Η μελέτη «θραυσμάτων» από ένα έγγραφο του Μεσαίωνα αποκαλύπτει μια άγνωστη μάχη που δόθηκε στις Θερμοπύλες λίγους αιώνες μετά την θρυλική μάχη των Ελλήνων με επικεφαλής τους Σπαρτιάτες απέναντι στους Πέρσες. Πρόκειται για μια αναμέτρηση ανάμεσα σε Αθηναίους και Γότθους που δόθηκε τον 3ο αιώνα μ.Χ.
Το ντουκουμέντο
Τα θραύσματα βρίσκονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας και η χρονολόγηση έχει δείξει ότι το έγγραφο στο οποίο ανήκουν δημιουργήθηκε τον 11ο αιώνα μ.Χ . Τα θραύσματα είναι όλα δυσανάγνωστα άλλα περισσότερο άλλα λιγότερο και μόλις πριν από δύο έτη κατόρθωσαν κάποιοι ειδικοί να αποκαλύψουν το περιεχόμενο ορισμένων εξ αυτών. Οπως αποκαλύφθηκε το έγγραφο αποτελεί αντίγραφο ενός μεγάλου κειμένου που είχε γράψει ο Αθηναίος ιστορικός Δέξιππος που έζησε τον 3ο αιώνα μ.Χ. Ο Δέξιππος εκτός από ιστορικός ήταν πολιτευτής, στρατηγός και κληρονομικός ιερέας της Ελευσίνιας οικογένειας των Κηρύκων. Ο Δέξιππος έχαιρε μεγάλης εκτίμησης και χαρακτηριστικό είναι ότι ο Πατριάρχης Φώτιος μιλούσε με τα καλύτερα λόγια για αυτόν, χαρακτηρίζοντάς τον «δεύτερο Θουκυδίδη».
Η αποκάλυψη
Τα πρώτα θραύσματα «αποκρυπτογραφήθηκαν» πριν από δύο χρόνια και σε αυτά γινόταν αναφορά στην προσπάθεια του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Δέκιου να αποκρούσει τις συνεχείς επιθέσεις των Γότθων. Οι Γότθοι ήταν ένα γερμανικό φύλο που τον 2ο μ.Χ αιώνα επιβλήθηκε στις παραδουνάβιες περιοχές και από τον επόμενο αιώνα ξεκίνησε επιθέσεις στις περιοχές του Βυζαντίου για να καταφέρουν τελικά να δημιουργήσουν ισχυρά κράτη στην Ιβηρική Χερσόνησο και την Ιταλία. Σύμφωνα με τον Δέξιππο ο Δέκιος έχασε αρκετές μάχες με τους Γότθους να κερδίζουν τελικά κάποια εδάφη της αυτοκρατορίας.
Διεθνής ομάδα ειδικών κατάφερε με υπερσύγχρονες τεχνικές να κάνει μεγέθυνση σε ένα από τα πιο δυσανάγνωστα θραύσματα και να αποκαλύψει τελικά το περιεχόμενο του. Οπως αναφέρει ο Δέξιππος κάποια στιγμή (που δεν προσδιορίζεται) τον 3ο αιώνα οι Γότθοι επιτέθηκαν στην Θεσσαλονίκη για να την καταλάβουν στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδίου τους για την παρουσία τους στην περιοχή. Ομως σύμφωνα με τον Δέξιππο οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης οχυρώθηκαν πολύ αποτελεσματικά και κατάφεραν να αποκρούσουν τις επιθέσεις. Οι Γότθοι διαπιστώνοντας ότι δεν μπορούν να καταλάβουν την Θεσσαλονίκη άλλαξαν πλάνο και αποφάσισαν να επιτεθούν την Αθήνα πιστεύοντας ότι είναι μια ακμάζουσα πόλη γεμάτη θησαυρούς.
Σύμφωνα με τον Δέξιππο η κάθοδος των Γότθων προς την Αθήνα δημιούργησε μια κατάσταση ανάλογη με την κάθοδο των Περσών. Οι Ελληνες συγκέντρωσαν ένα στρατό με επικεφαλής ένα στρατηγό ονόματι Μαριανό ο οποίος εμψύχωσε τους στρατιώτες θυμίζοντας τους τις μάχες των προγόνων τους απέναντι στους Πέρσες και ειδικά την μάχη των Θερμοπυλών αφού στις Θερμοπύλες αποφασίστηκε να δοθεί η μάχη. Στο θραύσμα καταγράφεται ο λόγος που έβγαλε στο στράτευμα ο Μαριανός. Δυστυχώς όμως λείπουν κρίσιμα δεδομένα όπως η ημερομηνία της μάχης και κυρίως η έκβαση της.
Η αποκάλυψη της άγνωστης μάχης έγινε από επιστήμονες των Πανεπιστημίων της Οξφόρδης και του Πανεπιστημίου Κουίνσλαντ στην Αυστραλία και δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Journal of Roman Studies».
