«Εεε, μαμά! Τι πας να κάνεις;» φωνάζει μια δεκάχρονη στη μητέρα της, μπροστά στο ταμείο ενός σουπερμάρκετ της Σίφνου. Η πλαστική σακούλα που κρατά στα χέρια της η γυναίκα προκάλεσε την αντίδραση της μικρής. «Θέλεις να καταστρέψεις το περιβάλλον και τις θάλασσές μας;» την επέπληξε η δεκάχρονη μαθήτρια του σχολείου, η οποία έχει ενημερωθεί ήδη εδώ και καιρό ότι στο κυκλαδονήσι όπου ζει γίνεται το πρώτο βήμα, μέσω της μείωσης της χρήσης της πλαστικής σακούλας, για τη μετατροπή της Σίφνου σε «πράσινο νησί».
Εδώ και έναν χρόνο, στο νησί η θεωρία επιχειρείται να γίνει πράξη από τη Συνεταιριστική Εταιρεία Σίφνου (ΣΕΣ). Η συστηματική επιμόρφωση και ευαισθητοποίηση των παιδιών γίνεται σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς του νησιού, με στόχο να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές την ατομική ευθύνη και την τεράστια σημασία των μικρών καθημερινών πράξεων και συνηθειών για το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής.
Το πρώτο πείραμα
Το περασμένο καλοκαίρι έγινε το πρώτο… πείραμα και αφού πέτυχε, η Σίφνος «επικηρύσσει» τη χρήση της πλαστικής σακούλας. Από τις 15 Απριλίου, ο κάθε Σιφνιός ή επισκέπτης του νησιού καλείται να πάει για ψώνια με την πάνινη σακούλα του ή τον σιφναίικο ντορβά, διαφορετικά θα πρέπει να πληρώσει 10 λεπτά την κάθε πλαστική σακούλα. Στην πλειονότητά τους, κάτοικοι και επιχειρηματίες δηλώνουν ότι συμμετέχουν στην προσπάθεια. Είναι αξιοσημείωτο ότι κάθε χρόνο στη Σίφνο δίδονται από τα καταστήματα ένα εκατομμύριο πλαστικές σακούλες.
Στις φιλοδοξίες της Συνεταιριστικής Εταιρείας Σίφνου είναι να μετατρέψουν τον τόπο τους σε ένα «πράσινο νησί». Γι’ αυτό τα μέλη της προσανατολίζονται σε ένα οικολογικό παραγωγικό μοντέλο αλλά και σε ένα φιλικό προς το περιβάλλον ενεργειακό μοντέλο. Η ενεργειακή αυτονομία της Σίφνου από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) αποτελεί ζητούμενο εδώ και δύο χρόνια και πλέον, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΣΕΣ κ. Απόστολο Δημόπουλο, «είμαστε πεπεισμένοι πως είναι ένα έργο που μπορεί να γίνει και αξίζει να γίνει, με δοκιμασμένες τεχνολογίες».
Υβριδικός σταθμός
Στόχος είναι το νησί να μπορεί να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες του από ΑΠΕ, χωρίς να εξαρτάται από εξωτερικούς παράγοντες, όπως η εισαγωγή πετρελαίου. Κύριος λόγος, η ασφάλεια. Οπως λένε τα μέλη του συνεταιρισμού, «αν για κάποιον λόγο, κάποια μέρα, το καράβι δεν φέρει πετρέλαιο, δεν θα έχουμε ούτε ηλεκτρικό, ούτε νερό, ούτε θέρμανση». Τις εναλλακτικές λύσεις μπορούν να δώσουν το πλούσιο αιολικό και ηλιακό δυναμικό.
Βάσει της προμελέτης, η οποία ολοκληρώθηκε πρόσφατα από τον καθηγητή στη Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Κρήτης κ. Δημήτρη Κατσαπρακάκη και παρουσιάστηκε πρόσφατα στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, για την περίπτωση της Σίφνου προτείνεται ένας υβριδικός σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με αντλησιοταμίευση.
Ειδικότερα, προκειμένου να καλυφθούν οι 17 GWh (γιγαβατώρες) που απαιτούνται για την ετήσια κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του νησιού, είναι απαραίτητα 10 μεγαβάτ από ανεμογεννήτριες και 2 μεγαβάτ από φωτοβολταϊκά πάνελ.
Ομως, σε ένα κυκλαδίτικο νησί ο άνεμος τη μία το… παίρνει και το σηκώνει και την άλλη εξασθενεί. Ακόμη και ο ήλιος μπορεί κάποια στιγμή να κρυφθεί. Ετσι, πρέπει να προβλεφθεί μια ιδιότυπη… μπαταρία στην οποία θα αποθηκεύεται το περίσσευμα ενέργειας που θα παράγεται από τις ΑΠΕ (οκτώ μήνες τον χρόνο το νησί έχει χαμηλή κατανάλωση ενέργειας) και θα μπορεί να δίνει αυτονομία όταν απαιτείται.
Θαλασσινή ενέργεια
Οι διαθέσιμες τεχνολογίες ηλεκτροχημικής αποθήκευσης ενέργειας (μπαταρίες) είναι εξαιρετικά ακριβές και θα απαιτούνταν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Γι’ αυτό προτείνεται η αντλησιοταμίευση, δηλαδή η άντληση νερού από μια δεξαμενή σε μια άλλη σε μεγαλύτερο υψόμετρο.
«Την περίοδο που θα υπάρχει περίσσεια παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, κυρίως τους χειμερινούς μήνες, θα χρησιμοποιείται σε αυτό το τεχνητό υδροηλεκτρικό έργο, το οποίο με τη διοχέτευση του νερού σε υδροστρόβιλους θα παράγει ρεύμα που θα μπορούμε να χρησιμοποιούμε όταν το χρειαζόμαστε. Ετσι, το νησί, ακόμη κι αν τύχει να μην έχουμε ήλιο και άνεμο για ένα διάστημα, θα μπορεί να έχει ενέργεια για περίπου δέκα ημέρες» επισημαίνει στο «Βήμα» ο κ. Δημόπουλος. Η καινοτομία είναι ότι το σύστημα θα χρησιμοποιεί αποκλειστικά θαλασσινό νερό –αντίστοιχο έργο λειτουργεί στην Οκινάουα της Ιαπωνίας.
Μάλιστα, προτείνεται τα φωτοβολταϊκά πάνελ –για 2 μεγαβάτ απαιτείται μια έκταση 40 στρεμμάτων –να τοποθετηθούν σε πλωτές εξέδρες πάνω στην τεχνητή δεξαμενή που θα κατασκευαστεί.
Σε κάθε περίπτωση, για κάποια χρόνια μετά την πλήρη ένταξη του Υβριδικού Σταθμού στο δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας της Σίφνου, θα είναι απαραίτητο, τουλάχιστον ως εφεδρεία, το εργοστάσιο της ΔΕΗ.
Αναζήτηση χρηματοδότησης
Η σοβαρότητα βοηθείται και αμείβεται
Το έργο εκτιμάται ότι θα κοστίσει περί τα 40 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 15 εκατ. ευρώ απαιτούνται για την αντλησιοταμίευση. Τα μέλη της Συνεταιριστικής Εταιρείας Σίφνου βρίσκονται ήδη σε επαφή με άλλους συνεταιρισμούς ανά την Ευρώπη (σε Δανία, Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία κ.α.), καθώς και με την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Ενεργειακών Συνεταιρισμών (RESCoop), που συνδράμει στις προσπάθειές τους και έχει δεσμευθεί ότι θα βοηθήσει ώστε να συγκεντρωθεί το απαραίτητο κονδύλι. Για να δώσουν όμως… χείρα βοηθείας ζητούν κάποια εχέγγυα που να καταδεικνύουν ότι οι Σιφνιοί είναι αποφασισμένοι να προχωρήσουν. «Θέλουν μια σοβαρή μελέτη η οποία έχει ήδη ανατεθεί. Ζητούν να υπάρχει συνοχή στην κοινωνία του νησιού και αν είναι δυνατόν να υπάρχει ένα μέλος από κάθε οικογένεια στον συνεταιρισμό, δηλαδή 400 μέλη. Σήμερα είμαστε 100. Και κεφάλαιο 1 εκατ. ευρώ. Πρόκειται σαφώς για μια επενδυτική προσπάθεια με κοινωνικά και δημοκρατικά πρότυπα λειτουργίας» αναφέρει ο κ. Δημόπουλος.
Αναζήτηση χρηματοδότησης
Η σοβαρότητα βοηθείται και αμείβεται
Το έργο εκτιμάται ότι θα κοστίσει περί τα 40 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 15 εκατ. ευρώ απαιτούνται για την αντλησιοταμίευση. Τα μέλη της Συνεταιριστικής Εταιρείας Σίφνου βρίσκονται ήδη σε επαφή με άλλους συνεταιρισμούς ανά την Ευρώπη (σε Δανία, Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία κ.α.), καθώς και με την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Ενεργειακών Συνεταιρισμών (RESCoop), που συνδράμει στις προσπάθειές τους και έχει δεσμευθεί ότι θα βοηθήσει ώστε να συγκεντρωθεί το απαραίτητο κονδύλι. Για να δώσουν όμως… χείρα βοηθείας ζητούν κάποια εχέγγυα που να καταδεικνύουν ότι οι Σιφνιοί είναι αποφασισμένοι να προχωρήσουν. «Θέλουν μια σοβαρή μελέτη η οποία έχει ήδη ανατεθεί. Ζητούν να υπάρχει συνοχή στην κοινωνία του νησιού και αν είναι δυνατόν να υπάρχει ένα μέλος από κάθε οικογένεια στον συνεταιρισμό, δηλαδή 400 μέλη. Σήμερα είμαστε 100. Και κεφάλαιο 1 εκατ. ευρώ. Πρόκειται σαφώς για μια επενδυτική προσπάθεια με κοινωνικά και δημοκρατικά πρότυπα λειτουργίας» αναφέρει ο κ. Δημόπουλος.
Αφού εξασφαλιστούν αυτές οι προϋποθέσεις, η RESCoop θα… βάλει πλάτη ώστε να επιτευχθεί μια δανειοδότηση 15 εκατ. ευρώ με χαμηλό επιτόκιο (1,5%-2%) από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία έχει δεσμευτεί ότι θα υποστηρίζει δράσεις που βοηθούν στην αναστροφή της κλιματικής αλλαγής.
Παράλληλα άλλα 10 εκατ. ευρώ μπορούν να δοθούν ως χαμηλότοκο δάνειο από τους μεγάλους ευρωπαϊκούς ενεργειακούς συνεταιρισμούς, οι οποίοι έχουν πλέον περάσει στην κερδοφορία και επενδύουν σε αντίστοιχες προσπάθειες. Τα υπόλοιπα, όπως υποστηρίζει ο κ. Δημόπουλος, θα αναζητηθούν από ΕΣΠΑ και περιφερειακά προγράμματα. «Αν όλα πάνε καλά, πιστεύω ότι θα είμαστε έτοιμοι για να υποβάλουμε αίτηση στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας τον Σεπτέμβριο, ίσως και νωρίτερα» σημειώνει ο πρόεδρος του αστικού συνεταιρισμού της Σίφνου.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
