Είναι ασφαλή τα τατουάζ;

Τον τελευταίο καιρό, όλο και περισσότεροι νέοι, κυρίως, έχουν στο μυαλό τους να κάνουν τατουάζ σε κάποιο σημείο του σώματός τους. Πολλοί φοβούνται να το κάνουν διότι θεωρούν ότι δεν είναι ιδιαιτέρως ασφαλές. Οι γιατροί όμως έχουν διαφορετική άποψη. Οπως λένε, τα τατουάζ είναι πιο ασφαλή από ποτέ, αρκεί να γίνονται από τους κατάλληλα εκπαιδευμένους ανθρώπους και με αυστηρή τήρηση όλων των κανόνων υγιεινής.

Το τατουάζ είναι ένα μόνιμο σημάδι ή σχέδιο που δημιουργείται στο δέρμα με την εισαγωγή ειδικών χρωστικών ουσιών στην εσωτερική στιβάδα του, το λεγόμενο κυρίως δέρμα ή χόριο. Τυπικά, ο tattoo artist χρησιμοποιεί μια φορητή συσκευή με την οποία μία ή περισσότερες μικρές βελόνες τρυπούν επαναλαμβανόμενα το δέρμα, εγχέοντας με κάθε τρύπημα μικροσκοπικές σταγόνες από τη χρωστική. Η διαδικασία αυτή, που γίνεται χωρίς αναισθητικό, προκαλεί μικρή αιμορραγία και ελάχιστο έως σοβαρό πόνο, ανάλογα με το όριο αντοχής κάθε ατόμου και το σημείο του σώματος όπου γίνεται το τατουάζ.

Η δερματοστιξία, όπως είναι η επιστημονική ονομασία, προϋποθέτει λύση της συνεχείας του δέρματος, δηλαδή πληγή, και εξαιτίας αυτού του γεγονότος μπορεί να υπάρξουν επιπλοκές, εξηγεί ο κ.Μάρκος Μιχελάκης, δερματολόγος– αφροδισιολόγος εξειδικευμένος στην αισθητική δερματολογία – δερματοχειρουργική.

Στις πιθανές επιπλοκές περιλαμβάνονται:

n Αλλεργικές αντιδράσεις. Οι χρωστικές που χρησιμοποιούνται στα τατουάζ, ειδικά οι κόκκινες, οι πράσινες, οι κίτρινες και οι μπλε, μπορεί να προκαλέσουν αλλεργική δερματική αντίδραση (π.χ. κνησμώδες εξάνθημα) στο σημείο της έγχυσής τους. Αυτό μπορεί να παρατηρηθεί αμέσως μετά το τατουάζ ή και πολύ καιρό αργότερα, ακόμη και έπειτα από μήνες ή χρόνια, όπως συμβαίνει με τις λεγόμενες όψιμες αντιδράσεις (π.χ. οξεία εκζεματώδης δερματίτιδα).

n Μολύνσεις. Αν δεν τηρούνται οι κανόνες υγιεινής, μπορεί να υπάρξει μόλυνση της πληγής από μικρόβια όπως ο σταφυλόκοκκος. Σε τέτοια περίπτωση μπορεί να παρουσιαστούν συμπτώματα όπως διόγκωση, πόνος, ερυθρότητα, κνησμός, πύον και –σπανιότατα –εισβολή των μικροβίων στο αίμα, με σοβαρές συνέπειες για τον ασθενή. Οι μολύνσεις αυτές απαιτούν αντιβιοτική θεραπεία, αλλά αν το υπαίτιο μικρόβιο είναι ανθεκτικό στα αντιβιοτικά (όπως π.χ. ο πολυανθεκτικός χρυσίζων σταφυλόκοκκος), η αντιμετώπιση είναι πολύ δύσκολη.

n Μερικές φορές δημιουργούνται γύρω από τις χρωστικές του τατουάζ τα λεγόμενα κοκκιώματα. Πρόκειται για τοπικές συσσωρεύσεις κυττάρων του ανοσοποιητικού που οφείλονται στην προσπάθειά του να απομακρύνει τις χρωστικές. Μπορεί επίσης να εμφανιστούν χηλοειδή, δηλαδή δερματικές υπερπλασίες, που οφείλονται στην υπερβολική ανάπτυξη ινώδους (ουλώδους) ιστού.

n Αν ο εξοπλισμός με τον οποίο γίνεται το τατουάζ δεν έχει απολυμανθεί σωστά, υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης διαφόρων νοσημάτων, όπως τέτανος, ηπατίτιδα Β, ηπατίτιδα C, ακόμη και HIV/AIDS.

n Επιπλοκές στη μαγνητική τομογραφία. Εχουν υπάρξει μερικές αναφορές για ανθρώπους με μεγάλα τατουάζ (ή μόνιμο μακιγιάζ) που εκδήλωσαν διόγκωση ή έγκαυμα του δέρματος στο σημείο του τατουάζ όταν έκαναν μαγνητική τομογραφία. Εχουν επίσης υπάρξει αναφορές για περιπτώσεις που οι χρωστικές επηρέασαν την ποιότητα της λαμβανόμενης εικόνας στη μαγνητική τομογραφία. Η αιτία αυτών των εξαιρετικά σπάνιων αντιδράσεων δεν είναι γνωστή, αλλά ίσως οφείλονται σε αλληλεπίδραση με τα μεταλλικά στοιχεία ορισμένων χρωστικών, ειδικά της μαύρης. Πάντως αυτό είναι σπάνιο και έτσι τα τατουάζ δεν ανήκουν στις αντενδείξεις για μαγνητική.

«Γενικά, οι επιπλοκές από το τατουάζ δεν είναι σπάνιες» υπογραμμίζει ο δρ Μιχελάκης. «Πρόσφατη έρευνα του Ιατρικού Κέντρου Langone του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (Leger et al., 2015) που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Contact Dermatitis» έδειξε ότι το περίπου 6% των ατόμων που κάνουν τατουάζ εκδηλώνουν κάποιου είδους εξάνθημα, μόλυνση, σοβαρό κνησμό ή διόγκωση, που μερικές φορές κάνει τέσσερις ή περισσότερους μήνες για να υποχωρήσει –και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και χρόνια. Επίσης, σε άλλες περιπτώσεις αυτές οι επιπλοκές υποχωρούν από μόνες τους, ή με απλά, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη ή αντιβιοτικά, και σε άλλες χρειάζεται επεμβατική θεραπεία (π.χ. με λέιζερ)».

Για να αποφύγετε τις επιπλοκές, ο κ. Μιχελάκης συνιστά:

n Πολύ προσεκτική επιλογή του tattoo artist. Πρέπει να είναι εκπαιδευμένος, να διαθέτει σύγχρονο στούντιο και να έχει κλιβάνους αποστείρωσης στον χώρο του. Να προτιμάτε τα πεντακάθαρα στούντιο που χρησιμοποιούν βελόνες μιας χρήσης.

n Βεβαιωθείτε ότι ο tattoo artist θα φορέσει καινούργια, αποστειρωμένα, χειρουργικά γάντια μιας χρήσης.

n Βεβαιωθείτε ότι η συσκευασία κάθε βελόνας που θα χρησιμοποιηθεί επάνω σας ανοίγεται μπροστά σας.

n Το δέρμα σας θα απολυμανθεί πριν και μετά το τατουάζ και θα καλυφθεί με αποστειρωμένη γάζα μόλις ολοκληρωθεί.

n Να ακολουθείτε πιστά τις οδηγίες του tattoo artist για τη φροντίδα του τατουάζ.

n Να μην ξύνετε το τατουάζ ούτε να αφαιρείτε πρόωρα την κρούστα (νεκρωτικός ιστός).

Αν εκδηλώσετε οποιοδήποτε ενόχλημα στη θέση του τατουάζ, συμβουλευθείτε τον δερματολόγο.