Αντίδωρο η ελάφρυνση του χρέους για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων

Ελάφρυνση συνδεδεμένη με μεταρρυθμίσεις θα προβλέπει, σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόταση για το χρέος που αναμένεται να φέρουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων οι πιστωτές. Η πρόταση αυτή θα συνδέει π.χ. τη μείωση των επιτοκίων, την παράταση της περιόδου χάριτος και την επιμήκυνση των λήξεων με την υλοποίηση λίστας μεταρρυθμίσεων που θα δεσμευθεί να κάνει η κυβέρνηση. Ανάλογα με την πρόοδο που θα σημειώνεται στις μεταρρυθμίσεις θα υπάρχει και ελάφρυνση του χρέους.

Με αυτόν τον τρόπο οι πιστωτές και ιδιαίτερα το ΔΝΤ που επιμένει στην ανάγκη υλοποίησης των διαρθρωτικών αλλαγών στον δημόσιο τομέα και στην οικονομία, όπως το Ασφαλιστικό και το Εργασιακό, επιδιώκουν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας. Και τούτο διότι εκτιμούν ότι η εφαρμογή των διαρθρωτικών αλλαγών θα συμβάλει στην ταχύτερη επιστροφή της οικονομίας σε αναπτυξιακούς ρυθμούς και έτσι θα επιτευχθεί μεγαλύτερη υποχώρηση του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ από την άνοδο του παρονομαστή του κλάσματος. Για τον λόγο αυτόν το ΔΝΤ φέρεται να δίνει μεγάλη σημασία στις διαρθρωτικές αλλαγές.

Μείωση επιτοκίων

Ονομαστικό «κούρεμα» χρέους φυσικά δεν θα υπάρχει, αφού όλοι οι πιστωτές το απορρίπτουν. Από εκεί και πέρα η ελάφρυνση θα συνδέεται με επιμήκυνση των λήξεων και μείωση επιτοκίων. Η ελληνική πλευρά επιδιώκει να μετατρέψει τα επιτόκια από κυμαινόμενα σε σταθερά, εκμεταλλευόμενη την ευνοϊκή συγκυρία των χαμηλών επιτοκίων.

Η ευρωζώνη έχει δεχθεί κατ’ αρχήν ελάφρυνση του χρέους (όχι απομείωση) και έχει ταυτόχρονα παράσχει στην Ελλάδα περίοδο χάριτος για το κεφάλαιο, η οποία μπορεί να επιμηκυνθεί, και αναβολή πληρωμής τόκων ως το 2022, που και αυτή μπορεί να παραταθεί. ΔΝΤ και ΕΚΤ αδυνατούν να κάνουν αναδιάρθρωση των δανείων που έχουν χορηγήσει στην Ελλάδα λόγω των περιορισμών που υπάρχουν στα καταστατικά τους. Ωστόσο δεν αποκλείεται να αναζητήσουν λύσεις όπως π.χ. η επιστροφή των κερδών της ΕΚΤ από τα ελληνικά ομόλογα για να διευκολύνουν τον στόχο. Από την άλλη, το ΔΝΤ έχει τεθεί υπέρ της επιμήκυνσης των δανείων που έχουν χορηγήσει οι ευρωπαϊκές χώρες και ο ESM στην Ελλάδα, η οποία σύμφωνα με πληροφορίες ζητεί να φθάσει ως και τα 70 χρόνια.

Ανέφικτα πλεονάσματα

Σε κάθε περίπτωση η συζήτηση για το χρέος αναμένεται να μπει άμεσα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Εκτιμάται μάλιστα ότι η ελάφρυνση του χρέους θα είναι το «αντίδωρο» των Ευρωπαίων στον «κόφτη» δαπανών που ζητούν να υιοθετήσει η κυβέρνηση σε περίπτωση που ο προϋπολογισμός εκτροχιαστεί.

Πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν αναφέρουν ότι το Βερολίνο εκτιμά πως είναι πολύ δύσκολο η Ελλάδα να συνεχίσει να επιτυγχάνει πρωτογενή πλεονάσματα. Και τούτο διότι η αύξηση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της κυβέρνησης, μέσω των οποίων προκύπτουν τα πρωτογενή πλεονάσματα, δεν μπορεί να αυξάνεται εσαεί. Εκτιμά ότι η τακτική αυτή έχει φθάσει στα όριά της. Μάλιστα οι πιστωτές θεωρούν πιθανό το 2016 να καταγραφεί πρωτογενές έλλειμμα.

Από την άλλη, το Ταμείο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, θεωρεί ότι η αύξηση της φορολογίας την οποία προωθεί η κυβέρνηση για να καλύψει τα μέτρα που ζητούν οι πιστωτές δεν θα αποφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Το ΔΝΤ επικαλείται την προηγούμενη αύξηση των φορολογικών συντελεστών, η οποία δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Παρά την αύξησή τους τα έσοδα του Δημοσίου παρέμειναν στάσιμα. Το Ταμείο επανειλημμένα έχει εκφράσει την άποψη ότι έχει εξαντληθεί η φοροδοτική ικανότητα των Ελλήνων.

Για τους λόγους αυτούς οι πιστωτές επιμένουν στον «κόφτη» δαπανών, ο οποίος θα ενεργοποιείται αυτόματα σε περίπτωση που υπάρχουν αποκλίσεις στον προϋπολογισμό. Το ΔΝΤ ζητεί από την κυβέρνηση όχι μόνο συγκεκριμένα μέτρα που θα ενεργοποιούνται με τον «κόφτη» δαπανών, αλλά και να εξειδικευθεί το πώς και πότε η κυβέρνηση θα χειρίζεται τον «κόφτη».

Με όλα αυτά τα θέματα ανοιχτά, εκτιμάται ότι πολύ δύσκολα θα υπάρξει άμεσα συμφωνία για το κλείσιμο της αξιολόγησης. Σε κάθε περίπτωση, θεωρείται ότι η όποια συμφωνία θα είναι ενδιάμεση, καθώς η συζήτηση για το χρέος μπορεί μεν να ανοίξει άμεσα, ωστόσο η ρύθμιση δεν αναμένεται πριν από το προσεχές φθινόπωρο. Στόχος των πιστωτών στην παρούσα φάση αναφέρεται ότι είναι να κλείσουν το μέτωπο της Ελλάδας, τη στιγμή που έχουν μεγαλύτερα ανοιχτά ζητήματα, όπως το δημοψήφισμα για το μέλλον της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, οι εκλογές στην Ισπανία και οι εξελίξεις στην Τουρκία.

ΜΕΤΩΠΑ
Η ρύθμιση για το χρέος δεν αναμένεται πριν από το προσεχές φθινόπωρο. Στόχος των πιστωτών στην παρούσα φάση είναι να κλείσουν το μέτωπο της Ελλάδας, τη στιγμή που έχουν μεγαλύτερα ανοιχτά ζητήματα, όπως το βρετανικό δημοψήφισμα, οι εκλογές στην Ισπανία και οι εξελίξεις στην Τουρκία.