Την ταχεία ολοκλήρωση της νομοθεσίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας ζητούν με κοινή δήλωσή τους οι 28 υπουργοί Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ που συνεδρίαζαν την Πέμπτη εκτάκτως στις Βρυξέλλες.
Στην κοινή δήλωσή τους υπογραμμίζουν την αποφασιστικότητα των χωρών της ΕΕ να αγωνιστούν από κοινού κατά της τρομοκρατίας, διατηρώντας τις ευρωπαϊκές αξίες, ενώ παράλληλα επισημαίνουν ότι η επίθεση στις Βρυξέλλες στρέφεται «κατά της ανοιχτής δημοκρατικής κοινωνίας μας».
Συγκεκριμένα, επισημαίνουν την ανάγκη να υιοθετηθεί η οδηγία για τη δημιουργία ενός αρχείου με τα προσωπικά δεδομένα όλων των επιβατών αεροπορικών εταιρειών (PNR) εντός του Απριλίου και να εφαρμοστεί κατεπειγόντως.
Επιπλέον ζητούν:
- την ταχεία ολοκλήρωση της νομοθεσίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, σε ό,τι αφορά τους συστηματικούς ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα του Σένγκεν,
- τον έλεγχο κατοχής οπλοπολυβόλων,
- την επέκταση του Συστήματος Ευρωπαϊκού Ποινικού Μητρώου (ECRIS) στους υπηκόους τρίτων χωρών,
- την εφαρμογή του σχεδίου δράσης για την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας,
- την καταπολέμηση της απάτης εγγράφων,
- την πλήρη εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ για τις πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών και
- την περαιτέρω συνεργασία στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας και των χωρών της Βόρειας Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και των Δυτικών Βαλκανίων.
Ο Βέλγος υπουργός Δικαιοσύνης, Κόεν Γκενς υπογράμμισε την ανάγκη συντονισμού των συστημάτων πληροφοριών, όπως π.χ. το σύστημα Σένγκεν και η βάση δεδομένων της Interpol. Υπογράμμισε επίσης την ανάγκη να ανταλλάσσονται πληροφορίες μεταξύ των δικαστικών αρχών των κρατών-μελών και των μυστικών υπηρεσιών.
Ο επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης, Δημήτρης Αβραμόπουλος τόνισε, από την πλευρά του ότι η Επιτροπή έχει λάβει πολλές πρωτοβουλίες στο θέμα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, όμως υπάρχει έλλειψη πολιτικής βούλησης, συντονισμού και έλλειψη εμπιστοσύνης.
Ο ίδιος υπογράμμισε την ανάγκη να βελτιωθεί η ανταλλαγή πληροφοριών και να εφαρμοστούν όσα συμφωνήθηκαν μετά τις προηγούμενες τρομοκρατικές επιθέσεις.
Ως προς την ανταλλαγή πληροφοριών, ανέφερε ότι έχει τεθεί σε λειτουργία το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Καταπολέμηση της Τρομοκρατίας στην Europol και έχουν εξασφαλισθεί πρόσθετοι πόροι για αυτό.
Η συνεδρίαση, συγκλήθηκε με πρωτοβουλία της ολλανδικής προεδρίας. Ανάλογη έκτακτη συνεδρίαση είχε γίνει και μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι.
Από την πρώτη στιγμή, τα τρομοκρατικά χτυπήματα στις Βρυξέλλες ήγειραν αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα των μέτρων συναγερμού: Το Βέλγιο βρισκόταν σε υψηλή επιφυλακή (επίπεδο 3) για μεγάλη περίοδο μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι και μάλιστα οι Αρχές είχαν ενισχύσει το συναγερμό αμέσως μετά τη σύλληψη του Σαλέχ Αμπντεσλάμ την προηγούμενη εβδομάδα, φοβούμενες «αντιδράσεις» τζιχαντιστικών πυρήνων. Τελικά όμως δεν απετράπη το χτύπημα.
Επιπλέον, το ενδεχόμενο νήμα με το Παρίσι -που υπήρχε ήδη, στην αντίστροφη κατεύθυνση, και στις επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου- κάνει αρκετούς στην ΕΕ να αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα του μέχρι τώρα πλαισίου στην ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των υπηρεσιών των «28».
Ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί είναι η αναφορά του γερμανού Επιτρόπου Γκούντερ Έτινγκερ (με χαρτοφυλάκιο την ψηφιακή οικονομία) στην εφημερίδα Bild την Πέμπτη, ημέρα της συνεδρίασης: «Πρέπει ξεκάθαρα εκτός των άλλων να συζητηθούν και οι ελλείψεις των βελγικών υπηρεσιών ασφαλείας» είπε. «Ακόμη και μόνο στις Βρυξέλλες υπάρχουν διάφορες αστυνομικές Αρχές που δεν συνεργάζονται επαρκώς, κάτι που δεν μπορεί να μείνει έτσι» είπε.
O γερμανός υπουργός Δικαιοσύνης Χάικο Μαας εκφράστηκε αναλόγως, στη διευρωπαϊκή διάσταση του ζητήματος και κάλεσε σε ενίσχυση της ανταλλαγής πληροφοριών: «Εάν θέλουμε να προστατεύσουμε επαρκώς, χρειαζόμαστε στενή συνεργασία των ευρωπαϊκών υπηρεσιών ασφαλείας» είπε σε συνέντευξή του, συμπληρώνοντας πως «όλες οι χώρες πρέπει να μοιράζονται πληροφορίες που υπάρχουν και μπορούν να βοηθήσουν στην αποτροπή επιθέσεων».
Ανάλογο τόνο στη διευρωπαϊκή διάσταση του ζητήματος χρησιμοποίησε και ο επικεφαλής της ομάδας του ΕΛΚ στο Ευρωκοινοβούλιο Μάνφρεντ Βέμπερ (από το βαυαρικό CSU): «Τέλος με τους εθνικούς εγωισμούς, το να κλεινόμαστε στο καβούκι μας και την μετάθεση ευθυνών, καμία χώρα δεν μπορεί από μόνη της να αντιμετωπίσει αυτή την πρόκληση» είπε, μιλώντας στη Welt.
Εξίσου ενδεικτικά είναι τα πρωτοσέλιδα του ευρωπαϊκού Τύπου -και ειδικά του γαλλικού- την Πέμπτη: Ενώ την πρώτη ημέρα επικεντρώνονταν στις επιθέσεις, τη δεύτερη ημέρα στρέφονται στα μέτρα πρόληψης επιθέσεων.
«Τραμοκρατία: Μπορεί να προστατεύσει τον εαυτό της η Ευρώπη;» ρωτά το πρωτοσέλιδο της Figaro, «Μάχη κατά της τρομοκρατίας – αυτά που πρέπει να αλλάξουν τώρα» λέει το πρωτοσέλιδο της Parisien.
Βαλς: Προστασία εξωτερικών συνόρων της ΕΕ
Στην σκιά των επιθέσεων στις Βρυξέλλες, ο γάλλος πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς διαπιστώνει «επείγουσα ανάγκη» προστασίας των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ – την ώρα, ωστόσο, που αποφεύγει να κάνει εικασίες για σχέση με τους δράστες της 13ης Νοεμβρίου.
Οι προηγούμενες επιθέσεις στη Γαλλία έχουν δείξει ότι ο κίνδυνος από την ισλαμιστική τρομοκρατία για το Παρίσι λειτουργεί ουσιαστικά συμπληρωματικά με εκείνον για το Βέλγιο: Οι ομάδες της 13ης Νοεμβρίου είχαν «βάση» στο Βέλγιο, και υπάρχουν ήδη εκτιμήσεις ότι οι δράστες των επιθέσεων στις Βρυξέλλες μπορεί να είχαν σχέση με τη Γαλλία.
Ο Μανουέλ Βαλς περιορίστηκε το πρωί της Τετάρτης να πει ότι «θα δούμε εάν οι δράστες στις Βρυξέλλες ήταν μεταξύ των πάνω από 30 που έχουν ταυτοποιηθεί ως πρόσωπα που σχετίζονται με την 13η Νοεμβρίου».
