γενική εφημερία 1.200 ως 1.800 περιστατικά εξετάζονται στα Επείγοντα και 200-250 κάνουν εισαγωγή για νοσηλεία. «Σχεδόν κάθε μέρα έρχονται επείγοντα περιστατικά με το ΕΚΑΒ, ακόμη και τις πρωινές ώρες μη γενικής εφημερίας. Και στα εξωτερικά ιατρεία όμως υπάρχει λαοθάλασσα ελλείψει πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Την ίδια στιγμή οι επίσημες κενές θέσεις με τον πετσοκομμένο οργανισμό είναι 680 και οι πραγματικές –βάσει των αναγκών –περισσότερες από 1.000».
Σε χειρότερη μοίρα σε σχέση με τα άλλα νοσοκομεία της Αττικής θεωρεί ο νευροχειρουργός κ. Πάνος Παπανικολάου ότι βρισκόταν ανέκαθεν –και εξακολουθεί –το Γενικό Κρατικό της Νίκαιας. «Είναι το πιο αδικημένο νοσοκομείο σε ό,τι αφορά τη στελέχωση. Επίσης, από το 2011, οπότε άρχισαν οι δραστικές περικοπές στα ετήσια κονδύλια χρηματοδότησης, στο νοσοκομείο της Νίκαιας έγινε μακράν η μεγαλύτερη περικοπή. Φθάσαμε το 2015 στο σημείο να χρηματοδοτηθούμε μόνο με 19 εκατ. ευρώ».
Σύμφωνα με τον κ. Παπανικολάου, για να λειτουργήσει στοιχειωδώς το νοσοκομείο, πρέπει να πάρει εκτός από χρήματα (έχουν δοθεί ελάχιστα) και προσωπικό. Συγκεκριμένα απαιτούνται τουλάχιστον 200 άτομα νοσηλευτικό προσωπικό, 100 βοηθητικό υγειονομικό, άλλα 100 διοικητικό και τεχνικό προσωπικό και 50 γιατροί κλάδου ΕΣΥ. Ενα ακόμη ζήτημα που θίγει είναι αυτό της ελλιπούς συντήρησης των μηχανημάτων (τα δύο φορητά ακτινολογικά έχουν βλάβη) λόγω οικονομικής στενότητας.
«Δωρίζουν» υλικά για μια επέμβαση
Το ΑΧΕΠΑ δεν έχει μόνο ελλείψεις προσωπικού. Αν και μεγάλο, το πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης δεν έχει ούτε τα στοιχειώδη. Οι χειρουργικές επεμβάσεις γίνονται με υλικά τα οποία «δωρίζουν» οι ίδιοι οι ασθενείς που θα τα χρησιμοποιήσουν στο νοσοκομείο. Το ίδιο ισχύει και με τα φάρμακα. Συχνά δε από ένα… σκεύασμα εξυπηρετούνται όλοι οι ασθενείς που νοσηλεύονται στην ίδια κλινική και όχι μόνο ο κάτοχος του φαρμάκου.
Ο κ. Πέτρος Κετικίδης, πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων του «Γ. Γεννηματάς» Θεσσαλονίκης, έχει βιώσει ανάλογη ιστορία στο ΑΧΕΠΑ. «Προσφάτως νοσηλεύθηκε στο ΑΧΕΠΑ ένας δικός μου άνθρωπος. Χρειαζόταν ένα φάρμακο, όχι ακριβό, το οποίο δεν υπήρχε στο νοσοκομείο. Αγόρασα δύο κουτάκια και τα άφησα στην κλινική. Δύο ημέρες μετά ο ασθενής χρειάστηκε ξανά ένα χαπάκι από αυτά που είχα αγοράσει. «Δεν έχουμε» μου απάντησε η νοσηλεύτρια. «Μα πριν από δύο ημέρες εγώ πήγα και αγόρασα δύο κουτιά. Πότε τελείωσαν;» τη ρώτησα και μου απάντησε: «Δώσαμε και σε άλλους ασθενείς που χρειάζονταν. Δεν μπορούσαμε να τους αφήσουμε έτσι». Πήγα λοιπόν στο φαρμακείο και το ξαναγόρασα».
Στο ΑΧΕΠΑ όμως οι ασθενείς εκτός από φάρμακα δωρίζουν και ακριβά υλικά. Αυτό έκανε προσφάτως ένας. Προκειμένου να υποβληθεί σε επέμβαση, αγόρασε και δώρισε στη Γ’ Χειρουργική Κλινική του νοσοκομείου έναν καθετήρα αξίας 500 ευρώ. Ο ασθενής συνεννοήθηκε με τον γιατρό, αυτός ενημέρωσε τη διοίκηση, η οποία έφερε το θέμα στο Διοικητικό Συμβούλιο. Η «δωρεά» ενεκρίθη και η επέμβαση έγινε.
«Πέρυσι φωνάζαμε όταν οι συνοδοί των ασθενών έφερναν απ’ έξω γάντια, γάζες, μαξιλαροθήκη… Αυτό έχει καταντήσει πια ρουτίνα. Το έχουμε συνηθίσει. Πολύ φοβάμαι ότι σε έναν χρόνο από σήμερα θα θεωρούμε φυσιολογικό το να φέρει ένας ασθενής στο νοσοκομείο υλικά για να χειρουργηθεί» δηλώνει ο πρόεδρος του συλλόγου εργαζομένων ΑΧΕΠΑ κ. Χαράλαμπος Κοροξενός.
Προβλήματα
Εβαλαν «ρεφενέ» για γάζα
Σε υγειονομικές μονάδες οι εργαζόμενοι συγκεντρώνουν χρήματα για να πάρουν υλικά. Για παράδειγμα, στο Νοσοκομείο – Κέντρο Υγείας Γουμένισσας δεν είχαν ειδική γάζα χειρουργείου. «Πριν από έναν μήνα, με πρωτοβουλία του διευθυντή, συγκεντρώσαμε χρήματα και αγοράσαμε γάζα. Χωρίς αυτήν δεν μπορούσαν να γίνουν χειρουργεία» εξηγεί ο εκπρόσωπος των εργαζομένων κ. Ξενοφών Παπαλέξης.
Εβαλαν «ρεφενέ» για γάζα
Σε υγειονομικές μονάδες οι εργαζόμενοι συγκεντρώνουν χρήματα για να πάρουν υλικά. Για παράδειγμα, στο Νοσοκομείο – Κέντρο Υγείας Γουμένισσας δεν είχαν ειδική γάζα χειρουργείου. «Πριν από έναν μήνα, με πρωτοβουλία του διευθυντή, συγκεντρώσαμε χρήματα και αγοράσαμε γάζα. Χωρίς αυτήν δεν μπορούσαν να γίνουν χειρουργεία» εξηγεί ο εκπρόσωπος των εργαζομένων κ. Ξενοφών Παπαλέξης.
Η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη στο νοσοκομείο. «Υπάρχουν ελλείψεις σε αντισηπτικά, καθαριστικά για εργαλεία κ.λπ. Με δυσκολία τα βγάζουμε πέρα. Συνήθως δανειζόμαστε από το Κιλκίς και τα Γιαννιτσά». Οπως λέει, ελλείψει προσωπικού στο Νοσοκομείο – Κέντρο Υγείας δεν υπάρχει πια θυρωρείο: «»Κρατάει» το τηλεφωνικό κέντρο και την πύλη το απόγευμα και το βράδυ ο ένας μοναδικός τραυματιοφορέας που βρίσκεται στον χώρο εκείνες τις ώρες. Μάλιστα, όταν ανεβαίνει στις κλινικές «γυρνάει» εκεί το τηλέφωνο για να το σηκώσει κάποιος όταν χτυπήσει».
Να σημειωθεί ότι το νοσοκομείο δεν διαθέτει παιδίατρο, όταν στον Δήμο Παιονίας κατοικούν 3.500 παιδιά σχολικής ηλικίας. «Τα παιδιά τα βλέπουν δύο ιδιώτες που βρίσκονται στη Γουμένισσα και στην Αξιούπολη».
Και το Νοσοκομείο του Κιλκίς όμως αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του σωματείου εργαζομένων κ. Αχιλλέα Καλεμκερίδη, υπάρχει τόσο μεγάλη έλλειψη αναισθησιολόγων που δεν μπορούν να γίνουν χειρουργεία. «Εχουμε 14 ορθοπαιδικούς γιατρούς και μόνο τέσσερις αναισθησιολόγους. Ετσι η μέση αναμονή για χειρουργείο στην Ορθοπαιδική Κλινική είναι έξι μήνες».
Τραγική η κατάσταση
Εργαζόμενοι και υλικά πληρώνονται από το… παγκάρι
Από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου έχουν αποχωρήσει την τελευταία διετία 800 εργαζόμενοι χωρίς να έχει γίνει μία πρόσληψη. Οι κλίνες ΜΕΘ έχουν μειωθεί σε 12 από 17 και τις επόμενες ημέρες αναμένεται να «σφραγιστεί» άλλη μία. Τα περισσότερα τμήματα έχουν 40-50 ασθενείς και μόνο μία νοσηλεύτρια τις νυχτερινές ώρες. «Αλλη πλάτη δεν μπορούμε να βάλουμε. Εχουμε φθάσει στα όριά μας» σχολιάζει ο εκπρόσωπος των εργαζομένων κ. Κυριάκος Θεοδοσάκης και προσθέτει ότι «το νοσοκομείο λειτουργεί στα όρια ασφαλείας και αντοχής των εργαζομένων».
Εργαζόμενοι και υλικά πληρώνονται από το… παγκάρι
Από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου έχουν αποχωρήσει την τελευταία διετία 800 εργαζόμενοι χωρίς να έχει γίνει μία πρόσληψη. Οι κλίνες ΜΕΘ έχουν μειωθεί σε 12 από 17 και τις επόμενες ημέρες αναμένεται να «σφραγιστεί» άλλη μία. Τα περισσότερα τμήματα έχουν 40-50 ασθενείς και μόνο μία νοσηλεύτρια τις νυχτερινές ώρες. «Αλλη πλάτη δεν μπορούμε να βάλουμε. Εχουμε φθάσει στα όριά μας» σχολιάζει ο εκπρόσωπος των εργαζομένων κ. Κυριάκος Θεοδοσάκης και προσθέτει ότι «το νοσοκομείο λειτουργεί στα όρια ασφαλείας και αντοχής των εργαζομένων».
Το νοσοκομείο αντιμετωπίζει πρόβλημα με τις προμήθειες αναλώσιμων υλικών (σύριγγες, γάζες, φλεβοκαθετήρες), ενώ υπάρχει κίνδυνος να ξεμείνει από τρόφιμα το προσεχές διάστημα καθώς τα χρήματα που προορίζονταν για τον σκοπό αυτόν έχουν ήδη εξαντληθεί.
Σύμφωνα με τον κ. Θεοδοσάκη, χειρότερη είναι η κατάσταση στο Νοσοκομείο Ρεθύμνου. «Είναι ένα από τα πιο προβληματικά νοσοκομεία στην Κρήτη τόσο κτιριακά όσο και λειτουργικά. Το δε προσωπικό είναι ελάχιστο. Σκεφθείτε ότι εργαζόμενοι και υλικά πληρώνονται από το παγκάρι της εκκλησίας, και εννοώ το εικονοστάσι που βρίσκεται μέσα στο Νοσοκομείο Ρεθύμνου».
Ράντζα και διασωληνωμένοι στο «Αττικόν»
Αλλες μέρες μετράει 40-50 ράντζα και άλλες 80. Στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Αττικόν» πάντως παραμένουν μια θλιβερή πραγματικότητα, ιδίως στις παθολογικές κλινικές. «Η μόνη μέρα που το νοσοκομείο δεν έχει ράντζα είναι τον Δεκαπενταύγουστο» δηλώνει ο πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων του νοσοκομείου, εντατικολόγος κ. Μιχάλης Ρίζος.
Ενα άλλο σημαντικό ζήτημα που θίγει ο κ. Ρίζος είναι η αύξηση των διασωληνωμένων ασθενών (αυτών που χρειάζονται νοσηλεία σε Εντατική) στους κοινούς θαλάμους. «Από τις 27 κλίνες της ΜΕΘ οι 13 είναι κλειστές. Τους τελευταίους μήνες έκλεισαν άλλα τρία κρεβάτια ελλείψει προσωπικού. Αποτελέσμα; Εχει αυξηθεί η νοσηλεία διασωληνωμένων ασθενών σε κοινούς θαλάμους».
Επίσης στο νοσοκομείο δεν λειτουργούν ο μαγνητικός τομογράφος και μηχανήματα ακτινοσκόπησης, ενώ έχει σταματήσει το σέρβις στους αναπνευστήρες και οι περισσότεροι έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας.
Εκλεισε η Γυναικολογική στην Αμαλιάδα
Ανεστάλη η λειτουργία της Μαιευτικής – Γυναικολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Αμαλιάδας. Οι τρεις μαιευτήρες-γυναικολόγοι μεταφέρθηκαν στο Νοσοκομείο του Πύργου για να καλυφθούν εκεί τα κενά. «Ολα τα διασυνδεόμενα νοσοκομεία κινδυνεύουν να χάσουν τις κλινικές τους από τα κεντρικά νοσοκομεία» λέει ο εκπρόσωπος των εργαζομένων κ. Βασίλης Μιχαλόπουλος εκφράζοντας την αγωνία του. «Η λειτουργία του Νοσοκομείου Αμαλιάδας επιβάλλεται» αναφέρει «διότι ο αριθμός των κρεβατιών στο Νοσοκομείο του Πύργου δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών της περιοχής».
Με αριθμούς
- 30.000 κενές θέσεις εργασίας στα νοσοκομεία.
- 20.000 εργαζόμενοι αποχώρησαν και δεν αντικαταστάθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια.
- 30 ασθενείς σε λίστα αναμονής για ένα κρεβάτι σε ΜΕΘ στις 2 Ιουνίου.
- 200.000.000 ευρώ έφτασαν στα νοσοκομεία εφέτος όταν έχουν προϋπολογιστεί 1.100.000.000 ευρώ.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
