Το Μνημόνιο 4 που απαιτεί το ΔΝΤ

Το Μνημόνιο 4. μετά το σάρωμα των ασφαλιστικών κεκτημένων δεκαετιών με μέτρα όπως η κατάργηση του ΕΚΑΣ, η περικοπή όλων των συντάξεων άνω των 1.300 ευρώ, το «μαχαίρι» στις συντάξεις αναπηρίας και χηρείας και η εξωφρενική επιβάρυνση με υπέρογκες ασφαλιστικές εισφορές του συνόλου των επαγγελματικών τάξεων, ανοίγει εκ νέου το Εργασιακό, με κατάργηση ως και το τέλος του 2016 όλων των περιορισμών στις ομαδικές απολύσεις και με αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο ακόμη και πέραν των ευρωπαϊκών πρακτικών!

«Το Βήμα» παρουσιάζει το τελευταίο σχέδιο Μνημονίου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) το οποίο συνέταξαν τα στελέχη του Πόουλ Τόμσεν και Ντέλια Βελκουλέσκου και αποτελεί το σημείο όπου έφτασαν οι διαπραγματεύσεις με την ελληνική κυβέρνηση στο «Χίλτον». Η πορεία του χρέους περιγράφεται ως «εξαιρετικά μη βιώσιμη», ενώ το πλεόνασμα του 2018 τοποθετείται μόλις στο 1,5% του ΑΕΠ, παρά την καταιγίδα των νέων μέτρων.

Στο έγγραφο που τιτλοφορείται Μνημόνιο Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής (MEFP) και αριθμεί 13 σελίδες με κείμενο ροής και δύο σελίδες με πίνακες καταγράφονται αναλυτικά τα ορόσημα του προγράμματος, οι διαφορετικές προβλέψεις του ΔΝΤ σε σύγκριση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την κυβέρνηση αλλά και το πλήρες χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των προαπαιτούμενων μέτρων ως το τέλος του 2016.

Στην αρχή του εγγράφου οι οικονομικές εξελίξεις της διετίας 2014-2015 συνοψίζονται από τα στελέχη του Ταμείου με τα εξής: «Υστερα από μια περίοδο περιορισμένης ανάπτυξης το 2014 η οικονομία επανήλθε σε ύφεση το 2015. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα μιας σοβαρής απώλειας εμπιστοσύνης η οποία οδήγησε στην ανάγκη να επιβληθούν περιορισμοί πληρωμών και ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls) τον περασμένο Ιούνιο για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας».

Το ΔΝΤ προβλέπει ύφεση 0,6% του ΑΕΠ τo 2016 έναντι ύφεσης 0,2% που προβλέπει η Κομισιόν στις εαρινές προβλέψεις. Αναμένει ανάκαμψη στο δεύτερο εξάμηνο του 2015 και ετήσια ανάπτυξη 3% του ΑΕΠ την τριετία 2017-2019 αν εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις.

«Χρέος εξαιρετικά μη βιώσιμο»

«Το χρέος παραμένει υψηλό φτάνοντας το 176% του ΑΕΠ στο τέλος του 2015» σημειώνεται στο κείμενο, οι συντάκτες του οποίου τονίζουν ότι η δυναμική του θα παραμείνει εντελώς εκτός ελέγχου αν δεν υπάρξει ουσιώδης ελάφρυνση από τους Ευρωπαίους.

Σημειώνεται ότι «παρά τη χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους και τα περαιτέρω μεταρρυθμιστικά σχέδια, όπως περιγράφονται στο παρόν έγγραφο, η δυναμική του χρέους προβλέπεται να παραμείνει εξαιρετικά μη βιώσιμη. Ετσι, για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας του χρέους, πέραν των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών, θα είναι απαραίτητη η αποφασιστική δράση από τους ευρωπαίους εταίρους ώστε να χορηγήσουν περαιτέρω ελάφρυνση από τον επίσημο τομέα».

Οι Τόμσεν και Βελκουλέσκου προχωρούν ένα βήμα παρακάτω και περιγράφουν στη σελίδα 2 το βασικό σενάριο της παρέμβασης στο χρέος: «Η ελάφρυνση του χρέους θα βασίζεται σε ένα βιώσιμο και μακροπρόθεσμο πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 1,5% του ΑΕΠ».

Το πλεόνασμα 1,5% από το 2018 αντί για 3,5% που προβλέπει το τρέχον πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) είναι ο βασικός άξονας του Μνημονίου του ΔΝΤ. Το μονοπάτι προς αυτόν τον στόχο αρχίζει με πρόβλεψη για πρωτογενές έλλειμμα 0,5% του ΑΕΠ το 2016 (σε αντίθεση με τον υπάρχοντα στόχο για πλεόνασμα 0,5%) και συνεχίζεται με πλεονάσματα 0,25% του ΑΕΠ το 2017 και 1,5% το 2018.

Ομαδικές απολύσεις και πάγωμα επιδομάτων

Με μια κίνηση που θυμίζει έντονα την εμπλοκή των διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά το φθινόπωρο του 2014, το ΔΝΤ συμπεριλαμβάνει στο σχέδιο του νέου Μνημονίου τα εργασιακά με έμφαση στις ομαδικές απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα. Συγκεκριμένα στη σελίδα 11 γίνεται λόγος για την εναρμόνιση των ομαδικών απολύσεων και του συνδικαλιστικού νόμου αρχικά με τις πρακτικές της ΕΕ και στη συνέχεια, ως το τέλος Δεκεμβρίου του 2016, με τις «διεθνείς πρακτικές», δηλαδή με το γνωστό πακέτο ρυθμίσεων που ζητεί το ΔΝΤ από το 2014.

Για την επίτευξη του στόχου το 2018, πέρα από την ελάφρυνση χρέους, το Ταμείο θέτει ως προαπαιτούμενα (prior actions) την ψήφιση συνπληρωματικού προϋπολογισμού για το 2016 και νέου Μεσοπρόθεσμου 2017-2020.

Συνοπτικά το «πρώτο πιάτο» των μέτρων, χωρίς το έξτρα πακέτο, αναλύεται ανά τομέα ως εξής:

Συντάξεις, 1,8 δισ. ευρώ: πέρα από τον κορμό του Ασφαλιστικού το ποσό θα προέλθει από την κατάργηση του ΕΚΑΣ ως το 2019, τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις και το κόψιμο του επιδόματος τέκνων.

Φορολογικό, 1,8 δισ. ευρώ: Το ΔΝΤ θέλει το αφορολόγητο μόλις στις 8.182 ευρώ αντί για 9.100 ευρώ που έθεσε ως κόκκινη γραμμή το υπουργείο Οικονομικών. Πέραν των γνωστών διατάξεων και πέραν του εν λόγω κειμένου, το Ταμείο επαναφέρει κατά πληροφορίες την κατάργηση όλων των φοροαπαλλαγών στο πλαίσιο των μέτρων υπό αίρεση (contingency measures), ύψους 3,6 δισ. ευρώ, ώστε να υπάρξει συμφωνία σε ένα «συνολικό πακέτο», όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά στην κοινή ανακοίνωση των θεσμών μετά τη διαπραγμάτευση του «Χίλτον» αλλά και στην ατζέντα του Eurogroup της προσεχούς Δευτέρας 9 Μαΐου.

Αύξηση ΦΠΑ, 450 εκατ. ευρώ: Η κυβέρνηση πρότεινε την αύξηση του ανωτάτου συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 24%, πρόταση που έγινε δεκτή. Tο ΔΝΤ επέμενε ως το τέλος για την αύξηση του ΦΠΑ στους λογαριασμούς ρεύματος και νερού στο 23%, αυξήσεις ΦΠΑ για τα αναψυκτικά και μετάταξη από τον χαμηλό στον μεσαίο συντελεστή ΦΠΑ (13%) των εφημερίδων και των περιοδικών. Οι απαιτήσεις αυτές αντιμετωπίζονται πλέον ως «κάβα» στο πλαίσιο των έξτρα μέτρων.

Μισθολόγιο Δημοσίου, 450 εκατ. ευρώ: Προβλέπεται «πάγωμα επιδομάτων και προαγωγών για τα ειδικά μισθολόγια, όπως οι δικαστικοί, οι γιατροί και οι ένστολοι».

ΣΕ ΜΕΓΓΕΝΗ

Το ΔΝΤ προβλέπει ύφεση 0,6% του ΑΕΠ τo 2016 έναντι ύφεσης 0,2% που προβλέπει η Κομισιόν στις εαρινές προβλέψεις.

«Η ελάφρυνση του χρέους θα βασίζεται σε ένα βιώσιμο και μακροπρόθεσμο πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 1,5% του ΑΕΠ» αναφέρει η έκθεση.

Το ΔΝΤ συμπεριλαμβάνει στο σχέδιο του νέου Μνημονίου τα εργασιακά με έμφαση στις ομαδικές απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα.

Το Ταμείο θέλει το αφορολόγητο μόλις στις 8.182 ευρώ αντί για 9.100 ευρώ που έθεσε ως κόκκινη γραμμή το υπουργείο Οικονομικών.