Στο πρόσφατο βιβλίο σας, «Υπό το φως του μυθιστορήματος» (εκδ. Πόλις), μιλάτε για μυθιστορήματα άλλων. Γιατί; «Διότι το µυθιστόρηµα είναι σπουδαίο σχολείο για την κατανόηση των ανθρωπίνων πραγµάτων. Πρόκειται για κείµενα ενός αναγνώστη που προσέρχεται στην ανάγνωση µυθιστορηµάτων µε όλη την περιπέτεια της ζωής του, για να διασταυρωθεί µε άλλες διαδροµές ζωής που θα θέσουν τις όποιες βεβαιότητές του υπό δοκιµασία».
To μισό βιβλίο πραγματεύεται κείμενα συγγραφέων εβραϊκής καταγωγής… «Με ενδιαφέρουν βιβλία που αποτυπώνουν την εβραϊκή εµπειρία. Το πεπρωµένο αυτού του λαού, µε αποκορύφωση το Ολοκαύτωµα, είναι συγκλονιστικό. Με καθολική σηµασία: Στη µοίρα του Εβραίου συµπυκνώνεται το ευάλωτο της ανθρώπινης ύπαρξης».
H Ιστορία επαναλαμβάνεται με το Προσφυγικό… «Είναι ντροπή. Μια ήπειρος 500 εκατοµµυρίων και δεν µπορεί να δώσει ένα κοµµάτι ψωµί σε 2-3 εκατοµµύρια πρόσφυγες».
Η άρνηση ξεκινά από το ότι είναι μουσουλμάνοι; «Ενα µέρος των σύρων και των ιρακινών προσφύγων είναι χριστιανοί. Η κατ’ εξοχήν διωκόµενη θρησκεία σήµερα είναι ο χριστιανισµός. Ξεριζώνεται από τους τόπους στους οποίους γεννήθηκε. Και δεν ιδρώνει το αφτί κανενός».
Το Ισλάμ είναι επικίνδυνο για τις ευρωπαϊκές αξίες; «Ενα µικρό κοµµάτι, ίσως. Υπάρχει κάτι πιο επικίνδυνο όµως: ότι υπάρχουν άνθρωποι στην Ευρώπη που πιστεύουν ότι το Ισλάµ είναι εγγενώς µια θρησκεία βίας. Ας κάνουν τον κόπο να ξεφυλλίσουν το Κοράνι».
Το επικίνδυνο κομμάτι του Ισλάμ πώς αντιμετωπίζεται; «Να ενισχύσουµε τις δυνάµεις του Ισλάµ µε δηµοκρατικό φρόνηµα. Το ζήτηµα των µονοθεϊστικών θρησκειών είναι ζήτηµα ερµηνείας ενός ιδρυτικού κειµένου. Αυτή την ανοιχτή κριτική ερµηνεία πρέπει να την αναλάβουν οι ίδιοι οι µουσουλµάνοι. Εµείς, πάντως, δεν θέλουµε απλώς ένα Ισλάµ στην Ευρώπη, θέλουµε ένα ευρωπαϊκό Ισλάµ. Ωστόσο η µεγαλύτερη απειλή για τις αξίες της Ευρώπης είναι η αντιµεταναστευτική Ακροδεξιά και όχι οι βασανισµένοι µουσουλµάνοι που έρχονται εδώ».
Eχετε ασχοληθεί με τη Χρυσή Αυγή. Το προσφυγικό ζήτημα θα αυξήσει τα ποσοστά της; «Φοβάµαι πως ναι».
Στην Αθήνα πρέπει να αναγερθεί τζαμί; «Φυσικά. Σήµερα στην Ευρώπη έχουµε γίνει λίγο σοφότεροι επί του θέµατος. Για παράδειγµα, δεν πρέπει να αφήσουµε σαουδαραβικά κεφάλαια να χρηµατοδοτήσουν κολοσσιαία τζαµιά για λόγους συµβολικής κυριαρχίας. Πρέπει να τα χρηµατοδοτήσουµε µόνοι µας. Βασικό στοιχείο είναι και η εκπαίδευση των ιµάµηδων. Οι ιµάµηδες της Θράκης εκπαιδεύονταν στην Τουρκία, τώρα τελευταία πηγαίνουν στη Σαουδική Αραβία. Είναι σηµαντικό η κάθε χώρα να µορφώνει τους ιµάµηδές της. Από τον Σεπτέµβριο, στη Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου θα λειτουργήσει Τµήµα Ισλαµικών Σπουδών και αυτό είναι σηµαντικό».
Ως πρόεδρος του Θρησκευτικού Εκπαιδευτικού και Φιλανθρωπικού Λυμπεροπούλειου Ιδρύματος «Αρτος Ζωής», πώς κρίνετε τις απόψεις της Εκκλησίας σε θέματα όπως η καύση των νεκρών; «Η Ορθόδοξη Εκκλησία δίνει χαµένες µάχες. Δεν κατανοεί ότι ζούµε σε µια µεταχριστιανική κοινωνία. Αν το πεις αυτό σε έναν ορθόδοξο επίσκοπο, εξαγριώνεται. «Το 97% της Ελλάδας είναι ορθόδοξοι» λέει. Το ποσοστό των ανθρώπων που εκκλησιάζονται τακτικά δεν ξεπερνά το 2,5%-3%. Η Εκκλησία δεν µπορεί να ζητάει διαρκώς προνοµιακή µεταχείριση από το κράτος».
Η μετεγκατάσταση της Εθνικής Βιβλιοθήκης στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος θα λύσει όλα τα προβλήματά της; «Οχι. Αλλά είναι σηµαντική αρχή. Θα πάρει χρόνια για να φτάσουµε στο επίπεδο άλλων µεγάλων ευρωπαϊκών βιβλιοθηκών».
Χρειαζόταν η ιδιωτική πρωτοβουλία για να μπει ξανά σε κίνηση… «Είναι η µοίρα της, φαίνεται. Το κτίριο της οδού Πανεπιστηµίου υπάρχει χάρη στη δωρεά των αδελφών Βαλλιάνου».
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 6 Μαρτίου 2016
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
