5ο Γυμνάσιο Αχαρνών: Αλλαξαν σελίδα με ένα σχολείο-έργο τέχνης

Σε μια φράση πιστεύουν ο διευθυντής, οι καθηγητές και οι μαθητές του 5ου Γυμνασίου Αχαρνών: Η τέχνη μπορεί να αλλάξει την πορεία ενός σχολείου… Η μεγάλη προσπάθεια που ξεκίνησαν πριν από περίπου έναν χρόνο, μετατρέποντας το σχολείο τους στην καλλιτεχνική «καρδιά» της περιοχής, ολοκληρώνεται εφέτος με ένα τεράστιο έργο τέχνης στους τοίχους του σχολείου. Ολα αυτά σε μια εποχή κατά την οποία η εκπαιδευτική κοινότητα αναζητεί νέες κατευθύνσεις και τα δημόσια σχολεία ταυτότητα.

Οι εκπρόσωποι του 5ου Γυμνασίου Αχαρνών, ενός από τα περιφερειακά σχολεία ενός μεγάλου δήμου της Αττικής, δίνουν έμπνευση και αισιοδοξία στην περιοχή. «Τα προηγούμενα χρόνια το σχολείο είχε αποκτήσει κακή φήμη εξαιτίας της παραβατικής συμπεριφοράς κάποιων μαθητών του, των σχεδόν καθημερινών περιστατικών βίας και του χαμηλού μέσου όρου επίδοσης στα μαθήματα» λένε εκπαιδευτικοί της περιοχής. «Αυτή η κακή φήμη είχε απαξιώσει το σχολείο στα μάτια όχι μόνο των γονέων και κηδεμόνων αλλά και των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής» συμπληρώνουν.

«Στη σημερινή εποχή που οι δυσκολίες και τα προβλήματα (οικονομικά, κοινωνικά και ανθρωπιστικά) τείνουν να μας καταπιούν, έχουμε ανάγκη να βρούμε καινούργιους τρόπους να παλέψουμε και να δημιουργήσουμε» λέει στο «Βήμα» ο διευθυντής του σχολείου κ. Σπύρος Καραβίας. «Τα στηρίγματά μας σε ό,τι κάναμε σε αυτό το σχολείο ήταν οι συνεργασίες και ο εθελοντισμός. Χρειάστηκε να βγούμε μπροστά, να ενωθούμε και να συνεργαστούμε, το λίγο του ενός να γίνει πολύ για τους πολλούς. Βέβαια οι συνεργασίες ποτέ δεν είναι εύκολο πράγμα, επειδή σε τέτοιες προσπάθειες πάντα μπαίνουν εμπόδια από προσωπικές φιλοδοξίες, από την ανάγκη να είναι ο ένας λίγο ψηλότερα από τον άλλο, από τη ζήλια αυτών που δεν μπορούν… Σε μια κοινωνία, όπως έχει διαμορφωθεί η ελληνική μέσα από τα χρόνια, όπου συνεργασίες σε όλους τους τομείς έχουν καταλήξει άδοξα, το εγχείρημα αυτό είναι αρκετά δύσκολο, αλλά το αποτέλεσμα δικαιώνει όποιον προσπαθεί» καταλήγει.

Το κτίριο, κατασκευασμένο το 2002 μετά τον σεισμό της Πάρνηθας, είχε μεγάλες φθορές στους διαδρόμους και στους υπόλοιπους κοινόχρηστους χώρους, αλλά και στις αίθουσες διδασκαλίας. Ζημιές οι οποίες έγιναν από την τάση για καταστροφή που είχαν οι μαθητές του παρελθόντος, με αποκορύφωμα τη φωτιά στην αίθουσα εκδηλώσεων το 2011. Σκουπίδια υπήρχαν παντού, καθώς τα πετούσαν ανεξέλεγκτα οι τωρινοί μαθητές. Τοίχοι και θρανία γραμμένα με βρισιές και συνθήματα.

Το θέμα συζητήθηκε στον Σύλλογο διδασκόντων και αποφασίστηκε να γίνουν κάποιες ενέργειες για να βελτιωθεί η εικόνα του σχολείου στη γύρω κοινωνία. Ως πρώτη προτάθηκε να γίνουν εργασίες που θα αλλάξουν οπτικά το σχολικό περιβάλλον με ενεργό συμμετοχή των μαθητών, ώστε το αποτέλεσμα να το αισθάνονται ως δικό τους δημιούργημα και να το σέβονται διατηρώντας το καθαρό.

Με τον στόχο αυτόν, οι καθηγητές και ο διευθυντής του σχολείου με τη συνεργασία του σχολικού φύλακα άρχισαν να εργάζονται εθελοντικά, εκτός του ωραρίου εργασίας, βάφοντας τους διαδρόμους του ισογείου με χαρούμενα χρώματα, αντικαθιστώντας το παλιό μονότονο μπεζ και γκρι μοτίβο. Επίσης δημιούργησαν τους πρώτους ζωγραφισμένους τοίχους με θέματα εμπνευσμένα από τα μαθήματά τους: ο τοίχος των ξένων γλωσσών, των μαθηματικών, της τεχνολογίας κ.ο.κ. Ταυτόχρονα μαθητές του σχολείου σε συνεργασία με την καθηγήτρια Καλλιτεχνικών κυρία Τζούλια Εφετζή σχεδίασαν και ζωγράφισαν στην είσοδο του κτιρίου το «Δέντρο της γνώσης».

Ολα αυτά έφεραν αρχικά συμπαραστάτες τους γονείς, οι οποίοι άρχισαν σιγά σιγά να συσπειρώνονται γύρω από το σχολείο και να ρωτούν πώς μπορούν να βοηθήσουν. Ακολούθησε η συνεργασία με πέντε συλλόγους των Αχαρνών, πολιτιστικούς και μη, τόσο μεταξύ τους όσο και με το σχολείο. Από κοινού αποφασίστηκε η συνεργασία να έχει τη μορφή αφενός της πρόταση ενός θέματος από κάθε σύλλογο που οι μαθητές θα αναλάμβαναν να ζωγραφίσουν σε έναν τοίχο του σχολείου, αφετέρου την παρουσίαση από κάθε σύλλογο στους μαθητές ενός θέματος σε σχέση με το κύριο αντικείμενό τους.

Στην πορεία βέβαια προστέθηκαν και άλλοι σύλλογοι, με καινούργιες συνεργασίες οι οποίες είναι σε εξέλιξη. Μάλιστα, ένας λαϊκός ζωγράφος των Αχαρνών, ο Χρήστος Τσεβάς, ο οποίος έχει ζωγραφίσει παλιές γειτονιές και σπίτια των Αχαρνών, επισκέφθηκε το σχολείο και ενέπνευσε τους μαθητές να αναπαράγουν με τη δική τους οπτική ένα έργο του σε έναν τοίχο του σχολείου. Οι εκπρόσωποι του σχολείου, από την πλευρά τους, για να τον τιμήσουν έδωσαν το όνομά του στην αίθουσα εκδηλώσεων του συγκροτήματος.

Τελικά, όπως σήμερα όλοι ομολογούν, όλα αυτά άλλαξαν την πορεία του σχολείου. Οι μαθητές έμαθαν περισσότερο να συνεργάζονται και να δημιουργούν και απέκτησαν μεγαλύτερο σεβασμό για το σχολείο τους. Οι παραβατικές συμπεριφορές και τα κρούσματα βίας μειώθηκαν δραστικά και η επίδοσή τους άρχισε να αυξάνεται σε ένα μικρό αλλά σταθερό ποσοστό. Οι εθελοντικές δράσεις τους άρχισαν να αυξάνονται, όπως και η αυτοπεποίθησή τους.

Οι καθηγητές ένιωσαν το κύρος τους να αυξάνεται και τη δουλειά τους να αναγνωρίζεται. Αυτό τούς απελευθέρωσε και τους έδωσε το κίνητρο να δοκιμάσουν καινούργιες μεθόδους στη διδασκαλία τους.

Οι γονείς πλησίασαν το σχολείο, ενδιαφέρθηκαν για τα προβλήματά του και πρόσφεραν τη βοήθειά τους. Οι κάτοικοι της γύρω περιοχής είδαν το σχολείο σαν έναν πολιτιστικό φορέα που έχει να προσφέρει στην κοινωνική ζωή του τόπου και να επιδράσει στις ζωές τους, έναν χώρο που τους αρέσει να τον επισκέπτονται, να τον θαυμάζουν και να καμαρώνουν για αυτόν.

«Στο σχολείο μας οι εικαστικές τέχνες δεν έχουν απλά διακοσμητικό χαρακτήρα» λέει σχετικά η κυρία Εφετζή μιλώντας στο «Βήμα». «Κάθε τοιχογραφία, κάθε εικαστική παρέμβαση μέσα στο σχολείο είναι και ένα ζωντανό μάθημα, ένα project με αρχή, πορεία και τέλος. Οι μαθητές που εμπλέκονται στη διαδικασία αποκτούν όχι μόνο γνώσεις επάνω σε πρακτικά ζητήματα τέχνης και τεχνικής, αλλά πολλαπλά προσωπικά και κοινωνικά εφόδια. Η αλληλεπίδραση με τους συλλόγους εθελοντών και τους πολιτιστικούς φορείς της τοπικής κοινωνίας έχει αφυπνίσει το ενδιαφέρον των παιδιών για τη διαφύλαξη της παράδοσης, της ιστορίας και του πολιτισμού του τόπου μας, την οικολογία, την ισότητα των φύλων και τα κοινωνικά κινήματα, την αποδοχή της διαφορετικότητας, την υγεία και την πρόληψη, την εθελοντική προσφορά. Παράλληλα, με τη μεταξύ τους συνεργασία μέσα στις καλλιτεχνικές ομάδες ενδυναμώνονται οι δεσμοί φιλίας και ομαδικότητας» συνεχίζει.

«Τα αποτελέσματα είναι άμεσα και εμφανή: μέσα στα τελευταία δύο χρόνια έχουν σχεδόν εκμηδενιστεί τα περιστατικά βίαιης συμπεριφοράς των μαθητών. Οι μαθητές μας, ακόμα και όσοι δεν συμμετέχουν στις καλλιτεχνικές ομάδες, προσέχουν και σέβονται τους κοινόχρηστους χώρους, ενώ ταυτόχρονα παίρνουν πρωτοβουλίες για την περαιτέρω βελτίωσή τους. Η τέχνη, για άλλη μια φορά, έχει κάνει το θαύμα της!» αναφέρει χαρακτηριστικά.