Στους 48.141 ανέρχεται -σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία- ο αριθμός των προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται σε ελληνικό εδαφος σήμερα, 20 Μαρτίου, ημέρα που τίθεται σε ισχύ η συμφωνία με την Τουρκία.
Από τα μεσάνυχτα έχει μπει σε εφαρμογή η συμφωνία στην οποία κατέληξαν ΕΕ και Τουρκία για τις προσφυγικές ροές στο Αιγαίο, στο πλαίσιο της οποίας μεταφέρονται στην ηπειρωτική Ελλάδα πρόσφυγες και μετανάστες που ήδη βρίσκονται στα νησιά. Τα εμπόδια πάντως παραμένουν πολλά, και η Αθήνα υπογραμμίζει ότι η πλήρης εφαρμογή χρειάζεται χρόνο: «Δεν υλοποιείται ένα τέτοιο σχέδιο μόνο σε 24 ώρες» λέει ο Γ.Κυρίτσης.
Οι πρώτες ώρες έδειξαν ήδη το μέγεθος της πρόκλησης σε όλα τα σκέλη της συμφωνίας: Tα ξημερώματα έφτασε στη Λέσβο η πρώτη λέμβος με περίπου 50 πρόσφυγες και μετανάστες, με άλλα πέντε σκάφη να ακολουθούν στις αμέσως επόμενες ώρες. Βάσει χρονοδιαγράμματος, οι πρώτες επαναπροωθήσεις προς την Τουρκία θα πρέπει να γίνουν στις 4 Απριλίου.
Τους 875 έφτασαν οι πρόσφυγες που έφτασαν από την Τουρκία στα νησιά σήμερα, Κυριακή, πρώτη ημέρα εφαρμογής της συμφωνίας για την επανεισδοχή.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της κυβέρνησης, στη Λέσβο έφτασαν 294 πρόσφυγες, στη Σάμο 113, στη Χίο 441 και στην Ανδρο 27. Τα στοιχεία αφορούν τις αφίξεις ώς τις 7:30 το πρωί.
Ο συνολικός αριθμός των προσφύγων που βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια φτάνει τους 48.141.
Στα νησιά βρίσκονται συνολικά 7.316 πρόσφυγες, στην Αττική 13.010, στην Κεντρική Ελλάδα 1.821 και στη Βόρεια Ελλάδα 25.994.
Άλλα δύο πλοία αναμένεται να καταπλεύσουν το βράδυ της Κυριακής στο λιμάνι της Ελευσίνας, με τουλάχιστον 2.000 μετανάστες και πρόσφυγες από δύο νησιά του ανατολικού Αιγαίου.
Συγκεκριμένα το επιβατηγό οχηματαγωγό πλοίο «Ελευθέριος Βενιζέλος» μεταφέρει 1.453 άτομα από τη Μυτιλήνη, ενώ το «Blue Star Patmos» 635 από τη Χίο.
Αρχικά το «Ελευθέριος Βενιζέλος», που είναι ένα από τα ναυλωμένα πλοία από το υπουργείο Ναυτιλίας, είχε προγραμματίσει το δρομολόγιό του για το λιμάνι της Καβάλας. Ωστόσο, υπήρξε αλλαγή του σχεδιασμού και μέσα στην ημέρα αναμένεται να καταπλεύσει στο λιμάνι της Ελευσίνας.
Μόλις αποβιβαστούν, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες αναμένεται να οδηγηθούν με πούλμαν σε κέντρα προσωρινής φιλοξενίας στην Αττική και στην ευρύτερη περιφέρεια.
Η συμφωνία
Κεντρικός άξονας της συμφωνίας είναι η επαναπροώθηση προσφύγων και μεταναστών που φτάνουν στα ελληνικά νησιά προς την Τουρκία στην αρχή του «ένας προς έναν» – για κάθε Σύρο που επαναπροωθείται, η ΕΕ θα δίνει άσυλο σε έναν σύρο πρόσφυγα από την Τουρκία. Ο ανώτατος αριθμός που θα δεχθεί η ΕΕ στο προσωρινό αυτό μέτρο είναι 72.000.
Επειδή όσοι Σύροι έχουν προσπαθήσει να περάσουν το Αιγαίο θα βρίσκονται στον «πάτο» της λίστας για παροχή ασύλου, η ευρωπαϊκή πλευρά θεωρεί ότι το σχήμα θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για την παράνομη διέλευση.
Η ελληνική πλευρά υπογραμμίζει ότι στην παρούσα φάση οι ελλείψεις σε προσωπικό στα νησιά -το οποίο θα προέλθει και από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες- είναι μεγάλες, τούρκοι αξιωματικοί ακόμη δεν έχουν έρθει στα νησιά και οι λεπτομέρειες για την υλοποίηση των επαναπροωθήσεων είναι ακόμη άγνωστες.
«Ένα τέτοιο σχέδιο δεν μπορεί να εφαρμοστεί μόνο μέσα σε 24 ώρες» ανέφερε ο εκπρόσωπος του Συντονιστικού Οργάνου για το προσφυγικό Γιώργος Κυρίτσης μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Το σχέδιο εξετάστηκε και καταρτίστηκε στην κυβερνητική σύσκεψη του Σαββάτου, «όμως στην πράξη χρειάζονται δομές, το προσωπικό πρέπει να προετοιμαστεί» είπε.
Η ελληνική πλευρά περιμένει άμεσα ενίσχυση με προσωπικό περίπου 2.300 από αρχές των ευρωπαϊκών χωρών, μεταξύ τους 400 εμπειρογνώμονες για τις διαδικασίες ασύλου και άλλους τόσους διερμηνείς.
Οι επιφυλάξεις για τη συμφωνία ωστόσο δεν αφορούν μόνο τις δυσκολίες για την υλοποίησή της: Οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, μεταξύ τους και η Διεθνής Αμνηστία, θεωρούν ότι η επεναπροώθηση προς την Τουρκία θέτει σε κίνδυνο τους πρόσφυγες και τους μετανάστες.
Η ευρωπαϊκή πλευρά έχει επανειλημμένα τονίσει ότι η συμφωνία έχει καταρτιστεί έτσι ώστε να είναι νομικά βάσιμη και ότι δεν τίθεται ζήτημα «μαζικών επαναπροωθήσεων», καθώς η περίπτωση κάθε πρόσφυγα ή μετανάστη θα εξετάζεται ξεχωριστά και θα υπάρχει πάντα δικαίωμα να εγερθεί ένσταση.
Το βράδυ του Σαββάτου είχαν διοργανωθεί συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας από οργανώσεις για τα δικαιώματα των προσφύγων εναντίον της συμφωνίας σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις, όπως στο Λονδίνο, την Αθήνα, τη Βιέννη, τη Βαρκελώνη αλλά και σε πόλεις της Ελβετίας.
Αγώνες ταχύτητας για την εφαρμογή της συμφωνίας
Σε αγώνα ταχύτητας για τον συντονισμό των ενεργειών, ώστε να εφαρμοστεί άμεσα η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας έχει επιδοθεί η κυβέρνηση, καθώς από αύριο Κυριακή ξεκινάει η διαδικασία επανεισδοχής των προσφύγων και μεταναστών από την Ελλάδα στην Τουρκία.
Στο πλαίσιο αυτό, οι ελληνικές αρχές έχουν ξεκινήσει μία επιχείρηση εξπρές για να μεταφέρουν όλους τους πρόσφυγες και μετανάστες από τα νησιά στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Οι επιχειρήσεις αυτές, γίνονται σε όλα τα νησιά όπου λειτουργούν hot spots, όπως στη Λέσβο, τη Χίο, τη Λέρο, τη Σάμο και την Κω. Στόχος είναι τα κέντρα αυτά να αδειάσουν, ώστε όσοι καταφτάνουν από αύριο στα νησιά να είναι υποψήφιοι για επιστροφή στα τουρκικά εδάφη.
Παράλληλα όπως μετέδωσε το Mega, με απόφαση του προέδρου της ΕΕ Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, αξιωματούχος έφτασε στην Ελλάδα και ανέλαβε ρόλο συντονιστή των προσπαθειών για την καλύτερη εφαρμογή της συμφωνίας με την Τουρκία.
Επιπλέον, αποφασίστηκε η συγκρότηση κυβερνητικού συμβουλίου προσφυγικής και μεταναστευτικής πολιτικής για τον καλύτερο συντονισμό των συναρμόδιων φορέων, καθώς στην κυβέρνηση επικρατεί προβληματισμός για την αύξηση των μεταναστευτικών ροών που παρατηρείται τα τελευταία 24ωρα.
Εν τω μεταξύ, δόθηκε εντολή στα πρακτορεία της Λέσβου να μην εκδίδουν κανένα εισιτήριο για τους πρόσφυγες με προορισμό το λιμάνι του Πειραιά.
Προσπάθειες αποσυμφόρησης στο λιμάνι του Πειραιά
Προσπάθειες προκειμένου να υπάρξει αποσυμφόρηση και ομαλοποίηση της κατάστασης από τις προσφυγικές ροές και στο λιμάνι του Πειραιά καταβάλουν τα εμπλεκόμενα υπουργεία.
Ήδη 604 πρόσφυγες που φτάνουν το βράδυ στο λιμάνι του Πειραιά με το επιβατηγό οχηματαγωγό πλοίο «Αριάδνη», θα οδηγηθούν άμεσα με πούλμαν σε κέντρο προσωρινής φιλοξενίας στη Λάρισα, όπου το πρωί μεταφέρθηκαν από τον Πειραιά άλλα 388 άτομα.
Την Παρασκευή, επίσης, άλλοι 722 πρόσφυγες από τον Πειραιά, μεταφέρθηκαν με πούλμαν σε κέντρο φιλοξενίας στα Ιωάννινα και άλλα 60 άτομα σε κατασκήνωση στον Άγιο Ανδρέα.
Σύμφωνα με την τελευταία εκτίμηση από το Λιμενικό στους επιβατικούς σταθμούς του ΟΛΠ και στην πέτρινη αποθήκη φιλοξενούνται αυτή τη στιγμή περίπου 3.800 άτομα.
Στο μεταξύ απέπλευσε από τη Χίο με προορισμό το λιμάνι της Ελευσίνας το καταμαράν «Tera Jet» μεταφέροντας περίπου 860 πρόσφυγες. Έως τώρα δεν έχει γίνει γνωστό σε ποιο κέντρο φιλοξενίας θα μεταφερθούν.
Στη Λέσβο, επίσης, βρίσκεται το επιβατηγό οχηματαγωγό πλοίο «Ελευθέριος Βενιζέλος» στο οποίο έχουν αποβιβαστεί έως τώρα περίπου 700 πρόσφυγες.
Μόλις ολοκληρωθεί η φόρτωση του πλοίου αναμένεται να αναχωρήσει με προορισμό το λιμάνι της Καβάλας.
DW: 600 ειδικοί από την Γερμανία και τη Γαλλια στα ελληνικά νησιά;
Οι υπουργοί Εσωτερικών της Γερμανίας και της Γαλλίας ζητούν την αποστολή προσωπικού υποστήριξης για τους πρόσφυγες στην Ελλάδα. «Μια έκφραση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης» τονίζουν οι υπουργοί, όπως μεταδίδει η DW..
Η Γερμανία και η Γαλλία σκοπεύουν να βοηθήσουν την Ελλάδα με 600 συνολικά υπαλλήλους στη γραφειοκρατική διαχείριση της κρίσης. Αυτό προκύπτει από μία επιστολή που έστειλαν από κοινού στην Κομισιόν το Σάββατο ο υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας Τόμας ντε Μεζιέρ και ο γάλλος ομόλογός του Μπερνάρ Καζνέβ.
Οι δύο χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορούσαν να αποστείλουν ειδικούς στα ελληνικά νησιά «ώστε να δοθεί η απαραίτητη έμφαση στο επείγον της κατάστασης» αναφέρεται στο γράμμα. «Η Γερμανία είναι έτοιμη να θέσει στη διάθεση της Ελλάδας 200 επιπλέον αστυνομικούς και 100 υπαλλήλους από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO). Και η Γαλλία είναι επίσης πρόθυμη να στείλει 200 άτομα από την Frontex και 100 από την EASO».
Επιπλέον Γερμανία και Γαλλία είναι έτοιμες για «τεχνική υποστήριξη», ώστε να βοηθήσουν την Αθήνα στις διαδικασίες επαναπροώθησης. «Αποτελεί μια προσφορά λόγω της συγκεκριμένης κατάστασης στην Ελλάδα καθώς και μία έκφραση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Ελπίζουμε ότι και άλλα κράτη-μέλη θα ακολουθήσουν παράδειγμά μας».
