Πρόκειται για ένα από τα πιο μυστηριώδη πρόσωπα στην σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία. Είναι γνωστός ως ο «Ανθρωπος με την Σιδερένια Μάσκα» και ήταν κάποιος φυλακισμένος στη Γαλλία του 17ου αιώνα στον οποίο είχε τοποθετηθεί μια σιδερένια μάσκα. Οι απόψεις και θεωρίες για την ταυτότητα του ανθρώπου αυτού είναι πολλές με διασημότερη όλων αυτή που τον θέλει να είναι ο αδελφός του Λουδοβίκου ΙΔ. Αμερικανός καθηγητής ιστορίας υποστηρίζει ότι ανακάλυψε την ταυτότητα του μυστηριώδη φυλακισμένου ο οποίος ήταν ένας… απλός θνητός και πιο συγκεκριμένα ο υπηρέτης ενός κορυφαίου καρδινάλιου.
Η ιστορία
Εχει διαπιστωθεί ότι το 1669 ή το 1670 κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Λουδοβίκου ΙΔ συνελήφθη κάποιος με το όνομα Ευστάθιος Ντοζέ χωρίς να υπάρχει κανένα άλλο στοιχείο για το ποιος ήταν, τι έκανε στην ζωή του και γιατί συνελήφθη. Εχει διαπιστωθεί επίσης ότι ο άνθρωπος αυτός έζησε σε διάφορες φυλακές της Γαλλίας αλλά κάποια στιγμή βρέθηκε και σε μια φυλακή στην Ιταλία. Ο φυλακισμένος πέθανε στις 19 Νοεμβρίου 1703 και κηδεύτηκε με το όνομα Μαρσιολί.
Ο άνθρωπος αυτός συγκέντρωσε το ενδιαφέρον τόσο στην εποχή του όσο και αργότερα επειδή κανείς ποτέ δεν είδε το πρόσωπο του αφού σύμφωνα με όσα είχαν γίνει γνωστά εκείνη την εποχή σε όλη τη διάρκεια της φυλάκισης του φορούσε μια μάσκα φτιαγμένη από μαύρο βελούδο.
Οι θεωρίες
Μετά τον θάνατο του μυστηριώδη κρατουμένου για πολλά χρόνια διατυπώθηκαν πολλές θεωρίες για την ταυτότητα του. Εκείνος όμως που έκανε ευρύτερα γνωστή την ιστορία αυτού του κρατούμενου ήταν ο Βολταίρος ο οποίος το 1771 υποστήριξε ότι ο κρατούμενος ήταν ο μεγαλύτερος σε ηλικία ετεροθαλής αδερφός του Λουδοβίκου ΙΔ τον οποίο ο βασιλιάς φυλάκισε για να μην διεκδικήσει τον θρόνο. Ο Βολταίρος ανέφερε επίσης ότι η μάσκα δεν ήταν βελούδινη αλλά σιδερένια στοιχείο που αποτέλεσε το σήμα κατατεθέν της όλης υπόθεσης.
Την σκυτάλη πήρε στη συνέχεια ο Αλέξανδρος Δουμάς ο οποίος έγραψε για τον μυστηριώδη κρατούμενο στο τελευταίο μέρος του ιστορικού μυθιστορήματος του «Ο Υποκόμης της Βραζελόνης» που εκδόθηκε σε σειρές το διάστημα 1847-1850. Το «Σιδηρούν Προσωπείον», γνωστό και ως «Ο Άνθρωπος με τη Σιδερένια Μάσκα», αποτελεί το τελευταίο μέρος του ιστορικού μυθιστορήματος του Αλέξανδρου Δουμά.
Η υπόθεση του έργου βασίζεται σε ιστορικά γεγονότα, τα οποία αποτελούν μονάχα τη βάση του έργου, ενώ η πλοκή είναι προϊόν της φαντασίας του συγγραφέα. Σύμφωνα με τον Δουμά η μητέρα του Λουδοβίκου ΙΔ γέννησε δίδυμα αλλά οι σύμβουλοι του πατέρα του, του Λουδοβίκου ΙΓ, του είπαν ότι δεν θα μπορούσε να υπάρξει ειρήνη και τάξη στο βασίλειο με δύο διεκδικητές του θρόνου και είναι πολύ πιθανό να υπάρξει εμφύλιος. Για αυτό το ένα από τα δύο παιδιά εξορίστηκε σε κάποιο κτήμα και μεγάλωνε χωρίς να γνωρίζει την αληθινή του ταυτότητα. Κάποια στιγμή όμως τα δύο αδέλφια μαθαίνουν την αλήθεια και ο βασιλιάς φοβούμενος μην χάσει την εξουσία του διατάσσει την φυλάκιση του αδελφού του τοποθετώντας του και μια σιδερένια μάσκα η οποία ήταν έτσι κατασκευασμένη ώστε να μην μπορεί να βγει χωρίς να χάσει την ζωή του αυτός που την φορούσε.
Η μεγάλη επιτυχία του μυθιστορήματος πρακτικά εξαφάνισε τις προηγούμενες θεωρίες και συζητήσεις και επικράτησε η ιστορία του Δουμά η οποία μεταφέρθηκε με επιτυχία και στον κινηματογράφο με πιο γνωστή την ταινία στην οποία τον ρόλο του κρατουμένου είχε ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο.
Η νέα θεωρία
Ο Πολ Σονίνο, καθηγητής ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια μετά από 30 χρόνια ερευνών εξέδωσε ένα βιβλίο στο οποίο υποστηρίζει ότι ο κρατούμενος δεν ήταν κάποιο μέλος της βασιλικής οικογένειας της Γαλλίας αλλά ο υπηρέτης του καρδινάλιου Ιούλιου Μαζαρίνο ο οποίος διαδέχτηκε τον θρυλικό καρδινάλιο Ρισελιέ που έπαιξε κεντρικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα της Γαλλίας τον 17ο αιώνα.
Ο Μαζαρίνο ήταν ιταλικής καταγωγής και κατάφερε να βρει θέση στο διπλωματικό σώμα του Βατικανού. Υπό αυτή την ιδιότητα επισκέφτηκε τον Λουδοβίκο ΙΓ και τον Ρισελιέ ως διαμεσολαβητής για τον τερματισμό ο πόλεμος μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας. Στην παραμονή του στο Παρίσι ο Μαζαρίνο γοητεύτηκε από τον ραδιούργο Ρισελιέ και ανέπτυξε μαζί του μια στενή σχέση. Επιστρέφοντας στη Ρώμη ο Μαζαρίνο λειτούργησε επί μακρόν ωφέλιμα για τα γαλλικά συμφέροντα με αποτέλεσμα ο Ρισελιέ να φροντίσει να τον κάνει κατά παράβαση των κανόνων καρδινάλιο, να του δώσει γαλλική υπηκοότητα και να του προσφέρει θέση στο παλάτι ως γραμματέας του. Ο Ρισελιέ λίγο πριν πεθάνει φρόντισε ο Μαζαρίνο μετά τον θάνατο του να γίνει πρωθυπουργός.
Ο Μαζαρίνο κατάφερε να κερδίσει την εμπιστοσύνη της συζύγου του Λουδοβίκου ΙΓ, Αννας της Αυστρίας. Η σχέση που ανέπτυξαν ήταν τόσο στενή που κυκλοφορούσαν φήμες ότι ο Λουδοβίκος ΙΔ στην πραγματικότητα ήταν παιδί του Μαζαρίνο. Μετά τον θάνατο του Λουδοβίκου ΙΓ και μέχρι να ενηλικιωθεί ο Λουδοβίκος ΙΔ τυπικά τα ηνία της χώρας είχε η μητέρα του αλλά ουσιαστικά εκείνος που καθόριζε τις εξελίξεις ήταν ο Μαζαρίνος. Λέγεται μάλιστα ότι κάποια στιγμή ο Μαζαρίνο και η Αννα παντρεύτηκαν κρυφά. Ο Μαζαρίνο στη διάρκεια της παραμονής του στη Γαλλία απέκτησε με όχι και τόσο νόμιμους τρόπους μια αμύθητη περιουσία μεγάλο μέρος της οποίας προσέφερε μετά τον θάνατο του ως κληρονομιά στον Λουδοβίκο ΙΔ.
Είναι γνωστό ότι εξαιτίας της θέσης του αλλά και του τρόπου με τον οποίο είχε αποκτήσει την περιουσία του ο Μαζανίνο είχε αναρίθμητους εχθρούς. Σύμφωνα με τον Σονίνο ο Ντοζέ κάποια στιγμή άρχισε να αποκαλύπτει κάποιες από τις παράνομες δραστηριότητες του Μαζαρίνο αλλά όπως συμβαίνει σε συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις ο Μαζαρίνο το έμαθε. Ο Σονίνο εκτιμά ότι ο Μαζαρίνο έβαλε να συλλάβουν τον Ντοζέ αλλά δεν του τοποθέτησε κάποια σιδερένια μάσκα. Του είπαν να μην αναφέρει ποτέ ποιος είναι στην πραγματικότητα γιατί αν το κάνει θα τον σκοτώσουν και του έδωσαν μια βελούδινη μάσκα την οποία όπως αναφέρει ο Σοντίνο ο Ντοζέ δεν φορούσε συνέχεια αλλά την έβγαζε όποτε ήθελε.
